چارچوب نظری و مرور ادبیات، منطق اساسی تحقیق را ارائه می دهد و خاستگاه بیان مسئله، سؤالات یا فرضیه های تحقیق و طرح پژوهشی محقق است.
بنابراین، توصیه ما این است که کار نوشتن فصل دوم را که «چارچوب نظری و مرور ادبیات» نام دارد، پیش از نوشتن فصل اول شروع کنید، به این جهت که باید از نظریه ها و تحقیقات پیشین مرتبط با مسئله خود آگاهی داشته باشید.
چارچوب نظری و مرور ادبیات می تواند جنبه های مختلف مسئله تحقیق را با اقدامات زیر روشن نماید:
(الف) ارائه پیشینه تاریخی آن،
(ب) توصیف وضعیت فعلی مسئله تحقیق،
(ج) پشتیبانی از هدف تحقیق،
(د) شناسایی شکاف های موجود در ادبیات،
(ه) آگاهی از متغیرهای مرتبط با مسئله،
(و) شناخت مطالعات اصلی که به طور وسیع مورد استناد قرار گرفته اند،
(ز) شناسایی محققین برجسته مرتبط با مسئله،
(ح) پیشنهاد ساختارهای نظری سودمند برای تحقیق،
(ط) درک کاربرد رویه های مناسب روش شناسی و
(ی) مشاهده مطالعات تطبیقی که بتواند در تحلیل داده ها و تفسیر تحقیق کمک کند.
بنابراین، اگر چارچوب نظری و مرور ادبیات به درستی انجام شده باشد، از طریق ارتباط با سایر قسمت های پایان نامه به یک عامل هماهنگ کننده تبدیل می شود.
نگارش چارچوب نظری و مرور ادبیات :
در اینجا، فرض بر این است که ادبیات مرتبط با مسئله تحقیق را جست و جو و مرور کرده اید.
اکنون آماده اید که نوشتن فصل چارچوب نظری و مرور ادبیات را شروع کنید.
فصل دوم، «چارچوب نظری و مرور ادبیات»، دارای سه بخش مجزاست:
مقدمه، که در آن برای خوانندگان بیان می کنید که چه چیزی را می خواهید به آنها بگویید؛ بخش اصلی، که در آن گفتنی ها را برای آنها بازگو می کنید و خلاصه، که در آن بیان می کنید که چه چیزی را به آنها گفتید.
جدول 7.2 مثالی از محتوای فصل چارچوب نظری و مرور ادبیات یک پایان نامه یا رساله را ارائه می دهد.
در هر پژوهشی، عناوین اصلی و فرعی موجود در بخش اصلی فصل دوم، معمولاً به وسیله متغیرهای بررسی شده در تحقیق مشخص خواهد شد.
در مطالعات کیفی، محتوای فصل ممکن است پیرامون موضوعات یا شرکت کنندگان در مصاحبه سازماندهی شود.
فصل چارچوب نظری و مرور ادبیات رساله یا پایان نامه، اغلب فصلی طولانی است.
بنابراین، مهم این است که شما با ساختاری آشنا شوید که بتوانید مطالب گردآوری شده را در آن چارچوب، سازماندهی و یکپارچه سازی کنید.
فنون زیر می تواند برای سازماندهی فصل چارچوب نظری و مرور ادبیات به کار برده شود:
(الف) مطالب خود را از کل به جزء (به شکل قیف) تنظیم کنید،
(ب) گزینشی عمل کنید،
(ج) سرفصل ها را مشخص کنید،
(د) مقدمه بنویسید،
(ه) عنوان بندی کنید،
(و) از کلمات و عبارات انتقالی ( رابط) در متن استفاده نمایید،
(ز) خلاصه فصل را بنویسید و
(ح) دقت کنید تا از مطالب دیگران رونویسی نکنید.
الف) مطالب را قیفی (از کل به جزء) سازماندهی کنید
قیف ابزاری است که در قسمت بالا، دهانه باز و در قسمت پایین دهانه باریکی دارد (Heppner & Heppner, 2004; Martin, 1980).
قیف تمثیل خوبی برای شکل چارچوب نظری و مرور ادبیات ارائه می دهد.
ایده این است که چارچوب نظری و مرور ادبیات طوری سازماندهی شود که اطلاعات کلی در ابتدا مورد بحث قرار گیرد و اطلاعاتی که ارتباط بیشتری با موضوع پایان نامه یا رساله دارد، در پایان آورده شود.
چارچوب نظری و مرور ادبیات می تواند از چهار یا پنج قسمت تشکیل شود که هر کدام عنوان مجزایی دارد.
هر قسمت (عنوان) می تواند یک یا بیش از یک قسمت فرعی (عنوان فرعی) داشته باشد.
یعنی، فصل چارچوب نظری و مرور ادبیات را به چند عنوان تقسیم کنید و قسمت ها را طوری سازماندهی نمایید که مطالب کلی تر در ابتدا مطرح شوند و مطالب خاص تر مرتبط با تحقیق خود را به دنبال آن مورد بحث قرار دهید.
قسمت های فرعی نیز باید در یک ساختار قیفی شکل سازماندهی شوند.
به خصوص، مقالاتی که جنبه تاریخی دارند یا مقالاتی که نوع دیگری از روش ها یا مشارکت کنندگان را به کار گرفته اند و متفاوت از روش ها و مشارکت کنندگان تحقیق شماست، در ابتدا ارائه کنید.
آن دسته از مقالات جدیدتر را که از نظر مشارکت کنندگان و روش ها مشابه پژوهش شماست، در ادامه آن بیاورید.
از محتوای هر مقاله نباید به یک میزان و به طور یکسان استفاده کرد.
یکی از نشانه های آشکار مرور ضعیف ادبیات این است که در آن به همه مقالات یا گزارش های تحقیق به شکل یکسان پرداخته شود و درباره شرکت کنندگان روش، نتایج و بحث و بررسی هر مقاله یا تحقیق به یک میزان توضیح داده شود.
در اینجا فنی وجود دارد که در سازماندهی فصل چارچوب نظری و مرور ادبیات می توانید از آن استفاده کنید.
مطالب را به سه دسته تقسیم کنید:
(الف) مطالبی که به تفصیل شرح داده خواهد شد، زیرا این مطالب به میزان زیادی به مطالعه شما مربوط می شود،
(ب) مطالبی که به طور خلاصه مطرح می شوند و
(ج) مطالبی که در مطالعه شما حاشیه ای و جانبی محسوب می شود، و ممکن است در چارچوب نظری و مرور ادبیات از آنها استفاده کنید یا استفاده نکنید.
این مطلب بستگی به مقدار اطلاعات موجود در ادبیات دارد که مستقیماً به موضوع شما مرتبط است.
مسئله مشترکی که نویسندگان تازه کار با آن مواجه اند این است که آنان درباره یک موضوع، اطلاعات بسیار زیادی گردآوری می کنند و درباره حوزه خاصی از تحقیق، اطلاعاتشان ناقص است و محورهای پایان نامه یا رساله را پوشش نمی دهد (Heppner & Heppner, 2004).
مسئله شایع دیگر این که نویسندگان تازه کار غالباً از سطح کلی به جزئی و مجدداً به سطح کلی موضوع حرکت می کنند.
زمانی که فصل چارچوب نظری و مرور ادبیات را می نویسید، به قیف فکر کنید.
شکل فصل چارچوب نظری و مرور ادبیات را ملاحظه کنید. آیا شما شکل یک قیف را مشاهده می کنید؟
آیا قبل از طرح سؤالات یا فرضیه های تحقیق مطالب کلی تر را بیان می کنید و سپس به سمت اطلاعات خاص تر حرکت می کنید؟
آیا این روش را در قسمت های فرعی چارچوب نظری و مرور ادبیات نیز رعایت می کنید، یعنی دوباره از سطح کلی آغاز و به سمت خاص حرکت می کنید؟
ساختار قیفی در شکل 7.1 نمایش داده شده است.
درباره الگوهای مناسب سبک نوشتن و سازماندهی آن با کسی مشورت کنید.
آن دسته از چارچوب نظری و مرور ادبیات که به خوبی انجام شده اند را در نشریه سالانه مردم شناسی، نشریه سالانه روانشناسی، نشریه سالانه جامعه شناسی، نشریه تحقیق آموزشی، کتاب های سالانه جامعه ملی برای مطالعه آموزش و دیگر نشریات این چنینی مطالعه نمایید.
از این نشریات باید به عنوان الگوهای سبک نوشتن و سازماندهی فصل چارچوب نظری و مرور ادبیات استفاده کنید و نه این که مطالب آن را به عنوان چارچوب نظری و مرور ادبیات خودتان بیاورید.
اطلاعات بیشتر درباره استفاده از منابع اصلی بعداً در این فصل ارائه می شود.
ب) گزینشی عمل کنید برای داشتن یک چارچوب نظری و مرور ادبیات خوب، لازم است که گزینشی عمل کنید.
شما مجاز به استفاده از تحقیق دیگران و آوردن آنها در رساله یا پایان نامه خود هستید.
این کار با فرآیند افزایشی یا تجمعی دانش مطابقت دارد که مشخصه پیشرفت علمی است (Kuhn, 1962).
با این وجود، یک محقق کار آزموده، مطالب منابع دست اول را بیشتر از مقالات نشریات و منابع دست دوم مورد استفاده قرار می دهد.
به توضیحات پژوهشی دیگران که اغلب به عنوان منابع دست دوم از آنها یاد می شود، متکی نباشید (Cone & Foster, 2007).
اگر نمی توانید به مقاله اصلی دسترسی پیدا کنید، از رهنمودهای انجمن روانشناسی آمریکا (APA ) برای اشاره به آن نقل قول به عنوان منبع دست دوم پیروی نمایید (به طور مثال، لوننبرگ، 2008، به نقل از ایربای، 2003).
یکی از مسائل شایع بین نویسندگان تازه کار این است که آنها ارجاعات زیادی را در چارچوب نظری و مرور ادبیات به صورت پراکنده وارد می کنند و توجه چندانی به این ندارند که آن مطالب چه تناسبی با موضوع یا نظریه مورد مطالعه شان دارد.
همیشه از خودتان بپرسید:
چرا این پژوهش یا منبع را در تحقیقم می آورم؟
به عبارت دیگر، افزودن این منبع چه نقشی در توسعه نظریه من دارد؛ به چه نحوی در راستای پایان نامه من قرار می گیرد و چه ربطی به سؤالات تحقیق من دارد؟
دلایل این که چرا هر منبع منجر به تشریح و تکمیل پایان نامه یا رساله شما خواهد شد را بررسی کنید.
یک یا چند مورد از موارد زیر را باید به کار بگیرید (Swetnam, 2004, p.77):
• آن منبع به نظریه ای می پردازد که تحقیق شما را تقویت می کند.
• بیان قطعی و صریحی را درباره یکی از ابعاد تحقیق شما ارائه می کند.
• به موضوع اصلی شما می پردازد یا با آن هم پوشانی دارد.
• به حفظ انسجام مطالب کمک می کند.
• تحقیق شما را به یک زمینه بیرونی مرتبط می کند.
• وضعیت فعلی تحقیق در حوزه مورد مطالعه شما را تعریف می کند.
• تصدیق شما از کار دیگران را نشان می دهد.
زمانی که به چارچوب نظری و مرور ادبیات ادامه می دهید، باید از منابع تخصصی تر برای موضوع تحقیق استفاده کنید، از تعداد نشریات بیشتری که معمولاً در آن زمینه منتشر می شوند، استفاده کنید، از سطح کلی موضوع به سطح تخصصی آن حرکت کنید و بحث را طوری به پایان ببرید که به سؤالات یا فرضیه های تحقیق شما منجر شود.
در مطالعه و ارجاع به کار دیگران، لازم است با دید انتقادی به موضوع نگاه کنید.
از جملاتی که با نام دیگران آغاز می شود، مثل «اسمیت دریافت که ...» کمتر استفاده کنید، زیرا این گونه جملات در چارچوب نظری و مرور ادبیات، توجه خواننده را از مباحث شما به کار دیگران معطوف می کند.
راهبرد مناسب این است که موضوعی را طرح کنید و برای تقویت استدلال خود و ارائه مثال هایی درباره موضوع، به کار نویسندگان دیگر که مرتبط با آن موضوع است ارجاع دهید.
به علاوه، استفاده بیش از حد از نوشته های دیگران باعث محدود شدن اختیار شما می شود.
استفاده از نقل قول ها را به شخصیت های برجسته و مورد تأیید یک موضوع معین محدود کنید و یا این که نقل قول ها را به عباراتی محدود کنید که به شیوه ای خاص بیان شده اند و فهم و بازیابی معنای آن برای همگان مشکل است (Rudestam & Newton, 2007).
چارچوب نظری و مرور ادبیات، گردآوری حقایق یا داستان سرایی نیست، بلکه بیان یک بحث منطقی و منسجمی است که منجر به توصیف پژوهش شما می شود.
در اینجا نباید هیچ ابهامی درباره مسیری که شما در آن قدم می گذارید وجود داشته باشد.
سؤال خوبی که هنگام نوشتن چارچوب نظری و مرور ادبیات، به کرات از خودتان می پرسید این است:
با این کار به کجا می روم؟ در ابتدای چارچوب نظری و مرور ادبیات، هدف از مرور و ساختار بحث خود را بیان کنید.
به طور مشابه، هر جمله ای در پایان نامه باید به طور هدفمند بیان شود.
هرگر نباید برای پر کردن صفحه مطلبی آورده شود (Rudestam & Newton, 2007).
در پایان چارچوب نظری و مرور ادبیات، خواننده باید از وضع فعلی ادبیات و کاری که شما برای بسط آن دانش انجام خواهید داد، آگاه شود.
جمع بندی شما از ادبیات مربوط، کمک شایانی به پایگاه دانش می کند.
ج) سرفصل ها را مشخص کنید فهرستی از عناوین اصلی را برای استفاده در چارچوب نظری و مرور ادبیات، طرح ریزی کنید.
ایجاد یک چارچوب مشخص و پیروی از آن در زمان نوشتن، موجب تحقق دو چیز می شود:
(الف) این کار متن و نوشته منطقی و دقیقی را ایجاد می کند .
(ب) این کار به شما کمک می کند تا از میزان انحراف مطالب که معمولاً در یک چارچوب نظری و مرور ادبیات طولانی اتفاق می افتد، جلوگیری کنید.
مثال 7.1
چارچوب کلی فصل چارچوب نظری و مرور ادبیات لیندا کریتون (2006) را نشان می دهد.
توجه داشته باشید که کریتون فصل چارچوب نظری و مرور ادبیات را به 44 عنوان و زیر عنوان تقسیم کرده است.
این کار، موجب ساماندهی فصل چارچوب نظری و مرور ادبیات شده است.
ساماندهی عبارت از این است که چگونه یک فصل به خوبی به صورت یک نوشته یکپارچه و منسجم در می آید.
عناوین اصلی و فرعی به انسجام ساختار یک نوشته کمک می مند و هنگام انتقال از یک بحث به بحث دیگر، تمرکز و توجه خواننده را حفظ می نماید
(مثال 7.1 را مشاهده کنید).
مثال 7.1
سرفصل ها
1 . مقدمه
2 . حفظ دانشجویان آفریقایی آمریکایی
الف ) مشخصه های پیش از ورود
ب ) اهداف و تعهدات
ج ) تجارب سازمانی
د ) انسجام فردی و هنجاری
3 . مسائل تأثیر گذار بر حفظ دانشجویان دانشکده اسپانیایی
الف) عوامل شخصی 1. نمره معدل بالا 2. خودپنداری تحصیلی 3. خانواده 4. اوضاع مالی
ب) عوامل محیطی 1. شرایط نژادی 2. وجود یک جامعه قومی 3. کارکردن و متکی بودن به فضای دانشگاه
ج) عوامل مشارکت 1. تعامل دانشجو و اعضای هیأت علمی 2. مشاوره 3. مشارکت در سازمان های دانشجویی
د) عوامل اجتماعی فرهنگی 1. وضعیت مهاجرین 2. ایجاد هویت قومی 3. مسائل مربوط به زبان ها / انگلیسی به عنوان زبان مردم 4. جهت گیری جامعه 5. نقش مذهب 6. پایداری دانشکده و دانشجویان آسیا- اقیانوسیه آمریکایی
الف) عوامل فردی 1. پیش آمادگی تحصیلی 2. وضعیت نسل اول 3.
مسائل زبان / انگلیسی به عنوان زبان دوم 4. محیط های کم درآمد 5. تقاضای دیگر خانواده 6. تطابق فرهنگی
ب) عوامل نهادی 1. نادیده گرفته شدن در فضای دانشگاهی 2. تبعیض نژادی در فضای دانشگاهی 3. حفظ دانشجویان بومی آمریکایی
الف) از هم گسیختگی فرهنگی
ب) نظریه مقاومت و فرضیه میان فرهنگی
1. بیگانگی از نهاد 2. سرخوردگی 3. عدم پذیرش عاطفی 4. عدم پذیرش فیزیکی (Creghton, 2006,pp. 214-45).
