دانلود پایان نامه روانشناسی بررسی رابطه هوش هیجانی و رضایت زناشویی

بخش هایی از فصل پنجم این پایان نامه:

- بحث و نتیجه گیری هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه ابعاد جهت گیری مذهبی و هوش هیجانی با رضایت مندی زناشویی در فرهنگیان ناحیه دو رشت بوده و سؤالات تحقیق شامل موارد زیر است:

1- آیا بین مؤلفه های ابعاد جهت گیری مذهبی با رضایت مندی زناشویی رابطه معنی دار وجود دارد؟

2- آیا بین مؤلفه های هوش هیجانی با رضایتمندی زناشویی رابطه معنی دار وجود دارد؟

3- آیا بین ابعاد جهت گیری مذهبی و هوش هیجانی رابطه معنی دار وجود دارد؟

رضایت مندی از زندگی زناشویی یکی از مهمترین عوامل پیشرفت در زندگی است،که تحت تأثیر عوامل متعددی قرار می گیرد؛ با توجه به افزایش طلاق و نارضایتی زوجین از زندگی مشترک و تأثیرات سوء آن بر خانواده و اجتماع،ضرورت توجه به عوامل رضایت مندی زندگی زناشویی از اهمیت ویژه ای بر خوردار است. خانواده یکی از رکن های اصلی جامعه به شمار می رود.

دستیابی به جامعه سالم آشکارا در گرو سلامت خانواده است و تحقق خانواده سالم مشروط به برخورداری افراد آن از داشتن رابطه های مطلوب با یکدیگر است. در چنین نظامی افراد با علایق و دل بستگی های عاطفی نیرومند دیرپا و متقابل به یکدیگر پیوسته اند.

این دل بستگی ها اگر چه شاید شدت و حدّت شان در طیّ زمان کاسته شود. اما در سراسر زندگی خانوادگی پاینده خواهند بود(بارون،2006). بسیاری از نابهنجاری های روانی و رفتاری انسانها در خانواده ریشه دارد و در عین حال بسیاری از پیشرفت های بشر نیز از خانواده نشأت می گیرد.

خانواده می تواند کانون التیام همه ی زخم های اعضایش باشد و در مقابل می تواند کانون ایجاد زخم های عمیق در آنها باشد(ویلسون،2005). کارشناسان امور خانواده عوامل مختلفی را برای پر بار سازی رابطه زناشویی و رضایت از زندگی زناشویی مطرح می کنند.

برای مثال، رایان (1981)وشلینگر (1982)مؤلفه هایی چون رضایت از میزان عشق و علاقه، دوستی ها، ارضای جنسی، زمان صرف شده در خانه با بچه ها، کمک به همسر در خانه، رفتار دوستان و بستگان، احترام متقابل، اعتماد، عشق، توجه، وفاداری و ارتباط متقابل را به عنوان عوامل مهم رضامندی نام می برند. یانگ (1991)و نلس (1991)نیز مؤلفه هایی همچون،اهداف زندگی و نگرش های اخلاقی زن و شوهر، ارتباط با خویشان سببی و دوستان، قدردانی و حمایت از همسر را از جمله عوامل رضامندی زناشویی تلقی می کنند؛ همچنین موریس و کارتر(2000)عواملی چون ویژگی های شخصیتی، بازخوردها، انتظارات، رابطه جنسی و الگوهای ارتباطی را از جمله عوامل موءثر در رضامندی زناشویی می دانند (ستیر،1983). هاوکينز و وينچ (1374) بيان مي‌کنند که رضايت زناشويي، يعني احساسات عيني از خشنودي، رضايت و لذت تجربه‌شده توسط زن يا شوهر، موقعي که همة جنبه‌هاي ازدواجشان را در نظر مي‌گيرند. رضايت زناشويي از انطباق بين وضعيتي که مورد انتظار است و وضعيت موجود فرد در روابط زناشويي حاصل مي‌شود، در واقع، نگرش مثبت و لذت‌بخشي است که زن و شوهر از جنبه‌هاي مختلف روابط زناشويي خود دارند(پور غفاری،)1389).

بنر و هيل (1990) رضا‌مندي زناشويي را پيامد توافق زناشويي دانسته‌اند که رابطة مناسب بين زن و شوهر را توصيف مي‌کند. آنها مي‌نويسند: «هنگامي که زن و شوهر به ميزان قابل‌توجهي از برآورده شدن نيازها و انتظاراتشان در رابطة‌ زناشويي رضايت داشته باشند، رضا‌مندي زناشويي را گزارش خواهند کرد» (جدیری،1388). همچنين آلوجا، باريو و گارسيا (2007) مي‌نويسند: «رضا‌مندي زناشويي عبارت است از برونداد ناشي از مجموعه‌اي از عوامل مانند حل تعارض موفقيت‌آميز، يا موفقيت در فعاليت‌هاي مرتبط با شادکامي در فرايند ازدواج» (همان). اولسون و السون (1997) و فاورز و السون (1993) با جمع‌بندي و تحليل تمامي ابعاد مطرح‌شده به ابعاد «مسائل شخصيتي»، «ارتباط دوتايي»، «حل تعارض»، «مديريت مالي»، «فعاليت اوقات فراغت»،‌ «رابطة جنسي»، «فرزندپروري»، «ارتباط با اقوام و دوستان» و «جهت‌گيري مذهبي» است (احمدی،1384).

تحقیقات داخل کشور نشان می دهد، عوامل اقتصادي، مذهبي، آداب و سنن اجتماعي، ارضاي عاطفي، ارضاي جنسي و تفاهم فکري مي‌تواند رضا‌مندي زناشويي را به ارمغان آورد. همچنان‌که اُدل توافق در ارزش‌ها را با رضايت‌مندي زناشويي مرتبط مي‌داند(ادل،1998). یکی از روش هایی که می تواند نقش مهمی در رضایت زناشویی ایفا کند استفاده از قابلیت ها،ظرفیت ها و منابع هیجانی و عاطفی موجود در زوجین و کنترل،هدایت،مدیریت و جهت دهی این قابلیت ها در راستای رضایت زناشویی است.براساس یافته های پژوهش های انجام شده در مورد تعاملات زناشویی،فرض برآن است که اگر زوج ها از هیجان های همسران شان آگاه شوند و بتوانند هیجان هایشان را آشکارا به یکدیگر اطلاع دهند و ابراز کنند زندگی بهتری خواهند داشت.برای این کار لازم است از علل،جوانب وپیامدهای هیجان هایشان بر زندگی زناشویی آگاه شوند. کسی که ازدواج می کند، انتظار دارد زندگی او با خوشبختی و رضایت همراه شده و از هر لحظه زندگی خود لذت ببرد.

امروزه در زندگی های مشترک نه یک زن تابع مطلق چارچوب تمایلات مرد خود می باشد، و نه یک مرد در مفهوم قبلی خود می گنجد.تمام این عوارض و تبعات ناشی از زندگی ابزاری امروزی،شرایطی را برای بسیاری از زوجهای جوان فراهم می سازد که یا اقدام به جدایی می کنند، و یا بنا به برخی مصلحت ها، باکوهی از مشکلات و معضلات با نوعی جدایی روانی مواجه می شوند، که به مراتب آثار روحی و روانی آن مخرب تر از طلاق قانونی است(مهرآبادی،1385).آمار روز افزون طلاق،خشونت خانوادگی و اختلافات خانوادگی نشانگر آن است که رضایت زناشویی به آسانی قابل دستیابی نیست؛ و با دید عالمانه به این پدیده نگریسته نشده است.

با توجه به جداول و نمودارهای ارائه شده ومقایسه نمرات میانگین بدست آمده نشان می دهد، 1- بین نمرات مؤلفه های ابعاد جهتگیری مذهبی با میزان رضایتمندی زناشویی نشان می دهند مقادير همبستگی بین ابعاد جهتگیری مذهبی و رضایت مندی زناشویی فرهنگیان از نظر آماری معنی دار است(01/0>p) ؛ دو متغير (مذهب گرایی ، ارزنده سازی مذهبی) توانسته است 23 درصد واريانس رضایتمندی زناشویی معلمان (متغير ملاك) را تبيين كنند؛ابعاد سازمان نیافتگی و کامجویی نقش معنی داری در پیش بینی رضایت مندی زناشویی معلمان نداشتند؛بنابراین با اطمینان 99/0 نتیجه می گیریم که پیش بینی رضایت مندی زناشویی فرهنگیان بر اساس ابعاد جهت گیری مذهبی از نظر آماری معنی دار است. پایبندی های مذهبی زوج می تواند باعث ایجاد اعتماد و احترام مقابل شده و رضایت زناشویی را افزایش می دهد. عدم پایبندی به مسائل مذهبی می تواند بی تعهدی را در رفتار زوج ایجاد کرده و از این طریق، باعث کاهش رضایت زناشویی می شود.

در اکثر پژوهش های صورت گرفته در کشورهای مختلف ، مشاهده می شود میان دینداری و مؤلفه های رضایت مندی زندگی، خشنودی و مؤلفه های روان سالم همبستگی معنادار وجود دارد.تحقیقات نشان داده است افرادی که دست کم یک بار در هفته به کلیسا می روند، از زندگی خود بسیار راضی هستند (هارت،1990).ماهونی و همکاران با تجزيه و تحليل مشاهداتشان نشان دادند که جنبه‌هاي گوناگون عملکرد زناشويي شامل رضايت زناشويي، تعداد برخوردها و خشونت فيزيکي با فعاليت‌ها و اعتقادات مذهبي در ارتباط است، به اين صورت که زوج‌هاي داراي اعتقادات مذهبي بالاتر، رضايت زناشويي بيشتري داشته و برخوردها و خشونت‌هاي آنان نسبت به هم کمتر است. به همين دليل، درک ارزش‌هاي ديني دربارة ازدواج براي سلامت رابطة زوجين اهميت زيادي دارد.( نظری،1392).

هانلر و گنچوز نيز معتقدند نگرش مذهبي مي‌تواند در ارتباط زناشويي مؤثر باشد؛ زيرا مذهب شامل رهنمودهايي برای زندگی و ارائه دهنده سامانه باورها و ارزش هاست که این ویژگی ها می توانند زندگی زناشویی را متأثر سازند( خدایاری فرد،1386).اکلیز کازارس (2009) در تحقیق خود نشان داد بین ابعاد جهت گیری مذهبی با افزایش رضایت از زندگی رابطه مثبت وجود دارد.سالیوان (2010). در پژوهش خود نشان داد، اشخاصی که از نظر مذهب در سطح بالاتری قرار دارند، نسبت به اشخاصی که از نظر مذهب در سطح پایین تری قرار دارند از زندگی زناشویی خود رضایت بیشتری دارند.به طور کلی داشتن معني و هدف در زندگي ، احساس تعلق داشتن در زندگي به منبعي والا و اميدواري به کمک و ياري خداوند در شرايط مشکل زاي ، برخورداري از حمايتهاي اجتماعي و ... همگي از جمله منابعي هستند که افراد متدين با برخورداري از آنها مي توانند در مواجهه با حوادث فشارزاي زندگي آسيب کمتري را متحمل شوند. 2- در بررسی فرضیه دوم به این نتیجه رسیدیم که سه خرده مقیاس هوش هیجانی (شادمانی ، حل مساله ، همدلی) توانسته است 27 درصد واريانس رضایت مندی زناشویی معلمان (متغير ملاك) را تبيين كنند ؛ دیگر مولفه های هوش هیجانی نقش معنی داری در پیش بینی رضایتمندی زناشویی معلمان نداشتند. 

بررسی های مشابه نشان داده است که زوج های خرسند در مقایسه با زوج هایی که احساس نارضایتی می کنند، هم دلی بیشتری نشان می دهند و نسبت به احساسات یک دیگر حساسیت بیشتری دارند و سوءتعبیرهای عاطفی در روابط آن ها کم تر دیده می شود. ناگفته نماند که درک نادرست هیجان های طرف مقابل در روابط بین فردی، می تواند به تعارض ها دامن بزند و منجر به افزایش تنش شود(مینوچین،ترجمه ثنایی ذاکر، 1381). عدم آگاهی از هیجان ها و عواطف خود و دیگران، می تواند با افسردگی و اضطراب یا دیگر علایم روانی خود را نشان دهد، به همین دلیل لازم است در کنار درمان های معمول، برای افزایش توانایی های هیجانی، خودآگاهی، توانایی رو به رو شدن با استرس ها و تجربه های دردناک، به افراد کمک کرد. بررسی های دیگر نشان داده است که زوج های خرسند در مقایسه با زوج هایی که احساس نارضایتی می کنند، هم دلی بیشتری نشان می دهند و نسبت به احساسات یک دیگر حساسیت بیشتری دارند و سوءتعبیرهای عاطفی در روابط آن ها کم تر دیده می شود.

ناگفته نماند که درک نادرست هیجان های طرف مقابل در روابط بین فردی، می تواند به تعارض ها دامن بزند و منجر به افزایش تنش شود(مینوچین،ترجمه ثنایی ذاکر، 1381).همه ی زوج ها اعم از موفق و ناموفق، تمایل دارند عواطفی را که در طرف مقابل نسبت به خود مشاهده می کنند، به نحوی جبران و مقابله به مثل کنند. اما زوج های ناراضی و ناموفق پیام های عاطفی خنثی یا منفی بیشتری نسبت به هم نشان می دهند که سبب ایجاد خشم در هر دوی آن ها می شود، به این ترتیب پیامدهای مخرب به صورت یک حلقه ی معیوب درمی آید که رهایی از آن ها برای هر دو بسیار دشوار می شود.

زوج های موفق و خشنود، در رویارویی با تعارض ها کمتر در پی تلافی جویی و انتقام هستند، بر هیجان های منفی خود مانند خشم کنترل بیشتری دارند و هیجان های مثبت را بیشتر نشان می دهند. چنان چه بررسی ها نشان داده است ابراز هیجان های مثبت مانند عشق، نقش عمده ای در شادمانی و تداوم زندگی دارد. ابراز هیجان های مثبت در بین زوج های خوشبخت متداول تر است، به طوری که آن ها از طنز و شوخی بیشتری استفاده می کنند، گذشت بیشتری دارند، کم تر دفاعی هستند و انتقادپذیرتر از زوج های ناخشنودند.

در مقایسه با زوج های خشنود، زوج های ناخشنود واکنش های منفی بیشتری نشان می دهند، انتقادپذیری کم تری دارند، از خود زیاد انتقاد می کنند، حساسیت های زیادی به رفتارهای یکدیگر دارند، نسبت به هم بسیار کینه می ورزند، قادر به کنترل خشم خود نیستند و رفتارهای تلافی جویانه ی بیشتری دارند. همچنین در بررسی فرضیه سوم مشاهده شد که بين هوش هیجانی با ابعاد جهت گیری مذهبی معلمان ، همبستگی مثبت به میزان (14/0 =r) وجود دارد که از نظر آماری معنی دار است( 01/0>P). بنابراین با 99 درصد اطمینان می توان نتیجه گرفت که با افزایش مؤلفه های هوش هیجانی ، جهت گیری مذهبی معلمان افزایش می یابد. ».

متخصصان علم روانشناسی در پژوهشهای خود دریافتند که داشتن هدف در زندگی با شادی همبستگی مثبت دارد، و سلامت جسمی و روانی باجهت گیری مذهبی درونی همبستگی مستقیم دارد. دين با ژرف‌نگري‌، كنترل و مديريت احساسات و عواطف را مورد توجه قرار داده است. قرآن كريم تحقير كردن و خوار شمردن را باعث كاهش اعتماد به نفس و ايجاد كمبود در طرف مقابل مي‌داند مؤلفه‌هايي چون مسئوليت‌پذيري اجتماعي، همدلي، تشخيص هيجانات ديگران و ارتباط ميان‌فردي، با عناويني چون صلة رحم و آداب معاشرت با ديگران آمده است. بنابراين، يكي از صفات اهل ايمان، دوست داشتن و عشق ورزيدن به ديگران است. بر اساس روايات، دوست داشتن ديگران، بُعدي از دين و ركن عقل است و موجب آسودگي عقل و قلب مي‌گردد.

5-2- پیشنهادهای پژوهشی

1- اکثر محققانی که در حیطه ازدواج مطالعه کرده اند، بیشتر به بررسی زوجهایی پرداخته اند که طلاق گرفته و یا در شرف جدایی هستند. بدین معنی که ملاک رضایت زناشویی همسران را در کنار هم با توجه به کیفیت زندگی در نظر نمی گیرند، لذا پیشنهاد می شود تادر این زمینه تحقیق بیشتری انجام شود.

2- از آنجاییکه در پژوهش حاضر به بررسی مؤلفه های هوش هیجانی بر نمره کل رضایت مندی پرداخته شد لذا پیشنهاد می شود در پژوهشهای آتی تأثیر نمره هوش هیجانی بر مؤلفه های رضایتمندی زناشویی بررسی شود.

3- نتایج پژوهش حاضر در شهرستان رشت به دست آمده است، بنابراین از تعمیم آن به سایر مناطق و موقعیت های جغرافیایی با احتیاط انجام گیرد. لذا پیشنهاد می شود پژوهش های هم ارز در سایر موقعیت های جغرافیایی نیز صورت گیرد.

4- با توجه به تغییرات روز افزون جامعه و اهمیت رضایت مندی زناشویی در سلامت خانواده، در جهت شناخت بهتر عوامل تأثیرگذار در این زمینه بررسی بیشتری صورت گیرد. 5- از آنجاکه پژوهشهای متکی بر پرسشنامه با احتمال خطا می باشد، پیشنهاد می شود تا تحقیقات در زمینه زوجین به خاطر اهمیت و ضرورت آن به روش های مختلف مورد سنجش و بررسی قرار گیرد تا از طریق مقایسه نتایج تصمیمات مناسب تری اخذ گردد.

کاربرد این مطلب:

نقد پایان نامه، آموزش روش تحقیق، منبعی برای فصل دوم پایان نامه، استفاده در بیان مسئله و پیشینه تحقیق و پروپوزال، استفاده در مقاله علمی پژوهشی، استفاده در تحقیق و پژوهش ها، استفاده آموزشی و مطالعه آزاد، آشنایی با اصول روش تحقیق دانشگاهی