کیفیت : عالی
ارتباط مقوله ای است اجتماعی؛ بنابراین نمی شود آن را در زمره مباحث نو و جدید قرار داد و با این دید در خصوص آن گفتگو کرد. در واقع، خمیرمایه اجتماعی بودن انسان ها، ارتباط میان آن هاست. در بررسی بحث ارتباطات و زمینه تاریخی آن، می توان گفت از زمانی که انسانها تصمیم گرفتند در کنار یکدیگر زندگی کنند، نیاز به برقراری ارتباط به وجود آمد و انسان ها سعی کردند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند و از اینجا بود که بحث ارتباطات به عنوان مبحثی مهم و تعیین کننده در زندگی بشر مطرح شد (شاکر، 2007).
البته نظام ارتباط بین افراد را می توان ارتباط یک انسان با تمام پیچیدگی هایش در ارتباط با دیگران و پیوستگی هایش با آنان دانست که در ابعاد جسمی و روانی صورت می گیرد (فرهنگی، 1390). در همین راستا روان شناسان اجتماعی تصریح می کنند که انسان ها به یکدیگر نیاز دارند و برای ارضای نیازهای خود به ناچار نیازمند ارتباط هستند. از نظر آنها پرداختن به کار و نتایج حاصل از آن و طول زمان اجرای آن تا حدود زیادی به برقراری ارتباط با دیگران بستگی دارد (بلند ، 2011).
از سویی، هیچ تماس میان فردی بدون برقراری ارتباط امکان پذیر نمی باشد. انسان همواره برای رسیدن به اهداف و خواسته هایش، نیازمند آشنایی بیشتر با انواع تعاملات اجتماعی و مدل های مهارتی می باشد. مدل مهارتی، خود نشانگر ماهیت تبادلی فرایند ارتباط است (موسی زاده، 1389).
ویلیام گلاسر نیز معتقد است که 7 عادت سازنده، در روابط بین فردی افراد موفق حاکم است. او همچنین 7 عادت مخرب را ذکر می کند که روابط را خصومت آمیز می سازد و افراد موفق این رفتارها را در روابط خود کاهش می دهند. هفت عادت سازنده عبارتند از؛ حمایت کردن، تشویق کردن، گوش دادن، پذیرش، اعتماد کردن، احترام گذاشتن و در مورد اختلاف نظرها مذاکره کردن. و هفت عادت مخرب عبارتند از: انتقاد کردن، سرزنش کردن، گله و شکایت کردن، نق زدن، تهدیدکردن، تنبیه کردن و پاداش دادن برای کنترل دیگران (سرگلزایی، 1389).
داشتن ارتباطات سالم اجتماعی از مهم ترین مولفه های شخصیت سالم است. تمام نظریه ها و مکاتب روان شناسی درباره اهمیت ارتباطات اجتماعی بحث کرده اند، به طوری که در بعضی از نظریه ها، همانند نظریه روابط بین فردی سالیوان، شالوده را روابط بین فردی تشکیل می دهد. در بحث روابط بین فردی، نگرش فرد نسبت به خود و ارزیابی ای که از خود دارد، نقشی کلیدی ایفا می کند. به عنوان مثال، در روابط بین فردی، فردی که خود را بسیار نالایق، زشت و کسل کننده می بیند، ممکن است از ارتباط با دیگران اجتناب کند و فردی درون گرا شود، اما فردی که خود را جذاب، دوست داشتی و ارزشمند می داند از ارتباط با دیگران استقبال کرده با آنها ارتباطی صمیمی برقرار می کند (میلار و استونز ، 2012).
یکی از نظریه ها در این زمینه رویکرد آدلری است. نظریه پردازان آدلری معتقدند که انسان موجودی اجتماعی است و فهم او تنها در سایه بررسی ارتباط او با سایرین امکان پذیر است (بنجامین ، 2004).
رویکرد آدلر بر وحدت شخصیت و ماهیت ذهنی و هدفمند رفتار تاکید دارد، این رویکرد به خاطر تاکید بر مسئولیت، تلاش در جهت برتری جویی، جستجوی ارزش و معنی در زندگی، یک الگوی رشدی است و این عقیده را که برخی از نظر روانی بیمار هستند و نیازمند درمان هستند را رد می کند. بلکه این رویکرد کار خود را به عنوان آموزش راه های بهتر برای افراد به منظور چالش در حوزه تکالیف زندگی، جهت دهی، کمک به افراد برای تغییر افکار نادرست و ترغیب افرادی که دلسرد (ناامید) شده اند، می داند (کوری، 2005؛ ترجمه سید محمدی، 1387).
مشاوره آدلری، عموماً دارای محدوده زمانی است و بر درمان حمایتی تاکید دارد. این روش درمانی فرد را به سوی تعدیل بینش، تغییر نگرش و اصلاح رفتار سوق می دهد. مشاوره به روش آدلری می تواند بر والدین، روابط زناشویی، انتخاب شغل و رشد فردی متمرکز شود. مفاهیم آدلری در روان درمانی یا در مشاوره سعی دارد تا تصورات و اهداف اشتباه درباره خود، دیگران و زندگی را اصلاح کند. هدف مهم مشاوره و روان درمانی آدلر، کاهش احساس حقارت و جایگزینی این احساسات با حس اعتماد به نفس و شایستگی است (شارف، 1992؛ ترجمه فیروز بخت، 1389).
مداخلات مبتنی بر نظریه آدلر به افراد کمک می کند تا بتوانند با مقاطع حساس دوران رشد، بحران های زندگی و تغییرات به وجود آمده در زندگی شان سازگار شوند. آدلر فرد برخوردار از سلامت عمومی را فردی می داند که توان شهامت رسیدن به اهدافش را دارد. چنین فردی جذاب، شاداب، مطمئن و خوش بین است و ضمن پذیرفتن اشکلات خود در حد توان اقدام به رفع آنها می کند (استین و ادواردز، 2008؛ به نقل از عزیزی، 1390).
