انواع روش های تحقیق : قبل از بیان انواع روش های تحقیق، باید خواطر نشان ساخت که محققین و نویسندگان با توجه به زوایای مختلف، انواع متفاوتی از روش های تحقیق را بیان کرده اند که ممکن است طبقه بندی آنها با یکدیگر متفاوت باشند.
اما با درنظر گرفتن موضوع و زمان تحقیق، می توان انواع تحقیق را به شکل زیر دسته بندی نمود.
البته باید در نظر داشت که هر محققی ضرورتا نباید از یک روش تحقیق استفاده کند، بلکه می تواند با توجه به دو پارامتر موضوع و زمان، از چندین روش استفاده کند.
حال، در ذیل، به تقسیم بندی انواع تحقیقات بر حسب موارد مختلف ( مثل اعداد، زمان گردآوری، ماهیت داده ها و ....) پرداخته می شود.
تقسیم بندی پژوهش بر اساس هدف :
تحقیق یا پژوهش را بر اساس هدف می توان به سه شکل زیر دسته بندی نمود:
1-تحقیق بنیادی
2-تحقیق کاربردی
3-تحقیق توسعه ای
تحقیق (پژوهش) بنیادی :
پژوهش بنیادی، پژوهشی محض است که عمدتا فاقد نتیجه عملی فوری است. هدف اصلی اینگونه تحقیقات، پروراندن و یا تدوین نظریه ها می باشد. پژوهش های بنیادی، پژوهش هایی هستند که در جهت گسترش مرز های دانش بدون در نظر گرفتن استفاده عملی خاص یا آنی انجام می پذیرند. هدف چنین پژوهش هایی، ایجاد نظریه از طریق کشف اصول و تعمیم های وسیع است. با کاربرد یافته ها در مسائل واقعی ارتباط چندانی ندارد.
تحقیق (پژوهش) کاربردی :
پژوهش کاربردی، پژوهشی است که نتایج حاصل از آن در رفع نیاز ها و حل مشکلات به کار آید. بنابراین، هدف این نوع تحقیقات، کاربست نتایج (به کار گیری آنها) در حل مسائل و مشکلات خاص در جامعه می باشد. در واقع پژوهش های کاربردی، پژوهش هایی هستند که در آنها نظریه پردازی وجود ندارد، اما نظریه ها حاصل پژوهش های بنیادی را برای حل مسائل به کار می گیرند. هدف از چنین پژوهش هایی، حل مسائل خاص در موقعیت های واقعی است.
تحقیق (پژوهش ) توسعه ای :
پژوهش توسعه ای، عمدتا متوجه نوآوری در فرآیند ها، ابزار ها و محصولات است. در واقع، این نوع پژوهش ها، پژوهش هایی هستند که تأکید آنها بر کاربرد مستقیم است. این نوع پژوهش ها، با ایجاد نظریه سر و کاری ندارند و در موقعیتی ویژه و بدون قصد کاربرد کلی یافته ها فراتر از موقعیت مورد مطالعه انجام می شوند. هدف از این نوع پژوهش، به کارگیری روش علمی برای حل مسائل در یک موقعیت مکانی و زمانی خاص است.
