اساس یک تحقیق علمی بر پایه فراهم سازی هر گونه آگاهی در حوزه موضوع تحقیق استوار است و گردآوری اطلاعات مرتبط با موضوع تحقیق نشانه ای از چگونگی مهارت و احاطه دانش محقق از موضوع مورد مطالعه می باشد که در این فصل از تحقیق، جهت آشنایی بیشتر با سوابق پژوهش های صورت گرفته در زمینه نقش رسانه های جمعی در توسعه سلامتی و نتایج بدست آمده به مرور تحقیقات انجام شده پرداخته شده است.
در این بخش همچنین به تعاریف رسانه، عملکردها و وظایف آن، پزشک خانواده، نظام ارجاع و پرونده الکترونیک سلامت و همچنین نظریه های مربوط به تاثیرات رسانه ها در آگاهی بخشی جامعه می پردازیم. وسایل ارتباط جمعی قبل از تعریف وسایل ارتباط جمعی باید به رسانه اشاره کنیم. رسانه به هر وسیله ای که فرستنده به کمک آن مفهوم مورد نظر خود را به گیرنده منتقل نماید، رسانه گفته می شود.
رسانه موجود زنده ای است که پیامی را از یک پیام ساز به یک پیام گیر منتقل می کند. یک رسانه تمام ویژگی های یک موجود زنده را داراست و پیام یک سازنده پیام را منتقل می کند. طبق گفته "مارشال مک لوهان"، پیام و پیام ساز هر دو به صورت یک چریان پیوسته به همدیگر تیدیل می شوند و دایره ای را تشکیل می دهند که در هر نقطه که یکی به پایان برسد، از همان نقطه دیگری شروع می شود.
بر این اساس باید گفت که مفهوم medium يا وسيله ارتباطي (كه جمع آن media می باشد) كلمهاي لاتيني است كه به نحو عجيبي در مجموعة لغات "انگلوساكسون" وارد شده است، و معني آن به طور كلي جريان انتقال از طريق وسايل ارتباطي است. media عبارت از وسايل ارتباطي است و حاملهاي زيادي را در بر ميگيرد. mass media عبارت از آن وسيله ارتباطي است كه مورد توجه جماعت كثيري ميباشد. به طور كلي منظور آن دسته از وسايل ارتباطي است كه در تمدنهاي جديد به وجود آمده و مورد استفادهاند و ويژگي اصلي آنان قدرت و توانايي زياد و شعاع عمل وسيع است(کازنو، 1387: 71).
وسايل ارتباطي، خود بر گردونه ارتباطي، تأثيري شگرف بر جاي ميگذارند. اين مسائل برخلاف انتظار، پديدههايي خنثي و صرفاً كاتاليزور نيستند (تافلر، 1373: 87). آنها خود عصري نو پديد ميآورند و به تمامي اركان جامعه مؤثرند. از بين ديگر وسايل ارتباطی، امروز بيشتر سخن از وسايل ارتباط جمعی به ميان آورده ميشود. وسايلي شگرف كه مظهر ارتقاي فناوری انسان ها می باشند و داراي بيشترين تأثير فرهنگي از ميان تمامي ابزار و متون جديدند.
بالاخره، با شروع قرن جدید، وسايل ارتباطي جمعی پرتاب جوامع به سوي آينده را موجب گرديدهاند. اين وسايل در پيدايي عادات تازه، تكوين فرهنگي جهاني، تغيير در رفتار و خلق و خوي انسانها و بالاخره، كوچك شدن كره زمين و همسايگي ملل در دست، سهمي شگرف بر عهده دارند. آن چنانكه برخي عصر نو را عصر ارتباطات ميخوانند(ساروخانی، 1375: 84).
بخش اول :
نقش وسایل ارتباط جمعی برای وسایل ارتباط جمعی وظایف و کارکردهای متفاوتی را اندیشمندان مختلف در طول سالیان گذشته ارائه کردند. "هارولد لاسول"وظايفي چند همانند مراقبت از محيط و ايجاد همبستگي بين اجزاي گوناگون جامعه به منظور رفع نیازهای آن، را به عنوان وظایف اصلي وسایل ارتباط جمعی در نظر گرفته است(آدرنگ، 1385: 56).
بنابراین می توان گفت که "هارولد لاسول" سه وظیفه اصلی وسایل ارتباط جمعی را بدین گونه مطرح کرده است:
1- حراست از محيط، 2- همبستگي بين اجزاي جامعه در پاسخ به نيازهاي محيطي، 3-انتقال ميراث اجتماعي از نسلي به نسل ديگر. بر این اساس اندیشمندان دیگری وظايف وسايل ارتباطي را بدین گونه ارائه کرده اند(ساروخانی، 1375: 45) :
الف) نقش تفریحی وسايل ارتباط جمعی به طور معمول با زمان فراغت انسان ها برخورد مي كنند. از اين رو درمواردي چند، بايد موجب جدايي موقت از واقعيت، فراموشي لحظه هاي دشوار زندگي، تمدد اعصاب و سرگرمي انسان ها شوند. بنابراين، جزئي از كاركرد وسايل ارتباطي؛ صرفاً تفريح و تفنن انسان ها است.
تا از آنان موجوداتي توانا و خلاق براي كار به بار آورد. البته اين نحوه گذراندن اوقات فراغت هم، جنبه اخلاقي دارد، زيرا وسيله ارتباطي نمي تواند به هر ترتيب موجب خنديدن و تفريح را فراهم سازد و هم جنبه فرهنگي داشته باشد. فراغتي كه به كمك اين وسايل صورت مي پذيرد، گذران زمان با استفاده از مقوله اي فرهنگي است.
اگر وسايل ارتباط جمعی به درستي به كار آيند، همچون مدرسه اي بزرگ بر تمامي حيات انسان پرتو مي افكنند(ساروخانی، 1375: 109).