در این بخش یک نمونه تعریف مفهومی و عملیاتی متغیرها در پروپوزال پایان نامه کارشناسی ارشد روانشناسی آمده است.

تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرها تفاوت عمده دارد. تعریف عملیاتی یک متغیر همان نمره مربوط به پرسشنامه است اما تعریف مفهومی در حقیقت معنی و مفهوم اصطلاحی آن کلمه است. در اینجا با ذکر یک نمونه بهتر می توانید این مسئله را درک نمایید.

عنوان پروپوزال: مقایسه آموزش رویکرد گفتگو و تنظیم هیجان در تعارضات دوستانه دانش آموزان مقطع دبیرستان

تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرها :

تعارض :

تعریف مفهومی: پونتام تعارض را اینگونه تعریف می کند، تعامل با افرادی که با یکدیگر ارتباط متقابل داشته و در زمینه اهداف اصلی، اهداف فرعی و ارزش ها، بین آنها اختلال، بوجود می آید و افراد دیگر را به عنوان مانعی بالقوه در جهت تحقق اهداف خود تلقی می کنند (کیا کجوری و آقاجانی، 1383).

تعریف عملیاتی: در پژوهش حاضر نمره ای است که آمودنی ها از پرسشنامه شیوه های مقابله با تعارض کسب می کند.

رویکرد گفتگو:

تعریف مفهومی: برقراری ارتباط از طریق گفتار و همچنیننوعی از ارتباط است که در آن پیام های کلامی در جریان رمزگشایی و رمزگردانی بسیار کامل؛ و همچنین مورد بازبینی و تفسیر هشیارانه قرار می گیرند (کایوند، شفیع آبادی و سودانی، 1388).

تعریف عملیاتی: در این پژوهش مجموعه فعالیت ها و روش هایی مدنظر است که پژوهشگر براساس روش رویکرد گفتگو برای تعارض دوستانه به کار برده است. که اهم این روش ها می توان به مهارت های گوش کردن، صحبت کردن و حل مساله و مواردی از این قبیل اشاره نمود.

تنظیم هیجان:

تعریف مفهومی: تنظیم هیجان را می توان به صورت فرآیندهایی تعریف کرد که از طریق آن، افراد می توانند بر اینکه چه هیجانی داشته باشند و چه وقت آنها را تجربه و ابراز کنند تاثیر بگذارند (گروس، 1999).

تعریف عملیاتی: در این پژوهش مجموعه فعالیت ها و روش هایی مدنظر است که پژوهشگر براساس روش تنظیم هیجان برای تعارض دوستانه به کار برده است. که اهم این روش ها می توان به آگاهی از هیجانات مثبت و پذیرش آنها و آگاهی از هیجانات منفی و پذیرش آنها و مواردی از این قبیل اشاره نمود.