خیلی از ادراک های هشیار و واکنش های ما به محیط، توسط نگرش های ذهنی متضاد برون گرایی و درون گرایی تعیین می شوند. یونگ معتقد بود که انرژی روانی می تواند به بیرون، به سمت دنیای خارج، یا به درون، به سمت خود هدایت شود (شولتز و شولتز، 2005؛ ترجمه سید محمدی، 1386).
به نظر آیسنک، معمولا فرد برون گرا فردی است اجتماعی، علاقه مند به مهمانی، دارای دوستان فراوان و طالب هیجان، که بدون تفکر و اندیشه و به صورت تکانشی عمل می کند(پروین و جان، 2001؛ ترجمه جوادی و کدیور، 1386)؛ و خطرپذیری بالایی دارند، بذله گو و حاضرجواب هستند. تغییر در هر زمینه ای را دوست دارند، بی پروا، آسان گیر، خنده رو و خوش بین هستند و در عین حال پرخاشگرند و زود از کوره در می روند، کنترل های درونی ضعیفی دارند و همیشه افراد قابل اعتمادی نیستند، آن ها حراف و سرزنده هستند و قدرت رهبری خوبی نیز دارند(خوشابی، 1388).
فرد درون گرا، برخلاف خصوصیات بالا، فردی است آرام، در خود فرو رفته، خوددار و تاملی که به احساسات آنی اعتماد نمی کند و زندگی با نظم و قاعده را بر زندگی بر مبنای شانس و خطر ترجیح می دهد (پروین و جان، 2001؛ ترجمه جوادی و کدیور، 1386).
آنها معمولاً از دیگران فاصله می گیرند و دوستان صمیمی محدودی دارند، اهل برنامه ریزی هستند و هیچ کاری را بدون تفکر و تأمل انجام نمی دهند، از هیجانات دوری می کنند، برنامه های روزه مره زندگی را کاملاً یکنواخت و همیشگی پیگیری می کنند، در کل افرادی جدی هستند، کنترل های درونی قوی دارند، به ندرت پرخاشگری می کنند و به آسانی از کوره در نمی روند، قابل اعتمادند و بدبین و منفعل هستند، در انجام کارها محتاط هستند و برای آن ها استانداردهای اخلاقی بسیار مهم است و آن ها معمولاً متین و صلح طلب هستند(خوشابی، 1388).
آیسنک معتقد بود که تفاوت های اصلی بین درون گرایی و برون گرایی رفتاری نیست، بلکه زیستی و ژنتیکی است و علت اصلی آن در سطح انگیختگی مغزی آنها است. سطح پایه انگیختگی مغز برون گرایان پایین تر از درون گرایان است. چون سطح انگیختگی مغز برون گرایان پایین تر است، به برانگیختگی و تحریک نیاز دارند و فعالانه آن را جستجو می کنند. در مقابل، درون گرایان از برانگیختگی و تحریک دوری می کنند زیرا سطح انگیختگی مغز آنها از پیش بالا هست. در نتیجه درون گرایان قوی تر از برون گرایان به تحریک حسی واکنش نشان می دهند. تحقیقات نشان داده اند که درون گرایان حساسیت بیشتری به محرک های سطح پایین نشان می دهند و آستانه درد پایین تری از برون گرایان دارند (شولتز و شولتز، 2005؛ ترجمه سید محمدی، 1386).
یکی از متغیر هایی که بر تیپ شخصیتی (درون گرایی و برون گرایی) جوانان تاثیر گذار است خطر پذیری است(بهاری و شیر خوانی، 1388). خطرپذیری به رفتارهایی همچون سیگار کشیدن، مصرف مواد مخدر، الکل، رانندگی خطرناک و فعالیت جنسی زودهنگام گفته می شود که احتمال پیامدهای منفی و مخرب جسمی، روان شناختی و اجتماعی را در فرد افزایش دهد. خطر پذیری علاوه بر این که انجام رفتارهای پر خطر را در بر می گیرد، به آسیب پذیری و در معرض خطر بودن از سوی محیط و نزدیکان و نیز گرایش ها، تمایلات و باورهای نادرست و تهدیدکننده فرد در مورد رفتارهای پرخطر اشاره دارد (زاده محمدی و احمد آبادی، 1387).
رفتارهای پر خطر از حیث صدمات و خسارت های جبران ناپذیر تحصیلی، روانی، دارویی، اجتماعی، قانونی، بهداشتی و اقتصادی مثل ترک تحصیل، عدم موفقیت تحصیلی و شغلی (جسور ، 1992)، رکود علمی، انتشار بیشتر مصرف مواد در جامعه دانشجویی و ترویج فرهنگ مصرف در کل جامعه به علت الگو قرار دادن قشر تحصیل کرده (رحیمی موقر، سهیمی ایزدیان و یونسیان، 1385)، خطر برقراری رفتارهای نامعمول و پرخطر جنسی و افزایش احتمال ابتلا به بیماری های مقاربتی به خصوص ایدز (بوید ، مک کاب و دآرسی ، 2003؛ استورت ، لی ، وچسلر ، 2002) قابل توجه است.
شماره 56
