نکات مهم در طراحی و تهیه پرسشنامه پایان نامه کارشناسی ارشد

 نکات مهم در طراحی و تهیه پرسشنامه پایان نامه کارشناسی ارشد وجود دارد که دانستن آن اهمیت دارد.

پرسشنامه:

ممکن است محقق پرسشنامه ای تهیه کند و در هنگام اجرا به پاسخگو فرصت دهد تا هرچه را که برایش مهم است سؤال کند اما یک پرسشنامه خوب باید بی نیاز از چنین کمکی باشد .

در واقع پرسشنامه ها اغلب برای پاسخگویان پست می شوند و در نتیجه امکان سؤال کردن وجود ندارد .

در موارد دیگر ، پرسشنامه ها بر روی تعداد زیادی از افراد به طور همزمان در یک کلاس یا سالن اجرا می شوند .

اجرای گروهی ، پیمایش پرسشنامه ای را سریعتر و کم هزینه تر کرده است .

به هر حال محقق مسئولیت دارد پرسشنامه را طوری طراحی کند که تکمیل آن بدون کمک دیگران امکان پذیر باشد ( دیلمان ، 1991 )

ساختار پرسشنامه:

دستورالعمل :

یکی از ساده ترین در عین حال مهمترین مسائل در تهیه پرسشنامه ، ارائه دستورالعملی است که راهنمای پاسخگویان باشد .

پرسشنامه ها اغلب حاوی سؤالاتی هستند که به روش های مختلفی برای پاسخ دادن نیاز دارند .

در هر قسمت از پرسشنامه که چهار چوب آن تغییر می کند ، دستورالعمل لازم باید ارائه شود .

ترتیب سؤالات : یکی از مؤلفه های مهم پرسشنامه که دقت خاصی را می طلبد ترتیب مناسب سؤالات است .

ترتیب نامناسب سؤالات ممکن است باعث پیامدهای نامطلوبی نظیر کاهش میزان پاسخ ، یا پاسخ های سوگیرانه نسبت به سؤالات شود . عموماً سؤالاتی که در آغاز پرسیده می شود نباید بر پاسخ سؤالات بعدی تآثیر بگذارد .

برای مثال ، اگر ما چند سؤال درمورد فقر و شرایط زندگی فقرا بپرسیم و بعد درمورد مهمترین مشکلات اجتماعی سؤال کنیم به احتمال زیاد می بینیم که به فقر بیش از مشکلات دیگر اشاره می شود .

ترتیب سؤالات می تواند علاقه به پاسخ دادن را افزایش دهد . پاسخگویانی که پاسخ به پرسشنامه را آغاز می کنند به احتمال زیاد تا پایان آن را ادامه می دهند . در پرسشنامه هایی که موضوع هیچ یک از سؤالات در مقایسه با بقیه جذاب تر نیست سؤالات نظرسنجی باید در ابتدا آورده شود .

مردم دوست دارند تا نظر خود را بیان کنند و به دلایلی که ذکر شد مشخصات و دیگر اطلاعات مربوط به پاسخگویان ( چون جنس ، سن ، درآمد و نظایر آن ) باید در آخر پرسشنامه آورده شود .

چهارچوب سؤالات :

هر تلاشی برای جمله بندی و ترتیب دقیق سؤالات بی فایده خواهد بود ، مگر آنکه سؤالات به طریقی ارائه شوند که پاسخ دادن به آنها را تسهیل کند .

هدف آن است که پاسخ دادن به سؤالات تاحد امکان راحت و ساده باشد و میزان از دست دادن داده ها به علت پاسخ های غیرقابل تفسیر کاهش یابد . وقتی که ترتیب پاسخ ها در سؤالات بسته مشخص شد ، بهترین نتایج را می توان با زدن علامت در یک خانه به دست آورد .

این چهارچوب برگذاشتن جای خالی و زدن چک مارک ترجیح دارد ، چرا که مانع از بی نظمی و نامرتبی پاسخ ها می شود . استفاده از خانه ها موجب می شود که پاسخگویان پاسخ خود را بدون ابهام انتخاب کنند .

برخی سؤالات در پرسشنامه ممکن است فقط برای عده خاصی از پاسخگویان باشد .

این سؤالات را از طریق فیلتر و وابستگی تنظیم می کنیم . سؤال فیلتر سؤالی است که پاسخ به آن مشخص می سازد پاسخگو به چه سؤالی پاسخ دهد .

برای مثال ، در تحقیق مربوط به رضایت زناشویی افراد متأهل ، این سؤال که وضعیت تأهل شما چگونه است :

الف ) متأهل

ب ) مجرد

ج ) مطلقه

د ) بیوه ،

یک سؤال فیلتر است که به سؤال بعد از آن فقط افراد متأهل پاسخ می دهند .

سؤال وابستگی ، سؤالی است که پاسخ دادن به آن به پاسخ سؤال فیلتر بستگی دارد ( وابسته است ) . در مثال فوق ، پاسخ به سؤال مرتبط با رضایت زناشویی به سؤال وضعیت تأهل وابسته است .