بخش هایی از فصل پنجم این پایان نامه:
هدف اصلی این پژوهش بررسی ویژگی های روان سنجی پرسشنامه استرس و رابطه آن با پرسشنامه سلامت عمومی GHQ-28 می باشد. در اجرای پرسشنامه در سطح شهر تهران و با تحلیل محتوای نتایج به دست آمده تعداد سوالات از 66 سوال به 39 سوال کاهش یافت و در همین راستا عوامل استخراج شده متفاوت گشت.
بر مبنای نتایج تحلیل محتوا ببا توجه به بستگی های فرهنگی ایران و شهر تهران می توان گفت که منابع استرس به سه دسته تقسیم می شوند که شامل منابع استرس در خانواده،منابع استرس در شغل و منابع استرس در مواجهه با عوامل قدرت می باشند. همچنین استرس موجب ظهور پیامد هایی می گردد که این پیامد ها شامل سه بخش پیامد های رفتاری- روانی،پیامد های بدنی- فیزیولوژیک و پیامد های ذهنی- احساسی می باشد. و نیز برای کاهش استرس دو فعالیت شامل فعالیت های کاهنده فردی و فعالیت های کاهنده بین فردی موثر واقع می گردد.
1- منابع استرس در خانواده: خانه و خانواده به عنوان اولین واحد اجتماعی است که مدت زیادی از عمر خود را در آن صرف می کنیم و می تواند منبع مهمی در بروز استرس باشد. احساس ارزشمندی در خانواده ، روابط بین افراد خانواده و حضور در خانواده مواردی هستند که به عنوان منابع استرس در خانواده تعریف شدند. همچنین با توجه به فرهنگ زندگی خانوادگی و پیوند های اقتصادی در روابط خانوادگی ، برنامه ریزی مالی درست نیز در این عامل گنجانده شده است. عامل منابع استرس در خانواده20.403درصد از واریانس کل را تبیین می کند.
2- منابع استرس در شغل: شغلی که در آن مشغول به فعالیت هستیم نیز می تواند منبع مهم استرس باشد. احساس رضایتمندی از شغل و حرفه، کسالت آور بودن شغل که می تواند نتیجه عدم تطابق ویژگی های شخصیتی فرد با پیش نیاز های حرفه مربوطه باشد و ناکافی بودن دستمزد از منابع عمده استرس در شغل می باشند. عامل استرس در شغل 3.884 درصد از واریانس کل را تبیین می کند
3- منابع استرس در مواجهه با عوامل قدرت: روابط با دیگران علی الخصوص روابط با بالا دستان و عوامل قدرت نیز از منابع استرس می باشند. نحوه ارزیابی رفتارهایی که از جانب عوامل قدرت دیده می شود منبع مهم بروز استرس است. ارزیابی نحوه تعامل مدیران با یکدیگر و تاثیر آن بر فرد یا گریز از محل کار و اختلاف نظر با سایرین از موارد گنجانده شده در این عامل می باشند. عامل منابع استرس در مواجهه با با عوامل قدرت 5.222 درصد از واریانس کل را تبیین می کند.
4- پیامد های روانی – رفتاری ناشی از استرس: با بروز و وجود استرس پیامدهایی در رفتار فرد نمود پیدا می کند. این رفتارها که اساس و ریشه روانی دارند شامل زود خشمگین شدن.تنفر از انتقاد، احساس دلواپسی، افسوس برای گذشته و زود باوری می باشند. عامل پیامد های روانی- رفتاری 7.078 درصد از واریانس کل را تبیین می کند.
5- پیامد های بدنی- فیزیولوژیک: درد قفسه سینه، کم خوابی، تعرق بی دلیل،کابوس های شبانه و سردرد های مزمن از پیامدهای بدنی - فیزیولوژیک استرس است. ، عامل پیامد های بدنی- فیزیولوژیک5.013 درصد از واریانس کل را تبیین می کند.
6- پیامدهای ذهنی – احساسی: احساس وجود یا فقدان آرامش، سرخوردگی، تاسف،اطمینان و خوشحالی از پیامد های ذهنی – احساسی است. عامل منابع پیامد های ذهنی – احساسی 4.524 درصد از واریانس کل را تبیین می کند.
7- فعالیت های کاهنده فردی: برخی فعالیت ها کاهنده استرس می باشند. عبادت روزانه و مطالعه کتب مذهبی، حضور در جمع خانواده و گقتگو با اعضای خانواده از جمله این فعالیت ها هستند. چرا که با توجه به فرهنگ مذهبی جامعه ایرانی عبادت و انس با کتب مذهبی مخصوصاً قرآن کریم از جمله فعالیت های کاهنده استرس به شمار می روند. همچنین حضور در خانواده و حل مشکلات در میان خانواده نیز از راه های کاهش استرس است.
عامل فعالیت های کاهنده فردی 3.702 درصد از واریانس کل را تبیین می کند.
8- فعالیت های کاهنده بین فردی: پذیرش اشتباه در روابط، شنونده صبور بودن، توجه به احساسات دیگران و رازداری از عواملی است که موجب بهبود و استحکام روابط بین فردی گشته و از آنجایی که برقراری روابط صمیمانه موجب کاهش استرس می شود این قبیل رفتار ها منتج به کاهش استرس می گردد. عامل فعالیت های کاهنده بین فردی 3.340 درصد واریانس کل را تبیین می کند. به طور کلی این 8 عامل مجموعا تبیین کننده % 53.167از واریانس کل هستند. نتایج آزمون بارتلت برابر 4962.088 و درجه آزادی 741 با سطح معناداری 0.000 است.
چون میزان سطح معناداری از 0.01 کمتر است لذا تحلیل عاملی برای شناسایی ساختار، مدل عاملی، مناسب است و فرض شناخته شده بودن ماتریس همبستگی، رد می شود همچنین مقدار شاخص KMO برابر 0.845 است و نشان می دهد که تعداد نمونه برای تحلیل عاملی کافی می باشد0 ضریب آلفای کرونباخ محاسبه شده معادل0.887 می باشد. بنابر این می توان گفت که پرسشنامه از اعتبار کافی بر خوردار می باشد.
بدین معنی که پاسخ های داده شده ناشی از شانس و تصادف نبوده و نشانگر اعتبار بالای پرسشنامه است. همچنین نتایج همبستگی پیرسون نشان دادکه پرسشنامه استرس هری با پرسشنامه سلامت عمومی دارای همبستگی است. و از روایی ملاک کافی برخوردار است و ارتباط قوی بین دو پرسشنامه وجود دارد.
نتایج همبستگی بین هشت عامل نشان می دهد پیامد های روانی – رفتاری و پیامد های ذهنی - احساسی دارای همبستگی 0.508 بودند که بالاترین همبستگی و پیامد های ذهنی - احساسی و فعالیت های کاهنده فردی با همبستگی 0.016 کمترین همبستگی را نشان می دهند. در طراحی و ساخت اولیه پرسشنامه استرس، دکتر هری بر مبنای نوشته های جیمز (1982) ساتدلند و کوپر (1990)، پوهورکی (1991) هشت عامل برای این پرسشنامه در نظر گرفته بود.
1- استرس به عنوان تمایل : برداشت کلی مشاهده استرس به عنوان نماد استعداد و دانش تحول یافته در طول سالها در پاسخ به یافته های تجربی، مشاهدات بالینیی و تدوین نظریه با اعتبارات آتی، فریدمت و رزمن (1974) الگویی از رفتار مخصوصاً در بیماران کرونری قلب که از این پس به عنوان نوع A رفتار شناخته خواهد شد، را مشاهده کردند. افراد نوع A کسانی هستند که به یک مبارزه نسبتاً همیشگی برای بدست آوردن بیشتر و بیشتر در زمان کمتر هستند.
2- منابع استرس در خانواده : خانه می تواند منبع قوی برای استرس باشد. هر دو شرایط منظم یا پیش بینی نشده و غیر منتظره سازگاری با محیط و سبک کنار امدن هر فرد را می طلبد. روابط میان فردی، ازدواج موانع ارتباطی، حوادث غیر مترقبه مانند تغییر محل سکونت (مهاجرت)،بیماری یا از دست دادن یکی از اعضای فامیل ، به افراد استرس وارد میکند 3- منبع استرس در شغل: شغل نیز منبع دیگری از استرس است. موقعیت منظم مانند گرفتن یک شغل پر مخاطره، که برخلاف علاقه فرد باشد کار کردن برای دستمزد کم،عدم امنیت شغلی ، کم پنداشته شدن از سوی کارفرما، دریافت دستورات متناقض از سوی بالادستان برای هر فردی استرس زا می باشد.
در این راستا، از دست دادن شغل ، دیرکرد در پرداخت حقوق و روابط بین فردی اجباری میان همکاران نیز موجب استرس می شود.
4- ارزیابی ذهنی موقعیت ها : ارزیابی ذهنی افراد از موقعیت ها اهمیت داردوقتی استرس داشتن را به آن موقعیت نسبت می دهند. موقعیتی که از نظر یک فرد بسیار پر استرس قلمداد می شود مانند جابجایی شغلی ممکن است از دیدگاه شخص دیگر به عنوان فرصت دیدار افراد جدید و دیدن مکان های جدید تلقی شود.
5- پیامد های بدنی استرس : پیامد های جسمی نظیر سردردهای میگرنی،تنگی نفس، از دست دادن اشتها، یبوست، مشکلات تنفسی و تعرق مفرط اغلب به عنوان نشانه های استرس ملاحظه می شود.
کاربرد این مطلب:
نقد پایان نامه، آموزش روش تحقیق، منبعی برای فصل دوم پایان نامه، استفاده در بیان مسئله و پیشینه تحقیق و پروپوزال، استفاده در مقاله علمی پژوهشی، استفاده در تحقیق و پژوهش ها، استفاده آموزشی و مطالعه آزاد، آشنایی با اصول روش تحقیق دانشگاهی
