هدف آزمون فرض آماری در تحلیل آماری پایان نامه روانشناسی با spss این موضوع است که با توجه به اطلاعات به دست آمده از داده های نمونه ، حدسی که در باره ی خصوصیتی از جامعه میزنیم تأیید می شود یا خیر.

فرض ها و آزمون فرض ها :

مقدمه :

هدف آزمون فرض های آماری تعیین این موضوع است که با توجه به اطلاعات به دست آمده از داده های نمونه ، حدسی که در باره ی خصوصیتی از جامعه میزنیم تأیید می شود یا خیر.

این حدس بنا به تحقیق ، نوعاً شامل ادعایی درباره ی مقدار یک پارامتر جامعه است.

بنابراین یک فرض آماری ممکن است پذیرفته یا رد شود.

باید همواره به خاطر داشت که قبول یک فرض آماری ممکن است بر اثر شواهد ناکافی در نمونه باشد که موجب می شود آن را رد نکند.

ابتدا یک مثال عنوان میکنیم، فرض کنید می خواهیم میزان فروش شکلات داغ را در روزهای مختلف سال با درجات هوای متفاوت در یک کافی شاپ بررسی کنیم و به این سوال که آیا میزان فروش در روزهای مختلف سال متفاوت است، پاسخ دهیم.

برای این منظور باید یک آزمون آماری انجام دهیم.

این یک فرض آزمایشی (experimental hypothesis) است، اما در آزمون های معنی داری رسمی، فرض آزمایشی مستقیماً آزمون نمی شود، بلکه حالت نقیض آن که به عنوان فرض صفر null hypothesis H0 شناخته می شود، مورد آزمون قرار می گیرد.

در این مثال، H_0 بیان می کنند که میزان گرمی هوا در فروش بی تأثیر است.

اگر H0 در آزمون رد شود نتیجه می گیریم که فرضیه ی آزمایشی ما صحیح است که در اصطلاح آماری به آن فرضیه ی مخالف (alternative hypothesis) میگوییم.

برای اجرای یک آزمون آماری به دانستن توزیع نمونه گیری (sampling distribution) یا توزیع احتمالی آماره ی آزمون مورد نظر نیاز است.

مقدار P-Value برای یک آماره مانند t یا F (یا آماره ی دیگر)، احتمال به دست آوردن مقدار مشاهده شده یا فراتر از آن، به شرط صادق بودن H0 است.

اگر مقدار P-value کوچک باشد، دلیلی بر ضد H0 در نظر گرفته می شود، زیرا مقدار مشاهده شده تحت H0 غیر متحمل (هرچند امکان پذیر) است.

اگر P-Value کمتر از یک احتمال معیار کوچک باشد که تحت عنوان سطح معنی داری (significance level) شناخته می شود، H0 رد می شود.

به طور سنتی سطح معنی داری در 0/05 فرض می شود، اما در بعضی موارد، حتی مقدار کوچک تری مثل 0/01 به عنوان معیار قراردادی رد فرضیه ی صفر در نظر گرفته می شود.

هنگامی که P-Value یک آماره کمتر از سطح معنی داری است، گفته می شود که مقدار آماره معنی دار (significant) است.

اگر P-value بزرگ تر از سطح معنی داری باشد، H0 پذیرفته می شود. البته به این معنی نیست که فرض صفر حقیقتاً صحیح است بلکه تنها به این معنی است که برای رد فرض صفر، شواهد کافی پیدا نکرده ایم.

به طور خلاصه: اگر P-Value بزرگ تر از 0/05 باشدH0 پذیرفته می شود و نتیجه مورد نظر معنی دار نیست.

اگر P-Value کمتر از 0/05 اما بزرگ تر از 0/01 باشد، H0 رد می شود و نتیجه در سطوح کمتر از 5 درصد معنی دار است.

2-اگر P-Value کمتر از 0/01 باشد، H0 رد می شود و نتیجه در سطوح کمتر از 1 درصد معنی دار است. 

دستورهای SPSS برای طرح های یک نمونه ای و دو نمونه ای به طور کلی آزمون هایی که ما انجام می دهیم شامل، آزمون های پارامتری (فرض هایی در مورد توزیع جامعه میکند) و آزمون های ناپارامتری (در مورد توزیع جامعه فرض نمی کند) است.

این دو حالت در طرح های یک نمونه ای به این صورت است که:

آزمون پارامتری:

فرض میکنیم که داده های به دست آمده از یک جامعه با توزیع نرمال است، منوی مربوط به آن

                                        Analyze

Compare means

                                                                            On Sample T Test

آزمون پارامتری: فرض خاصی در مورد توزیع جامعه نداریم.

اما در طرح های دو نمونه ای به صورت زیر است (درون منوی Analyze)

آزمون پارامتری:

1- نمونه های جفت شده

                                                                           Compare means

                                       Paired samples T. Test 2

- نمونه های مستقل

                                                                          Compare means

                                  Independent samples T. Test

فرض مورد نظر آن:

داده های جامعه دارای توزیع نرمال و واریانس برابر هستند.

آزمون ناپارامتری:

1- نمونه های وابسته

                                                        Nonparametric Test

                         2 related samples 2

نمونه های مستقل

                                                       Nonparametric Test

                       2 Independent samples