روش تحقیق همبستگی در پروپوزال نویسی اهمیت دارد و در این مقاله درمورد تحقیق همبستگی ، که به آن تحقیق همخوانی نیز می گویند ، بحث می کنیم .
تحقیق همبستگی
مقدمه : در این مقاله درمورد تحقیق همبستگی ، که به آن تحقیق همخوانی نیز می گویند ، بحث می کنیم .
هدف کلی این فصل عبارت است از : « آشنایی با تعریف ، اهداف ، ویژگی ها ، طرح ، و مراحل تحقیق همبستگی»
اهداف تحقیق همبستگی :
تحقیق همبستگی دو هدف اساسی دارد :
الف- در تبیین رفتارهای انسانی مهم کمک می کند و ب- پیامدهای احتمالی را پیش بینی می کند . این دو هدف به عنوان مطالعات تبیینی و مطالعات پیش بینی در زیر توضیح داده شده است .
الف – مطالعات تبیینی :
یک هدف عمده تحقیق همبستگی این است که با مشخص کردن روابط بین متغیرها ، فهم ما را از پدیده های مهم افزایش می دهد . بویژه در روان شناسی رشد که انجام مطالعات آزمایشی دشوار است ، از طریق تحلیل روابط بین چند متغیر می توان اطلاعات زیادی را کسب کرد .
برای مثال ، همبستگی هایی را که بین پیچیدگی تکلم والدین و میزان اکتساب زبان بدست آمده به محقق کمک می کند تا درمورد نحوه یادگیری زبان اطلاعات زیادی را کسب کنند .
همینطور رابطه ای که بین مهارت خواندن و حافظه شنیداری کشف شده است ، فهم ما را از پدیده پیچیده ای مانند خواندن گسترش می دهد . عقیده رایج این است که سیگار کشیدن باعث سرطان ریه می شود ، اگرچه این یافتن تا حدودی براساس مطالعات آزمایشی روی حیوانات بدست آمده است ، ولی عمدتا مبتنی بر مطالعات همبستگی بوده است ، که در آن بین میزان سیگار کشیدن و میزان شیوع سرطان ریه رابطه پیدا کرده اند .
پژوهشگرانی که مطالعات تبیینی انجام می دهند ، اغلب تعدادی از متغیرهایی را که به عقیده آنها با متغیر پیچیده تری ارتباط دارند ، مانند انگیزش با یادگیری ، مورد بررسی قرار می دهند . در این گونه مطالعات متغیرهایی را که با یکدیگر ارتباط ندارند یا ارتباط کمتری دارند( مثلا ، همبستگی هایی که کمتر از 20/0 بدست آمده باشند) مورد توجه قرار نمی گیرند ، ولی متغیرهایی را که با یکدیگر ارتباط بیشتری دارند ( مثلا همبستگی هایی که بیشتر از 40/0+ یا 40/0- بدست آمده باشد) ، غالبا مورد توجه تحقیقات بعدی قرار می گیرند . و سپس با استفاده از طرح تحقیق آزمایشی محققان سعی می کنند که به روابط علی واقعی بین آنها دست پیدا کنند .
ب- مطالعات پیش بینی :
دومین هدف تحقیق همبستگی پیش بینی است . اگر بین دو متغیر رابطه معناداری وجود داشته باشد ، می توان نمره یک متغیر را ، از روی نمره متغیر دیگری که در دست است ، پیش بینی کرد . برای مثال محققان دریافته اند که بین نمرات دبیرستان و نمرات دانشگاه رابطه بالایی وجود دارد . از این رو از نمرات دبیرستان می توان برای پیش بینی نمرات دانشگاه استفاده کرد .
پیش بینی می شود که فردی که در دبیرستان نمره بالایی دارد ، احتمالا در دانشگاه نیز نمره بالایی خواهد داشت . متغیری را که از طریق آن پیش بینی می شود ، متغیر پیش بین می نامند؛ متغیری که مورد پیش بینی قرار می گیرد ، متغیر ملاک می نامند . بنابراین در مثال بالا ، نمرات دبیرستان متغیر پیش بین یا پیش بینی کننده و نمرات دانشگاه متغیر ملاک است .
از مطالعات پیش بینی می توان برای تعیین روایی پیش بین ابزارهای اندازه گیری نیز استفاده کرد . مزایا و معایب تحقیق همبستگی : تحقیق همبستگی دارای مزایا و معایب زیر است :
الف – مزایای تحقیق همبستگی :
1- زمانی که متغیر ها پیچیده هستند و نمی توان روش های آزمایشی را درمورد آنها بکار برد و یا کنترل آنها دشوار است ، تحقیق همبستگی ، روش مطلوبی است .
2- با استفاده از این روش می توان همبستگی درونی چندین متغیر را همزمان در موقعیت های واقعی مورد مطالعه قرار داد .
3- تحقیق همبستگی منجر به دستیابی درجه همبستگی بین متغیرها می شود ، در صورتی که روش آزمایشی ، وجود یا عدم تأثیر متغیرها را بصورت قطعی نشان می دهد .
4- در بیشتر تحقیقات علوم اجتماعی و رفتاری که در آنها روابط بین متغیرها اندازه گیری می شوند ، کاربرد دارد .
5- زمینه روان سنجی نیز ، برای بررسی روایی و پایایی یک آزمون یا ابزار اندازه گیری ، مورد استفاده قرار می گیرد .
6- این روش معمولا قبل از روش آزمایشی مورد استفاده قرار می گیرد تا در وقت ، هزینه و تلاش صرفه جویی شود .
ب- معایب تحقیق همبستگی :
1- در این روش ، همبستگی بین متغیرها مورد بررسی قرار می گیرد و ضرورتا روابط بین علت و معلولی متغیرها مشخص نمی شود .
2- دقت این تحقیق در مقایسه با روش آزمایشی کمتر است ، زیرا در این روش ، کنترل کمتری درمورد متغیرهای مستقل اعمال می شود .
3- مطالعه همبستگی ممکن است به دستیابی به یک همبستگی ساختگی که فاقد اعتبار و پایایی است ، منجر شود .
4- در برخی از موارد ، همبستگی های بدست آمده مصنوعی و مبهم به نظر می رسد .
5- در این روش ، هدف تحقیق ، بطور مستقیم مورد مطالعه قرار نمی گیرند و روش مورد بحث قادر به کنترل داده ها و منابع مزاحم و یا حداقل قادر به تعیین آنها نیست .
6- رفتار پیچیده مورد مطالعه را به اجزاء ساده تری تقسیم می کند .
اگر چه تقسیم رفتار در علوم رفتاری روش مناسبی است ، اما این سؤال مطرح است که آیا ویژگی های پیچیده ای مانند توانایی هنری را می توان به اجزاء ساده تر و معناداری تقسیم کرد؟
یا برای مثال ، مطالعه رابطه بین موفقیت مدیر سازمانی با تعدادی متغیر مستقل ممکن است بی نتیجه باشد ، زیرا ملاک هایی که با توجه به آنها بتوان تمام مدیران موفق را در شرایط مختلف اندازه گیری کرد در دسترس نیستند .
7- رویکرد تفنگ ساچمه ای را در تحقیق دنبال می کند ، نه تفنگ فشنگی ، یعنی ، تمام داده ها را به طور نامشخص تحلیل می کند .تفسیر چنین داده هایی مشکل و غیر سودمند است .
8- پایایی ضریب همبستگی مستقیما با حجم نمونه تغییر می کند .
تفسیر ضریب همبستگی و اندازه آن :
بعد از محاسبه ضریب همبستگی تفسیر آن پیش می آید . سؤالی که معمولا در این رابطه وجود دارد این است که ضریب همبستگی باید چقدر باشد تا معنادار شود؟ برای پاسخ به این سؤال سه راه وجود دارد :
1- بررسی شدت همبستگی
2- بررسی معنادار بودن آماری همبستگی
3- بررسی مجذور ضریب همبستگی .
1- بررسی مقدار عددی ضریب همبستگی شاخصی روشن از شدت رابطه است . مقادیر عددی پایین و نزدیک صفر روابط ضعیفی را نشان می دهند . در حالیکه مقادیر عددی نزدیک 1+ و1- روابط نیرومندی را نشان می دهد
2- برای بررسی معنادار بودن آماری با سطح اطمینان مورد نظر و درجه آزادی از جدول بحرانی ضریب همبستگی ( که در کتب آمار وجود دارند و در قسمت پیوست این کتاب دو نمونه از آنها پیرسون و اسپیرمن ، آمده است) استفاده می شود .
معنادار بودن آماری بدین معناست که همبستگی محاسبه شده ، با درجه معینی از اطمینان ، با صفر تفاوت دارد و به لحاظ منطقی می توان مطمئن بود که بین متغیرها همبستگی واقعی وجود دارد .
اگر همبستگی در سطح 05/0 معنادار باشد ، آن را این طور تفسیر می کنیم که پنج درصد احتمال دارد همبستگی محاسبه شده به سبب خطاهای ناشی از نمونه گیری باشد .
3- ضریب همبستگی (r) شاخصی از نیرومندی رابطه بین دو متغیر است . این شاخص ، درصد پراکندگی مشترک بین دو متغیر را تعیین نمی کند . برای دستیابی به این هدف ، می توان ضریب حاصل را مجذور کرد که به آن ضریب تعیین ( که با " r2 " نشان می دهند می گویند .
این ضریب برآوردی از واریانس مشترک بین دو متغیر است . اگر بین بهره هوشی و پیشرفت تحصیلی ضریب همبستگی r= 0/50 باشد . بر اساس ضریب تعیین (25/0= 〖%50〗^2) می توان گفت که 25 درصد از تغییرات پیشرفت تحصیلی توسط تغییرات بهره هوشی تبیین می شود .
برای تفسیر اندازه ضریب همبستگی قواعدی وجود دارد . این قواعد در جدول زیر به اختصار آمده است قواعد و رهنمودهای ارائه شده در خصوص تفسیر اندازه ضریب همبستگی بر اساس تحلیل و مطالعه بورگ است و فرض بر این است که به همبستگی هایی مربوط می شود که با آزمودنیهایی به تعداد 1000نفر یا بیشتر بدست آمده اند . برای بررسی روایی و پایایی نمرات بدست آمده از آزمونها و سایر ابزارهای اندازه گیری در تحقیق می توان از ضرایب همبستگی استفاده کرد ، در این صورت به آنها ضریب روایی یا پایایی می گویند .
هنگامی که از این ضرایب برای بررسی پایایی نمرات استفاده می کنیم باید حداقل مقدار آن 70/0 و ترجیحا بالاتر باشند . و هنگامی که برای بررسی روایی نمرات استفاده می کنیم باید حداقل مقدار آن 50/0 و ترجیحا بالاتر باشند .
طرح تحقیق همبستگی :
طرح اساسی مورد استفاده در تحقیق همبستگی بسیار آسان است . این طرح بدین صورت است :
جدول طرح تحقیق همبستگی :
همانطور که در جدول و طرح ملاحظه می شود ، دو ( یا چند ، برای رگرسیون چند متغیری) نمره برای هر فرد در نمونه بدست می آید ، یعنی ، برای هر یک از متغیرهای مورد نظر یک نمره بدست می آید .
سپس همبستگی بین جفت نمرات را محاسبه می کنند ، ضریب همبستگی محاسبه شده درجه رابطه بین متغیرها را نشان می دهد و همانطور که گفته شد ، با محاسبه ضریب همبستگی نمی توانیم بگوییم که متغیر اول (x) علت متغیر دوم (y) است . ولی سه احتمال وجود دارد :
1- متغیر اول (x) علت متغیر دوم( y) است .
2- متغیر دوم ( y) علت متغیر اول (x) است .
3- شاید یک متغیر سوم نامشخص علت هرکدام یا علت هر دو متغیر اندازه گیری شده است .
در مطالعات همبستگی تعداد مختلفی از متغیرها را می توان بررسی کرد ، و گاهی از روش های آماری بسیار پپیچیده نیز می توان استفاده کرد .
به هر حال ، طرح اساسی در تمام مطالعات همبستگی شبیه به طرح یاد شده است .
🔻 لیست 50 موضوع همبستگی برای پایان نامه روانشناسی
موضوعات مرتبط با دانش‌آموزان و دانشجویان
بررسی رابطه بین خودکارآمدی تحصیلی و اضطراب امتحان با میانجی‌گری سبک‌های یادگیری.
نقش هوش هیجانی و حمایت اجتماعی در پیش‌بینی فرسودگی تحصیلی دانشجویان.
رابطه بین انگیزه پیشرفت و عملکرد تحصیلی با میانجی‌گری خودتنظیمی هیجانی.
همبستگی بین تاب‌آوری و اضطراب اجتماعی در دانش‌آموزان دوره متوسطه.
نقش شفقت به خود در رابطه بین کمال‌گرایی و اهمال‌کاری تحصیلی.
ارتباط بین تجربیات روان‌شناختی جریان و کیفیت زندگی تحصیلی در دانش‌آموزان.
رابطه بین راهبردهای مقابله‌ای و استرس تحصیلی با نقش میانجی خستگی هیجانی.
بررسی همبستگی بین استفاده از شبکه‌های مجازی و خودتنظیمی هیجانی در دانش‌آموزان.
نقش خودآگاهی هیجانی در پیش‌بینی رضایت تحصیلی با میانجی‌گری خودکنترلی.
بررسی رابطه بین سبک‌های فرزندپروری و عملکرد تحصیلی با نقش میانجی عزت نفس.
موضوعات مرتبط با خانواده و زوج‌ها
رابطه بین تعارضات زناشویی و رضایت زناشویی با میانجی‌گری صمیمیت عاطفی.
همبستگی بین انعطاف‌پذیری شناختی و کیفیت زندگی خانوادگی در زوج‌ها.
نقش هوش هیجانی در پیش‌بینی تمایل به خیانت زناشویی با میانجی‌گری تنظیم شناختی هیجان.
بررسی رابطه بین رضایت جنسی و سلامت روان با میانجی‌گری کیفیت ارتباط.
رابطه بین سبک‌های دلبستگی و تعارضات زناشویی با نقش میانجی خودتمایزیافتگی.
ارتباط بین استرس مالی و رضایت زناشویی با میانجی‌گری حمایت اجتماعی.
نقش مهارت‌های ارتباطی در رابطه بین رضایت شغلی و رضایت زناشویی.
بررسی همبستگی بین اضطراب جدایی و عملکرد فرزندپروری در والدین کودکان پیش‌دبستانی.
رابطه بین تحمل ابهام و رضایت زناشویی با نقش میانجی احساس تعلق.
ارتباط بین همدلی و پایداری زناشویی با میانجی‌گری خودشفقتی.
موضوعات مرتبط با نوجوانان و جوانان
همبستگی بین خودتنظیمی هیجانی و اعتیاد به اینترنت در نوجوانان.
نقش هوش اجتماعی در رابطه بین استرس و رضایت از زندگی در جوانان.
رابطه بین کمال‌گرایی و عزت نفس با میانجی‌گری خودپنداره تحصیلی در نوجوانان.
ارتباط بین رفتارهای پرخطر و حمایت خانوادگی با نقش میانجی خودکارآمدی اجتماعی.
بررسی رابطه بین انعطاف‌پذیری روان‌شناختی و افسردگی با میانجی‌گری امید به آینده.
نقش خودآگاهی هیجانی در رابطه بین اختلالات رفتاری و کیفیت روابط بین‌فردی در نوجوانان.
ارتباط بین سبک‌های فرزندپروری و استرس تحصیلی با نقش میانجی توانمندی‌های روان‌شناختی.
رابطه بین استفاده از بازی‌های رایانه‌ای و عملکرد تحصیلی با میانجی‌گری انگیزش پیشرفت.
نقش حمایت والدین در ارتباط بین عزت نفس و احساس تعلق به مدرسه در نوجوانان.
بررسی همبستگی بین مهارت‌های حل مسئله و رفتارهای پرخطر در نوجوانان.
موضوعات مرتبط با سلامت روان و هیجانات
رابطه بین سلامت روان و کیفیت خواب با میانجی‌گری اضطراب در بیماران مبتلا به افسردگی.
ارتباط بین تجربه‌های تنیدگی و خودکارآمدی با نقش میانجی تاب‌آوری.
بررسی همبستگی بین تنظیم شناختی هیجان و شدت نشانه‌های وسواس فکری-عملی.
نقش شفقت به خود در رابطه بین افسردگی و کیفیت روابط اجتماعی.
رابطه بین معنویت و اضطراب مرگ با میانجی‌گری پذیرش هیجانی.
بررسی رابطه بین افسردگی پس از زایمان و کیفیت زندگی با میانجی‌گری حمایت همسر.
ارتباط بین اضطراب اجتماعی و رضایت شغلی با میانجی‌گری عزت نفس.
نقش خوش‌بینی در پیش‌بینی رضایت زندگی با میانجی‌گری تنظیم هیجانی.
رابطه بین هوش هیجانی و استرس شغلی با نقش میانجی توانمندسازی روان‌شناختی.
ارتباط بین ترومای روانی و کیفیت زندگی با میانجی‌گری تاب‌آوری.
موضوعات مرتبط با شغل و سازمان
بررسی رابطه بین فرسودگی شغلی و تعهد سازمانی با میانجی‌گری حمایت اجتماعی.
ارتباط بین رضایت شغلی و انگیزش کاری با نقش میانجی مهارت‌های ارتباطی.
همبستگی بین عدالت سازمانی و استرس شغلی با میانجی‌گری هوش هیجانی.
رابطه بین رهبری تحول‌گرا و رضایت کارکنان با نقش میانجی اعتماد سازمانی.
بررسی همبستگی بین تعارض کار-خانواده و فرسودگی شغلی در معلمان.
رابطه بین خودکارآمدی شغلی و رضایت شغلی با میانجی‌گری حمایت سازمانی ادراک‌شده.
ارتباط بین رضایت از زندگی و خلاقیت شغلی با نقش میانجی انعطاف‌پذیری شناختی.
نقش حمایت همکاران در رابطه بین تنیدگی شغلی و کیفیت زندگی شغلی.
رابطه بین خوش‌بینی سازمانی و تعهد شغلی با میانجی‌گری سرمایه روان‌شناختی.
همبستگی بین استرس شغلی و بهره‌وری کاری با نقش میانجی سلامت روان.
