در این بخش از مقالات آموزش انجام پایان نامه روانشناسی به مبحث روش تحقیق همبستگی و کاربرد آن در موضوعات رابطه ای در پروپوزال و پایان نامه روانشناسی می پردازیم.
روش همبستگی چیست؟
همبستگی یک روش آماری است که به محقق امکان می دهد رابطه بین دو متغیر را مشخص کند؛ مثلا روابط بین نمره های یک آزمون استخدامی و عملکرد آینده کارکنان یا رضایت شغلی و حضور در محل کار یا ارزیابیهای عملکردی انجام شده به وسیله کارگران و سرپرستان.
باید به خاطر داشت که انجام تجزیه و تحلیل همبستگی لزوما چیزی در خصوص علیت بیان نمی کند.
چرا ضریب همبستگی بیانگر رابطه علت و معلولی نیست؟
چون در اغلب موارد یک متغیر سوم موسوم به متغير رابط علت وجود رابطه به دست آمده بین دو متغیر است.
به مثالی که غالبأ روان شناس دیوید شرودر به کار می برد توجه کنید. فرض کنید بین تعداد بستنیهای فروخته شده در شهر نیویورک در ماه آگوست و تعداد مرگ و میر نوزادان در همین ماه در هندوستان همبستگی ۰ / ۸۰+ وجود دارد.
آیا خوردن بستنی سبب کشته شدن نوزادان در کشور دیگری می شود؟
خیر، این برداشت بی معناست. در عوض، ما باید به دنبال متغیر سومی باشیم که بتواند این همبستگی زیاد را تبیین کند.
در این مورد، پاسخ صحیح گرمای تابستان است.
مثال جالب دیگری را مولینز (۱۹۸۶) در مورد تفسیر نادرست ضرایب همبستگی ارائه کرده است.
مولینز خاطرنشان می کند که داده ها حاکی از وجود همبستگی منفی قوی بین تعداد گاوها در هر ۱ / ۶ کیلومتر مربع و میزان جنایات است.
مولینز با همان صراحت لهجه ای که در زبان دارد پیشنهاد می کند شهر نیویورک با وارد کردن میلیونها رأس گله از شر جنایت خلاصی می یابد.
البته، تفسیر واقعی این همبستگی منفی آن است که میزان جنایت در مناطق شهری بیشتر از مناطق روستایی است.
نتیجه تجزیه و تحلیل همبستگی عددی است که «ضریب همبستگی» نامیده می شود.
مقدار این ضریب بین ۱ تا ۱+ است، هر قدر این ضریب از عدد صفر دورتر باشد، رابطه بین دو متغیر بیشتر است.
یعنی، ضریب همبستگی ۰ / ۴۰ در مقایسه با ضریب ۰ / ۲۰ بیانگر رابطه قوی تری بین دو متغیر است.
همچنین همبستگی ۰ / ۳۹- در مقایسه با همبستگی ۰ / ۳۰+ بیانگر رابطه قوی تری است که بین دو متغیر برقرار است.
علامتهای + و - بیانگر جهت رابطه اند. همبستگی مثبت (+) به معنای آن است که با افزایش مقدار یک متغیر، اندازه متغیر دوم نیز افزایش می یابد.
مثلا ممکن است بین هوش و نمره های حاصل از یک امتحان کلاسی همبستگی مثبت به دست آید.
این بدان معناست که هر قدر دانش آموزی باهوش تر باشد نمره او در امتحان بیشتر خواهد بود.
همبستگی منفی به معنای آن است که با افزایش مقدار یک متغیر، متغیر دوم کاهش می یابد.
در روانشناسی صنعتی سازمانی بین رضایت شغلی و غیبت از کار، بین سن و سرعت واکنش و بین عصبی بودن و موفقیت در مصاحبه همبستگی منفی وجود دارد.