برای اطلاع از روش نوشتن نتیجه گیری در پایان نامه ارشد روانشناسی و اینکه چه چیزی باید در این بخش مورد توجه قرار گیرد ادامه متن را بخوانید.
اقدام نهایی تحقیق ، نتیجه گیری است که از اهمیت خاصی برخوردار است .
برای زمینه سازی تحقیق این هدف ، فرآیند تجزیه و تحلیل و اقدامات لازم برای انجام این فرایند بیان بیان شده است .
اقداماتی که در فرآیند نتیجه گیری باید انجام داد عبارتند از : مرور چارچوب تحقیق ، تبیین یافته های ( شناخت های ) جدید و تدوین پیشنهادات قابل ارایه .
در اینجا سعی شده است روش نتیجه گیری منسجم توضیح داده شود .
فرآیند نتیجه گیری:
«نتیجه گیری» مرحله نهایی کار عملی تحقیق است .
این مرحله به چند علت حایز اهمیت خاص است :
همه نتایج تحقیق در این قسمت مشخص می شوند؛
این قسمت خلاصه ای از یافته ها و ایده های کل فرایند تحقیق است؛
بسیاری از افراد ، تنها به نتایج تحقیق توجه می کنند و به سایر بخش های تحقیق اهمیتی نمی دهند و مهمتر اینکه حاصل تحقیق آن چیزی است که در نتیجه گیری به دست می آید .
اگر همه بخش ها و مراحل تحقیق ، دقیق و بدون اشکال انجام شود ، اما نتیجه گیری صحیح انجام نشود ، حاصل همه دقت های مراحل مختلف هدر خواهد رفت .
در بسیاری از موارد نیز نتیجه گیری می تواند ضعف های مراحل دیگر را جبران کند .
با عنایت به اهمیت نتیجه گیری ، لازم است در این مرحله به چارچوب تحقیق و اقدامات انجام شده در تحقیق توجه ویژه شود .
با توجه به این نکات ، در نتیجه گیری پس از مرور چهارچوب و روند تحقیق :
1- شناخت های جدید نظری و عملی حاصل از تحقیق ارایه می شود.
2- ابهام هایی که تحقیق برطرف کرده است بیان می شود.
3- نتایجی که از تحقیق به دست آمده است ذکر می شود.
4- و در نهایت ، پیشنهادهای قابل ارایه بر اساس شناخت های به دست آمده ارایه می شود .
به این ترتیب می توان گفت که در نتیجه گیری تحقیق3 اقدام انجام می شود :
1-مرور چارچوب تحقیق 2-تبیین یافته ها ( شناخت های ) جدید تحقیق 3-تدوین پیشنهادات قابل ارایه
برای اینکه نتیجه گیری بهتر انجام شود ، محقق باید به تفکر و تجزیه و تحلیل ذهنیِ بیشتر بپردازد .
نتیجه گیری ، کاری انتزاعی و فکری ، اما متکی بر تجزیه و تحلیل داده هایی است که اغلب تجربی هستند .
این کار منطق و قدرت استدلال محقق جایگاه ویژه ای دارد .
نتایج ناشی از تجزیه و تحلیل-هرچه باشد-در اینجا به صورتی منسجم و منطبق با چارچوب نظری ، فرضیه ها و اهداف تحقیق بیان می شود .
این انسجام بخشیدن و انطباقِ دادن ، توسط ذهن محقق انجام می شود .
به هر حال ، برای اینکه این نتیجه گیری به صورتی بهتر انجام شود ، در هر یک از 3 اقدامی که لازم است در نتیجه گیری انجام شود ، نکاتی حایز اهمیت و نیازمند توجه است .
در ادامه به توضیح این 3 اقدام و نکات حایز اهمیت در آنها می پردازیم :
مرور چارچوب تحقیق با توجه به اینکه تحقیق بر اساس چارچوب مشخصی انجام می شود ، هنگامی که نتیجه گیری صورت می گیرد ، ابتدا لازم است چارچوبی که تحقیق بر اساس آن انجام شده است ، مرور شود تا روند تحقیق و اهداف آن یادآوری شود ، به این منظور در این اقدام مروری می شود بر :
مسأله تحقیق ، اهداف ، فرضیه ها ، چارچوب نظری ، الگوی تحلیلی ، روش های جمع آوری اطلاعات و تجزیه و تحلیل .
این اقدام باعث ملموس تر شدن نتیجه گیری می شود .
بیان یافته های جدید هدف از تحقیق ، دست یابی به یافته های ( شناخت های ) نو است .
پاسخ مسایل و راه حل مشکلات ، ابهام هایی هستند که تحقیق به دنبال روشن کردن آنها است .
پاسخ این مسایل و راه حل این مشکلات ، اهداف اصلی شناخت در تحقیق است ، اما در کنار این یافته ها محقق در طول تحقیق به یافته های دیگری نیز دست می یابد .
در نتیجه گیری ، این یافته ها نیز بیان می شوند .
می توان یافته های حاصل از تحقیق را به 2 دسته تقسیم کرد :
الف-یافته ها ( شناخت های ) اصلی
ب-یافته ها ( شناخت های ) فرعی
الف . یافته های اصلی تحقیق به شناخت هایی گفته می شود که در راستای مسأله ، اهداف و فرضیه های تحقیق حاصل می شود . به عبارت دیگر ، دست یابی به پاسخ مسأله تحقیق ، دست یابی به اهداف تحقیق و روشن شدن صحت و سقم فرضیه های تحقیق ، اهداف اصلی تحقیق هستند .
محقق در اقدام دوم نتیجه گیری ، این یافته ها را به صورت صریح مشخص می کند .
ب . یافته های فرعی تحقیق به نتایج جدیدی گفته می شود که از لحاظ نظری ، روش شناختی و سایر جنبه های عملی حاصل می شود ، اما در اهداف ، فرضیه ها و تعریف مسأله به صورت مستقیم مورد توجه نبوده اند .
محقق باید در نتیجه گیری ، این ( یافته ها ) شناخت ها را نیز مشخص کند .
گرچه ممکن است برای سفارش دهندگان تحقیق یافته های اصلی ، بیشتر مورد توجه باشند ، اما در برخی از تحقیقات ، برای جامعه یافته های فرعی اهمیت بیشتری پیدا می کند .