اینکه روش تحقیق مصاحبه ای در پروپوزال و پایان نامه نویسی ارشد چیست و چه مزایا و معایبی دارد در این مقاله بدان اشاره خواهد شد.
مصاحبۀ هدایت نشده:
روش مشاورۀ مراجع محوری کارل را جزوه نمونه ای از مصاحبۀ هدایت نشده است.
در این روش مصاحبه شونده آزاد است تا با هر شیوه و در هر زمانی که خود انتخاب می کند، اظهارنظر نماید.
مصاحبه کننده اهداف کلی و ویژه ای دارد که احساس می کند بدون تحمیل کردن ساختار خاصی به آزمودنی می تواند آن ها را برآورد کند. معمولاً اطلاعات جمع آوری شده از این گونه مصاحبه بسیار مشخص و بالقوه خطرآمیز هستند.
مصاحبۀ هدایت نشده در معرض سوگیری ذهنی و خطاهای ناشی از فقدان تجربۀ مصاحبه کنندۀ آن قرار دارد.
مصاحبۀ نیمه هدایت شده:
این روش با طرح سؤالات منظم و از پیش تعیین شده آغاز می شود اما برای درک عمیق موضوع مورد پژوهش در کنار سؤالات اصلی، سؤالات دیگری هم مطرح می شود. هدف از این روش دستیابی به اطلاعاتی کامل و دقیق به منظور شناخت عوامل زیربنایی است موضوع مورد مصاحبه در این روش ماهیت پیچیده ای دارد که امکان دستیابی به آن بطور مستقیم امکان پذیر نیست بنابراین موفقیت در آن مستلزم آموزش و کسب مهارت های لازم است.
مصاحبۀ هدایت شده:
در این روش مصاحبه کننده سؤالاتی منظم و از پیش تعیین شده ای که عینی هستند، مطرح می سازد. هدف از کاربرد این روش دستیابی به اطلاعات واقعی ویژه و نسبتاً مختصر است. مصاحبه های هدایت شده هنگامی که کسب اطلاعات دقیق و کامل و طبقه بندی آن مورد نظر باشد، اهمیت زیادی دارد.
مزایای مصاحبه در مقایسۀ با پرسش نامه:
مطالعۀ عمیق را ممکن می سازد، جمع آوری اطلاعات را به طور کامل تر فراهم می کند امکان ایجاد رابطۀ حسنه را ممکن می سازد و حداقل می توان مطمئن شد که چه زمانی رابطه، برقرار نشده است و وسیله ای برای کنترل ارتباط میان طرفین است اطمینان از برقراری ارتباطی اثربخش را فراهم می آورد.
معایب مصاحبه: مصاحبه روشی است وقت گیر، پرهزینه و دشوار. اگر چه محقق از مزیت انعطاف پذیری مصاحبه استفاده می کند اما با این حال سوگیری ذهنی و شخصی او در این روش مسأله ساز است.
علاقۀ مصاحبه شونده در خشنود کردن مصاحبه کننده تضاد پنهانی و گرایش مصاحبه کننده به کسب پاسخ هایی که عقائدش را تأیید کند همگی در پیچیده سازی این روش مؤثر هستند.
برای برطرف کردن محدودیت های بالا آموزش های جدی و ضروری لازم است اما خود همین امر موجب افزایش هزینه وقت می شود.