کیفیت زندگی از جمله مسائلی است که ابتدا با گسترش همه جانبه فناوری و صنعتی شدن در کشورهای غربی مورد توجه قرار گرفت.
جزئیات بیشتر در ادامه مطلب + دانلود فایل پروپوزال
متغیرهای اصلی این پروپوزال:
بررسی رابطه سرمایه اجتماعی و کیفیت زندگی
سال نگارش:
جدید
منابع فارسی:
دارد
منابع لاتین:
دارد
نوع فایل:
Word قابل ویرایش
تعداد صفحه:
40 صفحه
شماره:
364
در این تحقیق کیفیت زندگی به عنوان متغیر وابسته در نظر گرفته شده است و یک مفهوم چند بعدی، نسبی و متاثر از زمان و مکان و ارزشهای فردی و اجتماعی است. کیفیت زندگی دارای ابعاد درونی( ذهنی) و بیرونی( عینی) است لذا بسیار انتزاعی بوده و تعریف آن ساده نخواهد بود. لذا علی رغم تلاش های فراوانی که از سوی اندیشمندان برای ارائه تعریف کاربری این مفهوم صورت پذیرفته، انتخاب یک تعریف به عنوان یک تعریف جامع و کامل دشوار خواهد بود در این پژوهش سنجش سازه کیفیت زندگی بر اساس الگویی که سازمان جهانی بهداشت ارائه داده انجام خواهد شد که تعریف این سازمان از کیفیت زندگی این گونه می باشد: « کیفیت زندگی به عنوان ادراک فرد از موقعیتشان در زندگی در حوزه های فرهنگی و نظام ارزشی که در آن زندگی می کنند و در ارتباط با اهداف، انتظارات، استانداردها و نگرانی ها یشان تعریف می شود. پس کاملاً فردی بوده و توسط دیگران قابل دیدن نیست و به درک افراد از جنبه های گوناگون زندگی شان استوار است» ( نجات، 1390: 162).
این تعریف مفهومی با دامنه وسیع می باشد که به شیوه پیچیده ای با سلامت فیزیکی، وضعیت روان شناختی، سطح استقلال، روابط اجتماعی افراد و رابطه آنها با خصوصیات برجسته محیطشان در آمیخته است.
بنابراین سازمان جهانی بهداشت چهار بعد سلامت فیزیکی،سلامت روانی، روابط اجتماعی،سلامت محیطرا برای کیفیت زندگی مدنظر قرار می دهد و برای هر یک مصادیقی را ارائه می نماید که عبارتند از: سلامت فیزیکی:شامل توانایی انجام فعالیت های روزمره زندگی، میزان وابستگی به درمان های پزشکی، قدرت و خستگی، تحرک وچابکی، درد و ناراحتی، خواب واستراحت، ظرفیت و توانایی برای انجام کار و فعالیت می باشد.
سلامت روانی:شامل رضایت و تصور شخص از خود و ظاهر بدنی ، احساسات مثبت و منفی فرد، اعتماد به نفس، اعتقادات روحی، مذهبی، شخصی و تفکر، یادگیری و حافظه و تمرکز است.
- روابط اجتماعی: شامل ارتباطات شخصی، حمایت اجتماعی و فعالیت جنسی می باشد. - سلامت محیط: شامل منابع مادی و مالی، آزادی، ایمنی، میزان در دسترس بودن و کیفیت مراقبت های بهداشتی درمانی و اجتماعی، فرصت های پیش رو برای کسب و بدست آوردن اطلاعات و مهارتهای جدید، امکان فعالیت های تفریحی، سلامت محله ای که شخص در آن زندگی می کند و امکانات آن و سلامت محیط خانه می باشد. تعریف عملیاتی متغیر وابسته( کیفیت زندگی) سازمان جهانی بهداشت به دلیل نیاز به یک وسیله ارزیابی بین المللی کیفیت زندگی دست به تهیه آزمون100- WHOQOL زد که 24 بعد برای کیفیت زندگی قائل است در چارچوب مفهومی اولیه که برای ساخت این مقیاس وجود داشت این 24 بعد را در 6 دامنه قرار دادند جهت هر بعد 4 سوال در نظر گرفته شد.
تحلیل هایی که اخیراً بر روی دامنه به عمل آمده باعث شد تا نسخه ای جدید از آن در اختیار محققان و پژوهشگران قرار بگیرد که آن نسخه WHOQOL-BREF است که در مطالعه حاضر نیز مورد استفاده قرار می گیرد این الگو به 4 دامنه از کیفیت زندگی اشاره دارد: ... در خصوص سازه سرمایه اجتماعی تعاریف متعدد و مختلفی از سوی صاحبنظران ارائه شده است و تفاوت در تعاریف و رویکردها بیانگر سنت های تئوریک متفاوتی است که اصطلاح سرمایه اجتماعی از آنها سرچشمه گرفته است.با این حال به زعم بسیاری از صاحب نظران شاخص ترین تعریف در باب سرمایه اجتماعی، تعریفی است که از سوی رابرت پاتنام ارائه شده است که دیدگاه وی نیز به عنوان پشتوانه نظری تحقیق حاضر در باب سرمایه اجتماعی اتخاذ گردیده است.
از نظر وی سرمایه اجتماعی ویژگی هایی از سازمان اجتماعی چون اعتماد، هنجارها و شبکه ها که می توانند کارایی جامعه را از طریق تسهیل کنش های تعاونی بهبود دهند، تعریف می شود( جان فیلد، 1388؛11). تعریف عملیاتی متغیر مستقل( سرمایه اجتماعی) اکثر محققان برآنند که سنجش کامل سرمایه اجتماعی تقریباً غیر ممکن است و کمی کردن ازنقاط مبهم این مفهوم کیفی است. همانطور که سازمان همکاری و توسعه اقتصادی خاطرنشان می سازد اکثر موضوعاتی که به سرمایه اجتماعی مربوط هستند ضمنی ونسبی هستند و به دشواری می توان آنها را اندازه گیری و دسته بندی کرد ( به نقل از فیلد، 1388؛207).سرمایه اجتماعی به عنوان یک مفهوم پیچیده اجتماعی قابلیت سنجش با یک نسخه منفرد راندارد و لذا برای این کار باید مجموعه ای از شاخص ها مورد استفاده قرار گیرد تا ابعاد گوناگون آن در سنجش لحاظ شود.
همچنین ولکاک و نارایان انجام یک سنجش واحد و صحیح از سرمایه اجتماعی را به دلایلی چند ناممکن می دانند: اول آنکه جامع ترین تعاریف از سرمایه اجتماعی چند بعدی هستند سطوح و واحدهای تحلیلی مختلفی را در بر می گیرد. دوم اینکه ماهیت و شکل سرمایه اجتماعی در گذر زمان تغییر می کنند و آن هم به این خاطر است که توازن بین سازمان های غیر رسمی و نهاد های رسمی ثابت نیست. و سوم از آنجا که از ابتدا، بررسی های بین کشوری طولانی مدتی برای سنجش سرمایه اجتماعی طراحی نشده بودند، پژوهشگران معاصر به ناچار شاخص هایی از تعدادی از این موارد نزدیک به هم همچون سنجش اعتماد، اطمینان به حکومت، تمایل به رای دادن و... را گردآوری کردند( نارایان و ولکاک،3000؛239) به همین خاطر است که در گزارش« واحد مطالعات آینده» در انگلستان آمده است که: " اولین قدم برای کاربردی کردن سرمایه اجتماعی در مباحث برنامه ریزی، سنجش تمام سطوح و اشکال آن و هم چنین ارتباط دادن آن به پیامدهای اقتصادی، اجتماعی و... مورد نظر سیاست گذاران است"( به نقل از شعبانی، 1387؛2).
مفهوم سازی کاری بیشتر از تعریف ساده یا قراردادی واژگان حتی یک علم است این کار ساختن مفهومی انتزاعی برای امری واقعی است. مفهوم سازی باید به تفکیک و تشخیص ابعاد، مولفه و شاخص همراه باشد اما باید دانست که همه مفاهیم ترکیبی گسترده ندارند اما برخی از مفاهیم ممکن است فقط یک بعدی و یک مولفه تک شاخصی داشته باشند با این که بعدی نداشته و تنها شاخص داشته باشند( کیوی و کامپنهود، 1375؛114).
از این رو تعریف عملیاتی سرمایه اجتماعی به عنوان متغیر مستقل رابیان می کنیم: با تکیه بر دیدگاه پاتنام در این پژوهش مولفه هایی از سرمایه اجتماعی که کیفیت زندگی را تببن می کنند عبارتند از: 1- اعتماد اجتماعی 2- مشارکت اجتماعی 3- شبکه اجتماعی تعریف نظری اعتماد اجتماعی: سرمایه اجتماعی ماهیتاً با اعتماد اجتماعی سر و کار دارد. برای این که یک رابطه به تعامل بیا نجامد اعتماد ضروری است. اعتماد میان مردم، دولتمردان و نخبگان سیاسی موجب توسعه سیاسی می شود.
بنابراین اعتماد منبع با ارزشی از سرمایه اجتماعی محسوب می شود که اگر در حکومتی به میزان زیاد وجود داشته باشد به همان میزان رشد سیاسی و توسعه اجتماعی بیشتر خواهد شد. در نظر فوکویاما اعتماد«به انتظاری اطلاق می گردد که در یک اجتماع از رفتار منظم، صادقانه و همکاری جویانه مبتنی بر هنجارهای مشترک بر می خیزد» ( دلفروز، 1387؛103).هم چنین زوکر به سه نوع اعتماد اشاره می کند:
