براساس کاربرد و غایتی که در یک پژوهش مد نظر است می توان پژوهش را به پژوهش بنیادی ، کاربردی و توسعه ای تقسیم کرد .
تحقیق بنیادی :
پژوهشی است که به کشف ماهیت اشیاء ، پدیده ها و روابط بین متغیرها ، اصول ، قوانین و ساخت یا آزمایش تئوری ها و نظریه ها می پردازد و به توسعه مرزهای دانش رشته ی علمی کمک می نماید.
هدف اصلی این نوع پژوهش تبیین روابط بین پدیده ها ، آزمون نظریه ها و افزودن به دانش موجود در یک زمینه ی خاص است .
برای مثال « طراحی پردازنده ها براساس ویژگی های کاربردها « ، یا « طراحی کامپیوتر در مبنای غیر از دودویی « و یا « کامپیوترهای نوری « نمونه هایی از تحقیق بنیادی هستند .
سطح گفتمان کلی و انتزاعی در حوزه یک علم است .
تحقیق بنیادی می تواند نظری یا تجربی باشد .
تحقیق بنیادی نظری ، از روش های استدلال عقلانی و قیاسی استفاده می کند و بر پایه مطالعات کتابخانه ای انجام می شود .
تحقیق بنیادی تجربی ، از روش استدلال استقرائی استفاده می کند و برپایه ی روش های میدانی انجام می شود.
