فرضیه های تحقیق در پروپوزال و پایان نامه کارشناسی ارشد روانشناسی بعد از اهداف تحقیق می آید.

بعد از هدف های تحقیق می توان با الهام از آن ها و عنوان تحقیق ، « فرضیه های تحقیق » را مطرح ساخت .

دلاور (1376: 73) فرضیه را یک قضیه شرطی یا غیر شرطی تلقی می کند که پژوهشگر تنها به این منظور آن را بدون باور داشتن بدان می پذیرد که نتایج منطقی آن را کشف یا استخراج کند و فرضیه عبارت است از حدس ، ظن ، گمان یا توضیح آزمایش نشدۀ پژوهشگر دربارۀ رابطه بین دو یا چند متغیر ، رفتار ، پدیده ، یا واقعه معینی که به وقوع نپیوسته یا هنوز اتفاق نیفتاده اند .

با توجه به تعریف اخیر می توان نتیجه گرفت که فرضیه در حقیقت پیش بینی یا انتظار پژوهشگر دربارۀ چگونگی رابطه بین متغیرها و رفتارها ویا حادثه های مورد مطالعه است .

همچنین دلاور ( 1373: 430) فرضیه را انتظارات پژوهشگر دربارۀ نتایج آتی پژوهش تعریف می کند .

سرمد ، بازرگان و حجازی ( 1376: 35) چنین اظهار می دارند که فرضیه تحقیق حدس بخردانه ای دربارۀ رابطه بین دو یا چند متغیر است .

فرضیه ها به صورت جمله اخباری بیان می شوند و نشانگر نتایج مورد انتظار است مثلا این جمله که « بین مفهوم خود و پیشرفت تحصیلی رابطه مثبت وجود دارد» یک فرضیه است .

آزمون تجربی فرضیه هنگامی امکان دارد که بتوان متغیرها را دستکاری ، رده بندی و اندازه گیری کرد .

اگر هیچ یک از این حالات امکان نداشته باشد برای تحلیل کمیّ فرضیه هیچ روشی موجود نخواهد بود .

یک فرضیه هیچ گاه اثبات ویا ابطال نمی شود ، بلکه بر اساس داده های به دست آمده فقط تایید یا رد می شود .

فرضیه ها به طور منطقی محتمل اند و شواهد تجربی محقق را قادر می سازد که نتیجه بگیرد که این تبیین از نظر احتمالی صحیح است و به طور منطقی می توان آن را قبول کرد .

 

فرضیه تحقیق

ویژگی های فرضیه تحقیق

هومن (1370: 38) بیان می دارد که فرضیه یک پیشنهاد توجیهی، و به زبان دیگر راه حل مسئله است و تدوین یک فرضیه با توجه به ویژگی های زیر صورت می گیرد :

1 - باید رابطه بین دو یا چند متغیر را پیش بینی کند .

2 - باید روشن و بدون ابهام و به صورت یک جمله خبری بیان شود .

3 - باید دارای استنتاج های ضمنی روشنی برای آزمون روابط بین متغیرها باشد .

4 - باید آزمون پذیر باشد ، یعنی بتوان آن را بر پایه داده های گردآوری شده آزمود .

حافظ نیا ( 1377: 91) معتقد است : « فرضیه عبارت است از حدس یا گمان اندیشمندانه درباره ماهیت ، چگونگی و روابط بین پدیده ها ، اشیاء و متغیرها ، که محقق را در تشخیص نزدیک ترین و محتمل ترین راه برای کشف مجهول کمک می نماید .

محقق نمی تواند فرضیه خود را به صورت قضیه کلی بیان نماید ، زیرا ناچار است مفاهیم و اصطلاحات مربوط به فرضیه را به مسئله تحقیق خود محدود کند ، هر چند از شناخت ها و قضایای کلی و نظریه ها و قوانین الهام می گیرد » نبوی ( 1375: 54) فرضیه را چیزی می داند که محقق به دنبال آن می گردد ، یا حدسی زیر کانه وعلمی که برای نتیجه تحقیق می زند .

به عبارت دیگر ، فرضیه پیشنهادی است که در محک آزمایش علمی ، سنجیده می شود .

نادری و سیف نراقی (1364: 35) فرض تحقیق را یک بیانیه ظنی و حدسی یا یک پیشنهاد آزمایشی و احتمالی دربارۀ چگونگی روابط بین چند متغیر تلقی می نمایند .

بیانی (1378) نیز در مورد فرضیه چنین به اظهار نظر می پردازد که فرضیه را می توان پیش بینی علمی دربارۀ تاثیر گذاری متقابل و یا چند جانبه دو یا چند متغیر دانست که در ارتباط با موضوع و نتیجه پژوهش به عمل می آید و میزان درستی یا نادرستی آن در پایان تحقیق آشکار می گردد.

از دیدگاه وندلن (ترجمه نجفی زند / 1373: 485) یک فرضیه - حقایق ( متغیرها ، ساختمان منطقی ) و روابط میان آن ها را مشخص می سازد که توصیف ویا توجیهی منطقی است برای شرایط یا وقایعی که مسئله را به وجود آورده اند .

بعضی متغیرها یا رابطه ها در فرضیه ها هستند که شناخته شده اند اما برای تکمیل و نظام بخشیدن به توجیه ، موارد دیگری نیز وجود دارد که باید اختراع یا کشف شوند .

فرضیه ها می توانند از طریق ربط منطقی حقایق شناخته شده به حدس های هوشمندانه در مورد متغیرها یا رابطه های ناشناخته ، دانش ما را توسعه بخشند .

 

فرضیه تحقیق

حالت های فرضیه تحقیق

نادری ، سیف نراقی وشاهپوریان (1371: 33- 23) در مورد بیان فرضیات تحقیق این گونه اظهار می دارند که محقق فرض را برای بیان چگونگی روابط متغیرها مطرح می سازد ؛ لذا مناسب خواهد بود حالت های ممکن چگونگی روابط متغیرها را که معمولا مورد بررسی و دستکاری پژوهشگران قرار می گیرد مورد توجه قرار داد .

این حالات عبارت است از:

 

1 بررسی میزان تفاوت اثر :

در این جا پژوهشگر به دنبال بررسی و مقایسه تفاوت اثر دو یا چند متغیر بر یک یا چند متغیر دیگر است .

مثال : « میزان فشار روانی بر پرستاران بخش های داخلی و جراحی تفاوت ندارد .»

و یا : « میانگین نمرات دانشجویانی که با روش « الف » آموزش داده می شوند از میانگین نمرات دانشجویانی که با روش « ب» آموزش می بیند بیشتر است ».

 

2 . بررسی میزان رابطه همبستگی و جهت آن :

در این حالت محقق قصد دارد که صرفاً درجه و جهت همبستگی متغیرهای مورد مطالعه را کشف کند و نه رابطه علت و معلولی آنها را . مثال : « میزان آگاهی بیماران قبل از عمل جراحی با میزان اضطراب آنان ارتباط دارد. » هر چه مقدار آزمودنی ها ( حجم نمونه ) بیشتر باشد مقدار ضریب همبستگی کمتری برای معنی دار بودن همبستگی لازم است .

 

3 . بررسی میزان رابطه علت و معلولی ( اثر علّی ) :

پزوهشگر در پی کشف و تعیین رابطه علت و معلولی دو یا چند متغیر است .

مثال : « هوش دانشجویان رشته علوم اجتماعی علت پیشرفت آنان است .» در این گونه تحقیقات که محقق در پی کشف رابطه علت و معلول است باید کلیه متغیرهای دیگر که بر متغیر وابسته تاثیر می گذارد ، تحت کنترل دقیق پژوهشگر قرار گیرد .

 

فرضیه تحقیق

نحوه بیان فرضیه تحقیق

فرضیه تحقیق را می توان به دو صورت بیان نمود :

الف – فرضیه گاهی فقط به صورت «بود » ( تفاوت، رابطه و یا اثر ) عنوان می گردد بدین معنی که محقق مثلا بیان می کند که ارتباط تفاوت ، و یا اثر وجود دارد ولی چگونگی ارتباط ، تفاوت و یا اثر را بیان نمی نماید .

به این نوع فرضیه ، " فرضیه فاقد جهت " می گویند که در این حالت آزمون آماری محقق دوطرفه یا دوسویه است .

مثال : « میزان آگاهی بیماران قبل از عمل جراحی با میزان اضطراب آنان ارتباط دارد» .

ب – محقق می تواند فرضیه تحقیق را به صورت جهت دار تنظیم و بیان کند . بدین معنی که در بیان فرض تحقیق چگونگی « بود » ( تفاوت یا رابطه ) را ملحوظ دارد .

برای مثال در فرضیه تحقیق مطرح می کند که این « بود » ( تفاوت یا رابطه ) کوچکتر است یا بزرگتر ، معکوس است یا مستقیم .

در این حالت آزمون آماری محقق یک طرفه یا یک سویه است .

مثال : « میزان آگاهی بیماران قبل از عمل جراحی با میزان اضطراب آنان ارتباط معکوس ( یا مستقیم) ، دارد.» یک پژوهش می تواند بیش از یک فرضیه داشته باشد .

فرضیه باید به صورتی بیان شود که هر گویای یک حدس علمی و عقلانی باشد .

به طوری که بتوان با آزمون های آماری به تایید یا عدم تأیید آنها اقدام نمود . چنان چه فرضیه شامل بیش از یک حدس باشد ممکن است قسمتی از آن قبول و قسمتی رد شود که این امری نادقیق و ناصحیح است .

البته باید توجه داشت که تدوین فرضیه در انواع مختلف تحقیق به یک اندازه مهم نمی باشد .

در این مورد ، بیانی این چنین اظهار نظر می نماید که برخی از پزوهش ها نیاز به فرضیه ندارند. برای مثال ، در بیشتر تحقیق های توصیفی که واقعیات موجود را می سنجد ، طرح فرضیه ضرورتی ندارد .

در این نوع پژوهش می توان حدسیات را به صورت استفهامی و در قالب سوال های تحقیق مطرح کرد .

 

انواع سوال های تحقیق

همین امر در مورد مسئله تحقیق نیز صادق است . در این ارتباط سرمد ، بازرگان و حجازی ( 1376: 35-34) بیان می دارند که مسئله تحقیق در مطالعات کیفی و کمی می تواند به صورت سوال بیان شود .

شکل سوالی غالباً مرجع است ؛ زیرا ساده و مستقیم می باشد و از نظر سادگی هم محقق را برای ایجاد طرحی که به سوال پاسخ دهد هدایت می کند .

سوالات تحقیق را می توان به سه دسته رده بندی کرد :

1 - توصیفی

2- رابطه ای

3 - تفاوتی .

در سوال های توصیفی معمولا از کلمات « چه می باشد » ، « چیست » ، و « چگونه است » استفاده می شود .

بعضی از اوقات ، گزاره های مسئله ، این عبارات را در بر ندارد ولی به طور ضمنی این عبارات از آنها استنباط می شود .

برای مثال ، « بررسی تاریخی گسترش مدارس فنی – حرفه ای » به طور ضمنی این سوال که « گسترش تاریخی مدارس فنی – حرفه ای چگونه بوده است ؟» را در بر دارد .

سوال های تحقیقات توصیفی نیز عبارات « چیست » و « چگونه می باشد» را در بر دارد ، مثلا : « سطح پیشرفت درسی دانش آموزان پایۀ سوم ابتدایی مدارس تهران در آزمون پیشرفت تحصیلی چگونه است ؟» ، یا : طرز تفکر دانش آموزان نسبت به مسائل سیاسی – اجتماعی چیست ؟» ، در مطالعۀ پدیده های پیچیده از سوالات توصیفی بسیاری می توان استفاده کرد .

در این گونه مطالعات توصیه می شود که ابعاد مسئله تحقیق بیان شده و استنباط ضمنی واگذار نگردد. در « سوالهای را بطه ای » چگونگی رابطۀ دو یا چند متغیر ، مورد نظر قرار می گیرد .

مثلا : « چه رابطه ای بین مفهوم خود و پیشرفت تحصیلی وجود دارد ؟ »

و « سوال های تفاوتی » ، با تفاوت سطوح متغیرها سرو کار دارند و معمولا به این شکل بیان می شوند :

« آیا این پیشرفت تحصیلی دختران و پسران پایه پنجم ابتدایی تفاوتی وجود دارد ؟»

لازم به تذکر است که سوال های تحقیق به صورت جهت دار بیان نمی شود ، زیرا سوال ، پیش بینی هیچ گونه رابطه ای بین متغیرها نیست ، پیش بینی جهت روابط میان متغیرها را در بیان فرضیه می توان منظور داشت .

همچنین باید توجه داشت که ذکر یکی از دو مورد « سوالات تحقیق » و یا « فرضیات تحقیق » در فصل اول پژوهش کافی است .

در این مورد ، نادری و سیف نراقی ( 1364: 191) چنین اظهار می دارند که تنظیم و ارائه یکی از سه مورد ( هدف ها ، فرضیه ها یا سوال های ویژه و عینی تحقیق ) در طرح تحقیق ( فصل اول پژوهش ) کافی است ، زیرا هر سه مورد مذکور ، اساسا یک موضوع را بررسی می کنند .

 

نمونه هدف و فرضیه

برای مثال ، اگر موضوع تحقیق « بررسی کم و کیف شخصیت افراد موفق در جامعه x باشد » ، هدف ، فرضیه یا سوال ویزه به ترتیب عبارت اند از :

هدف ویژه :

« تعیین ویژگی های شخصیتی افراد موفق در جامعه x »

فرضیه ویژه :

افراد موفق در جامعه x افرادی صبور و بردبارند »،

سوال ویژه :

« آیا افراد موفق در جامعه x ، شخصیتی صبور و بردبار دارند ؟»

دلاور (1373 : 43) نیز در همین ارتباط بیان می دارد که پزوهشگر پس از مطالعه تحقیقات انجام شده و تدوین مسئله به صورت دقیق و روشن سوال پژوهشی را با عنایت به ملاک های معین و شخصی به صورت فرضیه بیان می کند .

دلاور ( 1376: 67-66) همچنین اظهار می دارد : « اکثر محققان معتقدند که مسئله تحقیق باید به صورت سوالی نوشته شود . تدوین مسئله به این طریق به محقق کمک می کند تا بر سوال متمرکز شود ، و این شیوه در پژوهش هائی که در آن ها مسائل فرئی وجود دارد ، سود مند تر است . عده ای از پژوهشگران عقیده دارند بیان مسئله به صورت سوالی یا هر شکل دیگر اهمیت چندانی ندارد ، و آن چه باید مورد توجه قرار گیرد این است که جمله مورد نظر دقیق و قطعی باشد به نحوی که هیچ گونه ابهامی پیرامون آنچه که باید مورد پژوهش قرار گیرد ، وجود نداشته باشد ».

فرضیه تحقیق

بیان مثال

در همین ارتباط دلاور ( 1376: 81) بیان می دارد طرح این سوال که :

« آیا دانش آموزانی که در برنامه های مطلوب و مقرون به صرفه راهنمایی و مشاوره مشارکت داشته اند ، در سطح ابتدایی کار آمد بوده اند ؟ » نشان دهندۀ افکار مبهم و مغشوشی است .

برای این که از این سوال ، فرضیه معناداری استخراج و صورت بندی شود ، ضروری است ابتدا یکی از جنبه های راهنمایی و مشاوره در سطح ابتدایی ، که پژوهشگر قصد تحقیق ان را دارد ، مشخص شود .

فرض کنید محقق علاقه مند است براساس مقایسۀ رفتارهای قابل مشاهده ( فرار از مدرسه ، افت تحصیلی ، و نگرش دانش آموزان نسبت به مدرسه ) از دیدگاه معلمان ، تاثیر برنامه راهنمایی و مشاوره را در کلاس پنجم که این برنامه برای آن ها اجرا شده است ، مورد پژوهش قرار دهد . به این ترتیب ، شاید تبدیل فرضیه مورد بحث به فرضیه معین بهترین روش باشد .

در این چارچوب ، سه فرضیه را می توان به شرح زیر بیان کرد :

1 . بین مشکلات رفتاری دانش آموزان کلاس پنجم که در برنامه راهنمایی و مشاوره شرکت داشته اند ، و مشکلات رفتاری دانش آموزان کلاس پنجم که در این برنامه شرکت نداشته اند ، تفاوت معناداری وجود دارد .

2 . بین دانش آموزان کلاس پنجمی که در برنامه راهنمایی و مشاوره شرکت داشته اند و دانش آموزان کلاس پنجمی که در این برنامه شرکت نداشته اند ف از نظر فرار از مدرسه اختلاف معنا داری وجود دارد .

3 . بین دانش آموزان کلاس پنجمی که در برنامه راهنمایی و مشاوره شرکت داشته اند و دانش آموزان کلاس پنجمی که در این برنامه شرکت نداشته اند ، از نظر نگرش آنها به مدرسه تفاوت معناداری وجود دارد .

توجه داشته باشید که در مثال فوق یک سوال کلی به سه فرضیه مشخص تبدیل شده است که هر یک از آنها ، رابطه معینی را بین متغیرها مطرح ساخته است .

کرلینجر ( ترجمه شریفی و نجفی زند ، 1374: 43-44) مسئله تحقیق را یک بیان یا جمله پرسشی می داند که می پرسد بین دو یا چند متغیر چه رابطه ای وجود دارد ، هر چند که همه مسائل پژوهشی ، به روشنی ، دارای دو متغیر یا بیشتر نیستند .

نادری ، سیف نراقی و شاهپوریان (1371: 34-33) در مورد سوال های ویژه تحقیق بیان می کنند که احتمالا در برخی از پژوهش ها طرح فرضیه ها به گونه ای که بتوان از طریق آزمون های آماری پذیرش ویا رد آن ها را آزمود ، مقدور نیست ؛ لذا در این گونه موارد فرضیه های تحقیق به صورت سوال نوشته می شود و محقق در پایان تحقیق باید قادر باشد به این سوالات پاسخ دهد .

این سوالات را سوال های ویژه پژوهش می خوانند . چنان چه پژوهشی تنها دارای یک متغیر باشد و پژوهشگر فقط قصد توصیف چگونگی وضع آن متغیر را داشته باشد ، بهتر است که محقق به جای بیان فرضیه های تحقیق ، سوال هایی برای این نوع پژوهش مطرح کند .

این سوال ها معمولا از اهداف پژوهش مشتق می گردد و در جریان تحقیق به معرض آزمایش گذاشته می شود و در نتیجه پژوهش ، باید به این سوال ها پاسخ دهد .

 

فرضیه تحقیق

مثال بیان سوال

برای مثال ، در مورد موضوعی چون : « بررسی ویژگی های روانی – اجتماعی نوجوانان بزهکار » سوال هایی به گونه زیر می تواند مطرح شود ، تا پژوهشگر پس از انجام پژوهش خود به آن ها پاسخ دهد:

1 . نوجوانان بزهکار دارای چه زمینه های فردی مشترکی هستند ؟

2 . نوجوانان بزهکار دارای چه زمینه های خانوادگی مشترکی هستند؟

3 . نوجوانان بزهکار دارای چه زمینه های اقتصادی مشترکی هستند ؟

دقت در آراء نویسندگانی که نظرشان درباره فرضیات تحقیق بیان گردیدف مبیّن آن است که فرضیه را می توان حدس محقق در مورد موضوع تحقیق ویا نتایج تحقیق تلقی نمود ، اما حدسی عالمانه و محققانه یعنی حدسی که پژوهشگر با بکار گیری فکر خود ، بررسی پیشینه تحقیق و در مشورت با دیگران به دست آورده است .

 

شرایط فرضیه های تحقیق

بر این اساس مبلغه نیست اگر گفته شود قلب و اساس تحقیق ، فرضیات آن می باشند.

گوئی تمام کارهائی که قبل از ارائه فرضیات انجام می شود ، نظیر بیان مسئله و ذکر اهداف تحقیق ، همه به ارائۀ فرضیات مناسب ختم می گردند و تمام کارهایی که تا انتهای تحقیق انجام می گیرد در جهت تایید و یا رد همین فرضیات هستند و نهایتا تحقیق به این موضوع تمام می شود که بالاخره فرضیه ای تایید و یا رد می گردد و بر اساس نتایجی که از تایید و رد فرضیات حاصل می شود پیشنهادهایی ارائه می گردد .

لذا شایسته است که در مورد ارائه فرضیات مناسب فکر شود و متون مختلف بررسی گردد و منابع مختلف رجوع شود .

این که در فرایند حل مسئله نیز قبل از ارائه فرضیه ، قسمت جمع آوری اطلاعات لازم شمرده و برای منابع جمع آوری اطلاعات هم محدودیتی وجود ندارد ، در همین ارتباط است .

از طرف دیگر ، اگر پذیرفته شود که بعد از ارائه فرضیات ، جستجوی شواهد برای تایید فرضیه دنبال شود یعنی باید آن فرضیات را مورد « آزمون » قرار داد لذا می توان گفت که دومین خصوصیت فرضیه « ازمون پذیری » آن است .

یعنی یک فرضیه خوب علاوه بر ان که بخردانه است ، آزمون پذیر هم می باشد .

این امر بسیا حائز اهمیت است که محقق بیندیشد که آیا تک تک متغیرها ی فرضیه چگونه مورد سنجش قرار می گیرد .

گاهی این مسئله اتفاق می افتد که در فرضیه از کلماتی زیبا که حتی بیانگر مطالب مهمی هم می باشند ، استفاده می شود ولی امکان سنجش آنها وجود ندارد .

تحقیق ، یک کل متشکل از اجزاء گوناگون اما وحدت یافته و منسجم است که دقیقا هر جزء آن مکمل جزء دیگر و لذا موزون و هماهنگ با آن است .

اعوجاج و انحراف کوچکترین جزئی تمامی اجزاء دیگر را تحت تاثیر خود قرار می دهد و لذا بر کل تحقیق و روند اجرای آن اثر سوء می گذارد .

اما شاید هیچ اشتباهی به اندازه اشتباه در ارائه فرضیات نتواند تاثیرات فاحش خود را در سراسر تحقیق نشان دهد .

زیرا براساس فرضیات تحقیق است که مثلا پرسشنامه تحقیق ، ویا سایر ابزارهای جمع آوری اطلاعات در تحقیق تنظیم می گردد و سپس همان داده ها و اطلاعات مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرند و نهایتا نتایج همان تجزیه و تحلیل به عنوان نتایج تحقیق ذکر می شوند ، لذا بدیهی است اشتباه در فرضیات یعنی اشتباه در روش تحقیق و اشتباه در یعنی بی اعتباری کل تحقیق برای یک تحقیق می توان فرضیات کلی و جزئی طراحی کرد .

 

نمونه فرضیه های تحقیق

به عنوان مثال . اگر تحقیقی با عنوان « بررسی رابطه بین آگاهی مدیران از عملکردهای مدیریت و نحوه عملکرد آنان در ادارات دولتی شهر کرمان » صورت گیرد ، می توان با الهام از همین عنوان ، این فرضیه کلی را ارائه داد که :

« بین آگاهی مدیران از عملکردهای مدیریت و نحوه عملکرد آنان رابطه معنی داری وجود دارد » ، اما از آنجا که این فرضیه نسبتا کلی است ، لذا می توان در کنار آن چند فرضیه جزئی نیز ارائه داد .

بدین منظور می توان واژۀ عملکرد را به زیر مجموعه های تشکیل دهندۀ آن یعنی « تصمیم گیری » « برنامه ریزت » ، « سازماندهی » ، « نظارت و کنترل » ، « رهبری » تقلیل داد و برای هر کدام یک فرضیه جزئی ، در راستای فرضیه کلی ، فوق ارائه داد .

برای مثال :

1 . بین اگاهی مدیران از تصمیم گیری و نحوه تصمیم گیری آنان رابطه وجود دارد .

2 . بین آگاهی مدیران از برنامه ریزی و نحوه برنامه ریزی آنان رابطه وجود دارد .

3 . بین آگاهی مدیران از سازماندهی و نحوه سازماندهی آنها رابطه وجود دارد .

4 . بین آگاهی مدیران از نظارت و کنترل و نحوه نظارت و کنترل آنان رابطه وجود دارد .

5 . بین آگاهی مدیران از رهبری و نحوه رهبری آنان رابطه وجود دارد .

اگر تحقیقی دارای متغیرهای تعدیل کننده باشد، در این صورت با در نظر گرفتن هر کدام از آن متغیرها می توان فرضیات جزئی دیگری هم ارائه داد .

به عنوان مثال ، اگر « جنسیت » و «سن » دو متغیر تعدیل کننده تحقیق فوق باشند ، در این صورت دو تا از فرضیات جزئی تحقیق به صورت زیر خواهند بود:

بین آگاهی مدیران با جنسیت های مختلف از عملکردهای مدیریت و نحوه عملکرد آنان رابطه وجود دارد.

بین آگاهی مدیران سنین مختلف از عملکردهای مدیریت و نحوه عملکرد آنان رابطه وجود دارد .

بدیهی است که اگر به جای عملکردهای مدیریت ، زیرمجموعه های تشکیل دهنده آن ( تصمیم گیری ، برنامه ریزی و ...) قرار گیرد ، هر کدام از این دو فرضیه نیز به 5 فرضیه ( جمعاً 10 فرضیه ) تبدیل خواهد شد ( مطابق با مثال پنج قسمتی فوق ) .

همچنین باید توجه داشت ذکر کلماتی نظیر « احتمالاً » در فرضیه لزومی ندارد .

بعضی از پژوهشگران فکر می کنند چون فرضیه مبین حدس آنان می باشد ، لذا ذکر چنین کلماتی در فرضیه ضرورت دارد .

حال آن که درست به همین علت که گفته می شود فرضیه بیانگر حدس های محقق می باشد ، در واقع بیان شده است که هر کدام از فرضیات حالت حدس و گمان دارند ، لذا دیگر لزومی ندارد که در هر فرضیه واؤه هایی همانند « احتمالا» تکرار شود .

 

فرضیه تحقیق

سوال به جای فرضیه

در مواردی می توان به جای فرضیات تحقیق ، سوالات تحیق را در فصل اول ارائه داد .

این امر بستگی به نوع تحقیق دارد .

مثلا در تحقیقاتی نظیر همبستگی و علّی مقایسه ای ارائه فرضیه به جای سوال تحقیق مناسب تر است .

در تحقیقات توصیفی ارائه فرضیه از اهمیت کمتری برخوردار است و به جای ان می توان سوال تحقیق ارائه داد .

اگرچه ارائه فرضیه هم در این مورد بلامانع است . باید توجه داشت که ارائه یکی از این دو مورد ، سوال یا فرضیه تحقیق ، کافی است و محقق باید دقیقا بیندیشد که با توجه به عنوان و نوع تحقیق ارائه کدام مورد مناسب تر است .

اگر بتواند حدس خود را در قالب یک جمله خبری ، به صورت غیرسوالی ، بیان نماید، ارائه فرضیه تحقیق مناسب تر خواهد بود ، اما اگر نتواند جمله یا جملات اخباری را به عنوان تجلی حدس های بخردانۀ خود بیان نماید ، در این صورت مناسب تر خواهد بود که به ارائه سوالات تحقیق به فرضیات تحقیق ترجیح داده شود ، عنوان را باید سوالات تحقیق قرار داد ، نه فرضیات تحقیق ، زیرا گاهی اوقات مشاهده می شود که برخی دانشجویان با آن که به ارائه سوالات تحقیق مبادرت ورزیده اند از عنوان فرضیات تحقیق استفاده کرده اند .

 

 

پروپوزال هایی که برای فروش گذاشته ایم با دقت بسیار بالا و کیفیت بی نظیر برای آموزش دانشجویان نوشته شده است.

دانلود پروپوزال آماده روانشناسی (شماره 1)                                                                  دانلود نمونه پایان نامه آماده روانشناسی بالینی

دانلود پروپوزال آماده روانشناسی (شماره 2)                                                                  دانلود پایان نامه آماده روانشناسی بالینی

دانلود پروپوزال آماده روانشناسی (شماره 3)                                                                  پروپوزال آماده روش تحقیق روانشناسی

دانلود پروپوزال آماده روانشناسی (شماره 4)

دانلود پروپوزال آماده روانشناسی (شماره 5)

دانلود پروپوزال آماده روانشناسی (شماره 6)

دانلود پروپوزال آماده مشاوره (شماره 7)

دانلود پروپوزال آماده روانشناسی (شماره 8)

دانلود پروپوزال آماده روانشناسی (شماره 9)

دانلود پروپوزال آماده روانشناسی (شماره 10)

دانلود پروپوزال آماده روانشناسی (شماره 11)

دانلود نمونه پروپوزال مشاوره (شماره 12)

دانلود پروپوزال آماده روانشناسی (شماره 13)

دانلود یک نمونه پروپوزال آماده پرستاری (شماره 14)

 دانلود نمونه پروپوزال روانشناسی بالینی (شماره 15)

خرید پروپوزال ارشد روانشناسی بالینی (شماره 16)

نمونه پروپوزال پایان نامه کارشناسی ارشد روانشناسی (شماره 17)

دانلود پروپوزال آماده علوم تربیتی (شماره 18)

پروپوزال آماده روانشناسی بالینی (شماره 19)

دانلود پروپوزال آماده کارشناسی ارشد روانشناسی (شماره 20)

دانلود پروپوزال روانشناسی بالینی (شماره 21)

دانلود پروپوزال آماده روانشناسی صنعتی سازمانی (شماره 22)

فروش پروپوزال آماده روانشناسی (شماره 23)

دانلود پروپوزال کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی (شماره 24)

خرید اینترنتی پروپوزال روانشناسی (شماره 25)

خرید اینترنتی پروپوزال آماده روانشناسی (شماره 26)

دانلود پروپوزال آماده روانشناسی تربیتی (شماره 27)

دانلود پروپوزال آماده روانشناسی عمومی (شماره 28)

نمونه یک پروپوزال آماده روانشناسی (شماره 29)

یک پروپوزال آماده روانشناسی (شماره 30)

پروپوزال آماده رشته روانشناسی ی (شماره 31)

دانلود یک پروپوزال آماده روانشناسی (شماره 32)

یک نمونه پروپوزال آماده روانشناسی (شماره 33)

دانلود یک نمونه پروپوزال آماده روانشناسی (شماره 34)

خرید نمونه پروپوزال آماده روانشناسی (شماره 35)

خرید پروپوزال آماده رشته روانشناسی (شماره 36)

خرید یک نمونه پروپوزال آماده روانشناسی (شماره 37)

دانلود نمونه پروپوزال آماده روانشناسی عمومی (شماره 38)

یک پروپوزال آماده رشته روانشناسی (شماره 39)

خرید یک نمونه پروپوزال آماده رشته روانشناسی (شماره 40)

دانلود پروپوزال روش تحقیق روانشناسی (شماره 41)

خرید پروپوزال روش تحقیق روانشناسی (شماره 42)

دانلود پروپوزال کارشناسی ارشد روانشناسی (شماره 43)

دانلود نمونه پروپوزال کارشناسی ارشد روانشناسی (شماره 44)

پروپوزال کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی (شماره 45)

نمونه پروپوزال روانشناسی بالینی (شماره 46)

دانلود پروپوزال با موضوع روانشناسی (شماره 47)

خرید پروپوزال روانشناسی بالینی (شماره 48)

نمونه پروپوزال کامل شده رشته روانشناسی (شماره 49)

خرید پروپوزال پایان نامه کارشناسی ارشد روانشناسی (50)

 پروپوزال آماده کارشناسی ارشد روانشناسی (شماره 51)

پروپوزال آماده کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی (شماره 52)

نمونه پروپوزال روش تحقیق روانشناسی (شماره 53)

یک نمونه پروپوزال ارشد روانشناسی بالینی (شماره 54)

خرید پروپوزال آماده علوم تربیتی (شماره 55)


 

 

دسته بندی موضوعی نمونه پروپوزال های آماده ویژه درس روش تحقیق

پروپوزال های روانشناسی مشاوره و علوم تربیتی

پروپوزال های روانشناسی مشترک همه گرایش ها

پروپوزال های روش تحقیق روانشناسی

پروپوزال های روانشناسی تربیتی

پروپوزال های روانشناسی بالینی

پروپوزال های روانشناسی عمومی

پروپوزال های روانشناسی کودکان استثنایی

پروپوزال های روانشناسی صنعتی سازمانی

پروپوزال های علوم تربیتی

پروپوزال های مدیریت آموزشی

پروپوزال های ارشد مشاوره

پروپوزال های مدیریت

پروپوزال های مدیریت بازرگانی

پروپوزال های مدیریت بازرگانی بین الملل

پروپوزال های مدیریت بازرگانی بازاریابی

پروپوزال های مدیریت بازاریابی

پروپوزال های مدیریت بازرگانی داخلی

پروپوزال های مدیریت بازرگانی مالی

پروپوزال های مدیریت بازرگانی تحول

پروپوزال های مدیریت دولتی

پروپوزال های مدیریت دولتی منابع انسانی

پروپوزال های مدیریت دولتی تحول

پروپوزال های مدیریت دولتی مالی

پروپوزال های مدیریت اجرایی

پروپوزال های مدیریت اجرایی استراتژیک

پروپوزال های مدیریت اجرایی بازاریابی

پروپوزال های مدیریت صنعتی

پروپوزال های مدیریت صنعتی مالی

پروپوزال های مدیریت صنعتی تولید

پروپوزال های مدیریت صنعتی منابع انسانی

پروپوزال های مدیریت مالی

پروپوزال های مدیریت منابع انسانی

پروپوزال های مدیریت بیمه

پروپوزال های مدیریت فناوری اطلاعات

پروپوزال های مدیریت جهانگردی

پروپوزال های مدیریت سیستم اطلاعاتی

پروپوزال های مدیریت تکنولوژی

پروپوزال های مدیریت MBA

پروپوزال های حساداری

پروپوزال های ارشد حسابداری

پروپوزال های پرستاری

پروپوزال های ارشد پرستاری

پروپوزال های تربیت بدنی

پروپوزال های تربیت بدنی فیزیولوژی ورزشی

پروپوزال های تربیت بدنی رفتار حرکتی

پروپوزال های تربیت بدنی مدیریت ورزشی

پروپوزال های ادبیات فارسی

پروپوزال های زبان و ادبیات فارسی