آزمون ها و پرسشنامه های زوج درمانی ویژگی هایی دارد که هر درمانگر باید به آن توجه کند.
دوره های آموزشی، برای ارزیابی و سنجش، اغلب از غیرمتداول ترین دوره های آموزشی برای آموزش دانشگاهی درمانگران است. بنابر گفته بوئن (۱۹۸۸)، بسیاری از مشاوران و درمانگران بالینی، نسبت به آزمون تعصب دارند. مشاوران و درمانگرانی که زوج ها و خانواده ها را می بینند، به نظر می رسد حتی نسبت به سایر حرفه های یاورانه، تردید بیشتری نسبت به آزمون های روان شناختی داشته باشند. دلیل این است که، بسیاری از این تست ها، به افراد برچسب می زنند و به نظر می رسد در مورد مشکلی که زوج ها با خانواده ها را به درمان کشانده است کمک چندانی ارائه نمی کنند. این بدبینی نسبت به آزمون، بدان معنا نیست که مشاوره زوجی نیازی به استفاده از آنها ندارد. اگر شما درمان را بدون ارزیابی شروع کنید، بدین معناست که بگویید درمان یکسانی، در مورد همه مراجعان کارایی دارد.
به عبارتی شما فرض کرده اید که همه مراجعان یکسان هستند. کسانی که بر ارزیابی تأکید دارند، برای تفاوت ها اهمیت قائل اند. ارزیابی کاوش در این مسأله است که چه چیزی در افراد، زوج ها با خانواده های منحصر به فرد است. این گونه ما می توانیم درمان مناسب را به کارگیریم و مدل یکپارچه نگر با چنین فلسفه ای از تفاوت و تنوع سازگار است. ما معتقدیم که زوج درمانگران باید خود را با خصوصیات مراجعان انطباق دهند نه این که مراجعان را مجبور سازند تا با روش درمانی منطبق شوند. مراجعان با توجه به تاریخچه، فرهنگ، نقش های سنتی جنسیتی، آمادگی برای درمان و بسیاری از عوامل که می تواند بر انتخاب درمان تأثير جدی داشته باشد متفاوت اند. برهمین اساس هر زن و شوهر متفاوت از دیگران هستند و باید زمانی برای ارزیابی جامع آنها اختصاص یابد.
با توجه به این مباحث، آیا زوج درمانگران باید شک و تردید کمتری نسبت به آزمون های مداد کاغذی داشته باشند و از تشخیص های آسیب شناسی روانی نهفته در این ابزارها استقبال نمایند؟ پاسخ ما منفی است. اغلب مقیاس های استاندارد روانشناختی که معطوف به سنجش فردی هستند، برای ارزیابی مشکل زوج ها فاقد ارزش اند. با وجود این، به کارگیری ابزارهای غربالگری استانداردشده معین برای شناسایی اختلالات روانی عمده، سوء مصرف مواد و سایر مسائلی که قبل از شروع زوج درمانی، درمان آنها ضروری است، عاقلانه به نظر می رسد. علاوه بر این، آن دسته از ابزارهای ارزیابی که خوب انتخاب شده باشند، می توانند مکمل مناسبی برای قضاوت بالینی مشاور باشند (هالی ۱۹۹۵). این ابزارها چشم انداز تازه ای برای مشاهدات مشاور فراهم آورده (اولسون ، ۱۹۷۷) و از طریق فراهم آوردن اطلاعات تشخیصی، منجر به صرفه جویی در زمان می شوند (اولسون، فورنير و دراکمن ، ۱۹۸۶). در نتیجه، ما امیدواریم که خواننده ارزیابی را به عنوان فعالیتی مهم و ضروری برای درمانگر مد نظر قرار داد. ارزیابی، نقش حیاتی در مشاوره زوجی دارد (هالی، ۱۹۹۵).
از دیدگاه ما، ارزیابی در مورد زوج ها دو بخش عمده دارد: الف: غربالگری اولیه ب: نگاه دقیق تر به مشکل خاص. همچنین، به نظر ما ارزیابی چیزی بیشتر از آزمون کردن است. مصاحبه مشاهده و سؤالات درمانگر، بخشی از فرایند ارزیابی است که تصویر موضوعات زوج را در طول فرایند درمان واضح تر می سازد. درواقع، در یک مورد ممکن است از راهبردهای متعددی از جمله، گزارش درباره خود، گزارش های مبتنی بر مصاحبه، مشاهده و سایر گزارشات، استفاده شود (کرامول و پترسون ، ۱۹۸۳؛ گروتوائت و کارلسون ، ۱۹۸۹؛ هالی، ۱۹۹۵؛ اسنپدر و دیگران، ۲۰۰۵). درنهایت، ارزیابی می تواند به عنوان ابزار درمان نیز با ارزش باشد. ارزیابی می تواند به زوج ها کمک کند تا از جنبه های مثبت و منفی عملکردشان که آنها را نادیده گرفته بودند و یا برایشان عادت شده بود آگاه شوند. اگرچه قابل درک است که بسیاری از درمانگران زوج و خانواده، تکنیک های ارزیابی سنتی را رد کرده اند، ما معتقدیم که ارزیابی، جهت هدایت و بهبود فرایند درمان ضروری است. هنگامی که درمانگران رابطه درمانی را شروع می کنند، تاریخچه فردی، پیش فرض ها، زمینه ها و پیش داوری های خود را نیز به همراه دارند. نظام ارزشی و تعصبات و پیش فرض های ما، فرایند ارزیابی را تحت تأثیر قرار می دهند (مایر ، ۱۹۸۹، ریکازیودیگیلیو )، ۱۹۹۹).
این تعصبات، می توانند منجر به فهم و تشخیص غلط و انتخاب مداخلات ناکارآمد شوند (برنال و کاسترو )، ۱۹۹۴؛ هو ۱۹۹۵). مشخصا، تعصب می تواند در پاسخ دادن توأم با جهت گیری منفی یا مثبت، با یکی از اعضای زوج رخ دهد (گانیها و وولی ، ۲۰۰۰). تعصبات، می توانند توانایی ما را در زمينه غربالگری صحیح مشکلاتی از قبیل خشونت، تحت تأثیر قرار دهند (هامبرگر و فلان ، ۲۰۰۴؛ ساج و اینوی ، ۱۹۹۲). آزمون های مداد کاغذی نیز، از تعصبات و یا تأثيرات فرهنگی در امان نیستند. این امر نشان می دهد که مشاهدات درمانگر نیز باید به این ابزارها افزوده شوند. استفاده از منابع اطلاعاتی گوناگون برای ارزیابی، احتمال قضاوت نادرست را کاهش می دهد. علاوه بر تعصبات شخصی، درمانگران، کار خود را با نظریاتی هماهنگ می کنند که فرضيات غیر قابل نفوذ در مورد ماهیت انسان دارند.
اگر شما بر این باور باشید که رابطه زوج از طریق درمان تعارضات درون روانی هریک از اعضاء بهبود می یابد در این صورت پرسشنامه شخصیتی چند وجهی مینه سوتا (MMPI) ممکن است هر دو عضو تکمیل شده و داده های به دست آمده از آن مبنای درمان یکی یا هردو عضو شود. اگر شما معتقد باشید که همه مشکلات زوج ها نتیجه نگرش های خانواده بوده و از خانواده مبدأ آموخته شده است، تهیه چنوگرام یا تاریخچه خانوادگی می تواند، ابتدا در دستور کار قرار گیرد. لیدل (۱۹۸۳) مکاتب گوناگون خانواده درمانی را بر مبنای رویکرد های تشخیصی و آن ها مورد مقایسه قرار داد.
