برای بیان مسئله کافی است به نکاتی که در داخل پرانتز در جلوی عبارت «بیان مسأله» آمده است توجه شود، برای تسهیل امر کنترل می توان را در درون متن برجسته کرد.
در تشریح مسئله، دغدغه ذهنی محقق معمولا ابتدا به صورت «آیا؟» و سپس بصورت «چرا؟» مطرح شود.
بعنوان مثال «آیا کار کنان با انگیزه کافی برای کار برخوردار هستند؟»
اگر شواهد و قرائن نشان می دهد که پاسخ مثلا مثبت یا منفی است، بلافاصله سوال می شود «چرا؟» با طرح سوال «چرا؟» سوالات مشخص تری در ذهن شکل می گیرد.
بعنوان مثال:
سوال «چه؟» یعنی انگیزه کافی چیست؟
سوال «کی؟» یعنی کدام گروه از کارکنان انگیزه کاری دارند؟
سوال «کجا؟» یعنی در کجا انگیزه کافی دارند،
سوال «چه کسی؟» یعنی چه کسی این انگیزه را ایجاد کرده است،
سوال «چگونه؟» یعنی راه ایجاد انگیزه چه بوده است؟
آن دسته از سوالات که دارای جواب هستند، تبدیل به گزاره مثبت می شوند و مابقی که جواب مشخص و روشنی ندارند و پاسخ دادن به آنها نیاز به تحقیق دارد به عنوان جنبه های مجهول و مبهم در بیان مسئله باقی می مانند.
در اینجا می توان متغیر های تحقیق را مشخص کرد.
مثلا چگونه می توان انگیزه کارکنان را افزایش داد؟
یا چه عواملی باعث افزایش انگیزه کارکنان شده است؟
منظور از تحقیق، هم معمولا مرحله ای فراتر از هدف تحقیق است و از طریق تحقق هدف تحقیق، محقق می شود.
مثلا چرا می خواهیم کارکنان با انگیزه بالا داشته باشیم؟
علاوه بر آنچه که ذکر گردید توجه به ملاحضات زیر نیز به غنای طرح درست مساله کمک خواهد کرد:
1- در بیان مسأله از جملات کوتاه و گویا استفاده و از منابع مرتبط، معتبر و روز آمد بهره جویید.
2- متغیر ها به تفکیک وابسته، مستقل، میانجی و کنترل در بیان مسأله تشریح گردند.
3- دغدغه خاطر پژوهشگر بیان شود.
4- اصول منبع نویسی در بیان مسأله رعایت شود.
طرز نوشتن بیان مسئله در پروپوزال و پایان نامه کارشناسی ارشد رشته روانشناسی
نمونه بیان مسئله در پروپوزال نویسی روانشناسی
