اسکولیوز شاید برای خیلی از مردم چندان نام آشنایی نباشد ولی کسانی که به این بیماری مبتلا شده باشند، درد و عذاب ناشی از آن را به خوبی درک می کنند. اسکولیوز، یک ناراحتی مربوط به ستون فقرات است که عمدتا کودکان و نوجوانان را درگیر می کند. از هر هزار نفر کودک آمریکایی 3تا 5 نفر به این بیماری مبتلا می شوند که شیوع نسبتاً بالایی است .این بیماری می تواند ازحالت خفیف تا بسیار شدید متغیر باشد که در معاینات خفیف فقط معاینات پیگیرانه کفایت می کند ولی در موارد شدید تنها راه درمان جراحی است. در این بیماری یک شانه می تواند بالاتر از شانه دیگر قرار گیرد، همچنین ممکن است استخوان کتف به سمت عقب برآمده شود.لگن از حالت موازی خارج شده و یک سمت بالاتر از سمت دیگر قرار می گیرد، بدن نیز اصولاً به یک سمت تمایل دارد. این عارضه بیشترین شیوع را در نوجوانان داشته و در دختران شایعتر از پسران است. تصویر بدنی از خود به معنای احساسات فرددرباره جذابیت های زیبایی ظاهری جنسی خود است به عبارت روشن تر به این معناست که فرد بدن خود را چگونه می بنید و چه احساسی درباره آن دارد و نیز فکر می کند دیگران بدن او را چگونه می بینند این اصطلاح نخستین بار توسط عصب شناس و روانکاو استرالیایی پل شیلر در کتابش به نام «تصویر وظاهربدنی انسانی» در سال 1935 به کار رفت. تصویربدنی جنبه های مختلفی دارد: 1- آنگونه که فرد خود را می بیند (جنبه مفهومی)
2-احساسی که فرد درباره بدن خود دارد (جنبه احساسی)3-تفکرات وباورهایی که فرد درباره بدنش دارد(جنبه شناختی )4-کارهایی که فرد به دلیل تصویر بدنی ای که از خود دارد انجام می دهد یا نمی دهد(جنبه رفتاری)؛ منظور از مهارت کنترل عواطف این است که فرد بیاموزد که چگونه عواطف خود را در موقعیتهای گوناگون تشخیص دهد و آن را ابزار و کنترل نماید(کول، 1994). این مهارت اثرات گوناگون در جنبه های مختلف زندگی فرد، ملاقات بین فردی، بهداشت روانی و سلامت فیزیکی و جسمی فرد دارد(دونهام، 2008 ). دو دلیل مهم مطالعه کنترل عواطف این است که اولاً شمار زیادی از مشکلات عدم ناتوانی در کنترل هیجانات رنج می برند، زیرا مهارت خود کنترلی را نیاموخته اند. دوماً ناتوانی در کنترل هیجانات بر بسیاری از جنبه های زندگی وسلامت جسمانی و روانی، ارتباطات و کیفیت زندگی افراد در جوامع مختلف تاثیر می گذارد. دلیل یادگیری هیجان این است که می تواند به عنوان روشی برای فهم نقش هیجان در زندگی مان در نظرگرفته شود. این به ما کمک می کند تا بفهمیم که چگونه هیجان، توجه و رفتارمان را برای تسریع، ممانعت رشد و عملکرد، تحت تاثیر قرار می دهد هیجان به عنوان یک برانگیزاننده عمل می کند(فتحی، 2009). کنترل روانی مستلزم متوقف کردن عمل از طریق متمرکز کردن دوباره توجه است. همچنین کنترل توجه با کنترل رفتار ارتباط دارد. کنترل روانی یکی از ابعاد مزاج است و می تواند به عنوان مولفه خود کنترلی مزاجی در نظر گرفته شود و یکی از مولفه های مرکزی و مهم کنترل هیجانی است(خدایاری فرد، 2007) . فرا شناخت آن چنان که روان شناسان مطرح کرده اند، دانش درباره فعالیت های تفکر و یادگیری وکنترل آنها(فلاول، 1988)یا بررسی دانش فرد، فرایندهای شناختی، تولیدات یا آنچه بدان مربوط است می باشد(مارزانو، 1988؛ به نقل از شعبانی، 1382).
فراشناخت در روانشناسی واژه ای است که به صورت «شناختنِ شناختن» و یا «دانستن دانستن»تعریف شده است. تاملی که انسان بر روی فرایندهای ذهنی خود می کند و اندیشیدن درباره تفکر را فراشناخت می نامند. این مفهوم از مفاهیم نظریه ذهن به شمار می آید، که به صورت عمومی دارای دو مولفه است: یکی دانش درباره شناخت دیگری قاعده بخشیدن به شناخت (اتکینسون –ترجمه ارجمند، 92)فراشناخت را می توان به سه طبقه دانش فراشناختی (Metacagnitive knowledge) تجربه های فراشناختی (metacagnitive experinces) و راهبردهای فراشناختی (metacagnitive startegies) تقسیم کرد (ولن، 2013)افراد مبتلا به اسکولیوز به دلیل ظاهر غیرطبیعی ترس منوط و نگران کننده ای را درباره ی وضعیت ظاهرجسمانی خود ابزار می کنند ترسها و نارضایتی از ظاهر جسمانی می تواند روی عملکرد اجتماعی و کنترل عواطف افراد اثر بگذارد. نیازمندیهای نوجوانان جهت برقراری ارتباط مناسب، بالینگران ومشاوران را به این امر مهم سوق می دهد که این افراد را با تصویر بدنی وچگونگی پذیرش آن، آموزش دهند. جلسات مشاوره ی گروهی و آموزشی درباره ترس از بدریختی بدنی می تواند منجر به افزایش عملکرد اجتماعی مبتلایان به اسکولیوز و بهبود کنترل عواطف فرد گردد. درمان اسکولیوز با استفاده از بریس و جراحی به علت ایجاد فشارهای روحی و روانی برروی بیماری به تعویق می افتد به همین دلیل این مساله مطرح می شود که آیا درمان فراشناخت بر بهبود تصویربدنی و کنترل عواطف نوجوانان دختر مبتلا به اسکولیوز اثر بخش می باشد؟
شماره 130
