مشخصات این متغیر:
منابع: دارد
پژوهش های داخلی و خارجی: دارد
کاربرد این مطلب: منبعی برای فصل دوم پایان نامه، استفاده در بیان مسئله و پیشینه تحقیق و پروپوزال، استفاده در مقاله علمی پژوهشی، استفاده در تحقیق و پژوهش ها، استفاده آموزشی و مطالعه آزاد، آشنایی با اصول روش تحقیق دانشگاهی
تعداد صفحه: 30 صفحه
نوع فایل: word کد Mb365
برای دانلود مبانی نظری این متغیر به ادامه مطلب بروید...

ارزشیابی پیشرفت تحصیلی فرایند منظمی است که با بکارگیری روش های علمی، عملکرد یادگیرندگان و میزان آموخته هایشان را می سنجد و در مورد عملکرد آن ها با توجه به اهداف آموزشی از پیش تعیین شده به قضاوت و داوری می پردازد. طبق این تعریف در ارزشیابی پیشرفت تحصیلی نخستین گام، تعیین اهداف آموزشی است. منظور از اهداف، انتظارات آموزشی است که پس از طی یک دوره آموزشی از یادگیرندگان انتظار می رود به آن دست یابند. برای سهولت مطالعه، اهداف آموزشی را به انواع مختلفی طبقه بندی کرده اند که از این میان طبقه بندی بلوم شناخته شده تر است. اهداف در طبقه بندی بلوم در سه حیطه ی شناختی، روانی – حرکتی و عاطفی قرار می گیرند که در هر کدام از این حیطه ها نیز اهداف از سطوح سلسله مراتبی از ساده به مشکل برخورداند.

در آموزش و پرورش بسیاری از اهداف در ارتباط با حیطه شناختی هستند. نوع دیگری از طبقه بندی اهداف، تعیین اهداف در سه سطح کلی، نسبتاً کلی و هدف های رفتاری است که از این میان، هدف های رفتاری نسبت به دو سطح دیگر جزئی تر، دقیق تر و قابل اندازه گیری تر است. ویژگی های مذکور به روند ارزشیابی پیشرفت تحصیلی سرعت و سهولت می-بخشند. بعد از تعیین اهداف آموزشی نیاز است که عملکرد یادگیرندگان متناسب با اهداف تعیین شده از طریق ابزارهای اندازه گیری سنجیده شود. از مهمترین این ابزار ها امتحانات پیشرفت تحصیلی هستند.

این امتحانات زمانی در سطح مطلوب قرار می گیرند که سوالات آن به بهترین وجه نمونه ی معرفی از همه ی سوالات ممکن در موضوع مورد سنجش باشد، به طوریکه همه ی هدف های آموزشی و محتوای درس را پوشش دهد. در این راستا آنچه به آزمون ساز کمک می کند، تهیه جدول مشخصات برای موضوعی که قرار است عملکرد یادگیرندگان در آن سنجیده شود. این جدول، یک جدول دو بعدی است که در یک بعد آن محتوا و در بعد دیگر هدف قرار می گیرد. همچنین تعداد سوالات متناسب با اهمیت محتوا و هدف هر بخش در خانه های جدول ذکر می شود. بعد از تهیه این جدول، آنچه باید تعیین گردد نوع سوال است.

پس از طرح سوالات امتحان، اجرا و تصحیح آن، نوبت به تجزیه و تحلیل داده های به دست آمده از امتحان می رسد که می توان از نتایج آن در راستای بهبود کیفیت فنی این امتحانات بهره برد. در قسمت زیر سعی شده است، در راستای تحقیق به معرفی انواع سوال و قواعد طرح و تصحیح سوالات ذهنی پرداخته شود. انواع سوال از عمده ترین امتحانات پیشرفت تحصیلی می توان امتحانات مداد و کاغذی یا امتحانات کتبی را نام برد. سوالات این امتحانات به دو نوع اصلی؛ عینی و ذهنی تقسیم می شوند. در سوالات عینی، دانش آموز باید از بین پاسخ های پیشنهادی برای هر سوال، پاسخ درست یا مناسب تر را انتخاب کند. علت نامگذاری این سوالات این است که در تصحیح شان، نظر شخصی مصحح بی تأثیر است. این سوالات خود شامل سوالات چندگزینه ای ، صحیح – غلط و جور کردنی می باشند.

در سوالات ذهنی، دانش آموز پاسخ را تولید می کند و دلیل نامگذاری این سوالات، دخیل بودن نظر شخصی مصححان در تصحیح آنهاست. این سوالات به سه دسته ی تشریحی یا انشایی، کوتاه پاسخ و کامل کردنی تقسیم می شوند. سوالات تشریحی تهیه پاسخ در سوالات تشریحی مستلزم این است که دانش آموز ضمن یادآوری آموخته های خود، پاسخ را تولید کند. با توجه به آزادی عمل دانش آموز در پاسخ دادن، این سوالات به دو دسته تقسیم می شوند؛ دسته ی اول، سوالات تشریحی گسترده پاسخ هستند که دانش آموز از لحاظ زمان پاسخ دهی و میزان پاسخ هیچ گونه محدودیتی ندارد و می تواند هر طور بخواهد پاسخ خود را ارائه دهد. دسته ی دوم، سوالات تشریحی محدود پاسخ هستند که دانش آموز باید مطابق با محدودیت عنوان شده در صورت سوال عمل کند.

این نکته حائز اهمیت است که هیچ کدام از انواع سوال به تنهایی عاری از نقص نیست و نمی توان هیچ یک از آنها را به عنوان تنها ابزار مطلوب جهت سنجش آموخته های دانش آموزان نام برد. هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند که می توان با در نظر گرفتن ملاحظات نظری و عملی از میان آن ها دست به انتخاب زد. از جمله امتیازهای سوالات تشریحی می توان به سنجش سطوح بالاتر اهداف آموزشی، سهولت تهیه، تقویت عادت های مطلوب مطالعه در یادگیرندگان، قرار دادن یادگیرندگان در موقعیت های واقعی تر اشاره کرد. همچنین این سوالات توانایی تولید پاسخ را می سنجند نه توانایی انتخاب پاسخ را.

از جمله معایب این سوالات می توان به متأثر بودن نمره گذاری ازحالات روحی و سلیقه ی شخصی مصحح و نیز توانایی دانش آموز در ارائه مطلب اشاره کرد که کاهش دقت و عینیت در تصحیح را به دنبال خواهد داشت. همچنین صرف زمان زیاد برای تصحیح، نمونه گیری محدود از محتوای درس و هدف های آموزشی از دیگر معایب این سوالات هستند.