یکی از ویژگیهای حائز اهمیت در نگارگری ایرانی، موضوع رنگ و نور است. کاربرد این ویژگی در نقاشی ایرانی، سابقهای بس دیرینه دارد و بحثی است که به طور کلی، در تفکّر دینی و مذهبی کشور جای گرفته است.
جزئیات بیشتر در ادامه مطلب + دانلود فایل مقاله
منابع:
دارد
نوع فایل:
Word قابل ویرایش
تعداد صفحه:
53 صفحه
کد:
14 mt
رنگ و نور در معارف اسلامی
تاریخ علم در اسلام، همان طور که قبلاً ذکر شد، با نظریۀ انقلابی امام صادق(ع) آغاز شد. «در بین دانشمندان یونانی، این نظریه رایج بود که برای رؤیت اشیاء، از چشم انسان نوری با گسترهی مخروطی شکل خارج میشود که رأس آن از چشم انسان آغاز میگردد. در نتیجه آنچه در محدودۀ مقطع این مخروطِ نورانی قرار گیرد، قابل رؤیت است. اما امام صادق (ع) اولین کسی بودند که این نظریه را باطل نمودند»(مراثی، 1389، 28). نویسندگان کتاب "مغز متفکّر جهان شیعه" نوشتهاند که ایشان فرمودند: «نور از طرف اشیاء به سوی چشم میآید و بر دیده میرسد، ما شیء دور را نزدیک خواهیم دید و اگر بتوان چیزی ساخت که بدان وسیله، تمام نوری را که از یک شیءِ دور میآید، به چشم بتابانیم، در صحرا، شتری که در فاصلۀ سه هزار ذرع میچرد را در فاصلۀ شصت ذراعی خواهیم دید، یعنی پنجاه بار آن را نزدیکتر مشاهده خواهیم کرد»(منصوری، 1358، 299). نویسندگان کتاب، اضافه میکنند که «این نظریه به وسیلۀ شاگردان امام صادق (ع)، گسترش پیدا کرد و در زمان جنگهای صلیبی که تماس بین شرق و اروپا زیاد شد، به اروپا منتقل گردید»(منصوری، 1358، 311).
«هنر اسلامی، هدف و وظیفۀ خود را، در مقام حامی و پشتیبانِ برای دستیابی وحی قرآنی، برای دستیابی به غایتی که اسلام به واسطۀ آن، الهام شده، یعنی تحققِ اصلِ توحید «لا اله الا الله» دنبال میکند؛ یعنی غایتِ تجلّی خدای یگانه از خلالِ زیباییِ مسحور کنندۀ اشکال، رنگها و اصوات که همانند جلوههای خدا، ظاهراً صُوری محدود هستند؛ اما از درون، به لاینتناهی گشوده میشدند و محملی برای دستیابی به حقیقتی هستند که هم جلال است و هم جمال»(نصر، 1375؛ ابراهیمی جوزدانی، 1384، 18). در باور اسلامی، خداوند متعال، نور است. ایمان، نور است. قرآن کریم، نور است. ائمه اطهار و انبیاء، نور هستند. امام زمان (عج)، نور است و فرشتگان نیز، نور هستند.
کتب متعددی، به مسألهی رنگ و نور در مبحث قرآن و احادیث، پرداختهاند که در این پایاننامه نمیگنجند. برای همین منظور به طور خلاصه و در حد نیاز به آنها اشاره میشود.