چگونگی و نحوه نگارش فصل اول پایان نامه کارشناسی ارشد روانشناسی

برای درک کامل شیوه، روش، چگونگی و نحوه نگارش فصل اول پایان نامه کارشناسی ارشد روانشناسی مقاله های متعددی در این سایت وجود دارد که این متن یکی از آن است.

ون دلن در مورد نوع و ترتیب موضوعات فصل اول پژوهش این گونه اظهار نظر می نماید :

در فصل اول ، ماهیت مسئله بیان و تحلیل می شود .

مطالعات و نظریه های مربوط به عنوان برای تدوین پایه ای برای پژوهش مرور می گردد .

اگر چکیدۀ ادبیات طولانی باشد ، ممکن است در یک فصل جداگانه ارائه شود .

پس از زمینه مسئله و معین کردن نکات دقیق پژوهش ، فرضیه ، نتایج استنباط شده ، و پیش فرض هایی که فرضیه بر روی آن ها بنا شده است ، ارائه می گردد ؛ سپس اصطلاحاتی که برای مطالعه ، اساسی هستند یا به شیوۀ غیرمعمول یا خاص به کار رفته اند ، تعریف می شوند .

دقت در آراء و نظریات صاحب نظرانی که در مورد ترتیب و نوع موضوعات تشکیل دهندۀ فصل اول گزارش مکتوب تحقیق بحث نموده اند ، و در صفحات گذشته بخشی از آن نظرات ذکر گردید ، مبیّن وجوه تشابه و در عین حال وجوه تفاوت و تمایزی بین آن دیدگاه ها می باشد .

تمام نویسندگانی که آراء آنها بیان شده قائل به این نکته هستند که در فصل اول بیان مسئله لازم است ، اگرچه برخی از آنان به جای بیان مسئله ، از مترادف های آن نظیر تعریف موضوع تحقیق ذکر نموده اند .

همچنین تمام آن نویسندگان ذکر هدف را در فصل اول ضروری می دانند ، اگرچه برخی از آنان فقط واژه کلی هدف را به عنوان یکی از عناوین تشکیل دهندۀ فصل اول ذکر کرده اند و بعضی هم از عباراتی نظیر« هدف های کلی و تحقیق ، هدف های ویژه تحقیق » و یا « هدف های کلی و اختصاصی » نام برده اند .

البته ، ون دلن ( ترجمه نجفی زند ، 1373) هم که از ذکر صریح عنوان هدف خودداری نموده چه بسا که همین معنا را در عبارت بیان و تحلیل ماهیت مسئله رسانده باشد .

زیرا عبارت مذکور ضمن آن که بر بیان مسئله و برخی مفاهیم دیگر نیز دلالت دارد می تواند به نوعی هم مبیّن ذکر اهداف تحقیق باشد .

همچنین تمام نویسندگان مذکور ذکر فرضیات تحقیق را در فصل اول ضروری تلقی کرده اند ، اگرچه طرز بیان آنان متفاوت بوده و برخی از آن ها (نظیر بیانی ، 1378) از عبارت « در صورت لوزوم فرضیه » استفاده نموده اند .

تمام نویسندگان نیز بر تعریف واژه ها و اصطلاحات به عنوان یکی از مباحث تشکیل دهندۀ فصل اول تاکید ورزیده اند ، اگرچه طرز بیان آنان در این مورد متفاوت بوده است .

مثلاً تعریف واژه ها و اصطلاحات ، تعریف مفاهیم به صورت عملیاتی ، تعریف عملیاتی مفاهیم و متغیرها ، تعریف متغیرها ، تعریف اصطلاحات مهم ، تعریف اصطلاحاتی که برای مطالعه اساسی هستند یا به شیوۀ غیر معمول یا خاص به کار رفته اند .

چنان که ملاحظه شد نویسندگان و صاحب نظرانی که نظرشان بیان گردید همگی بر ذکر « بیان مسئله ، اهداف تحقیق ، فرضیات تحقیق و تعریف واژه ها » در فصل اول گزارش تحقیق متفق القولند .

اما علی رغم این وجوه اشتراک در مورد نوع موضوعات تشکیل دهنده فصل اول اختلاف نظرها و وجوه تفاوتی هم در بین صاحب نظران به چشم می خورد .

برخی از آنان ذکر « روش انجام تحقیق » را در فصل اول لازم می دانند ، حال آن که به نظر می رسد توضیح روش تحقیق در فصل سوم تحقیق ، که عنوان آن هم روش تحقیق یا متدلوژی تحقیق ویا روش اجرای تحقیق می باشد و از نظر محتوائی مطالبی نظیر روش تحقیق ، جامعه آماری ، روش نمونه گیری ، درآن ذکر می شود ،مناسب تر باشد .

این که بعضی نویسندگان توضیح تحقیقاتی که تا زمان اجرای تحقیق انجام شده است را برای فصل اول مناسب تشخیص داده اند ، حتی اگر از نظر حجم بسیاراند ک باشند ، به گونه ای که توالی مطالب فصل اول هم هماهنگ به نظر نمی آید،لذا پیشنهاد می شود که عنوان مذکور به فصل دوم تحقیق منتقل گردد .

همچنین این که بعضی از نویسندگان ذکر « محدودیت های تحقیق » را در فصل اول لازم دانسته اند ، در این مورد باید به این نکته توجّه داشت که محقق فقط می تواند محدودیت هایی را در این فصل ذکر نماید که پیش بینی می کند با آن ها در طول انجام تحقیق مواجه گردد و چه بسا که این پیش بینی هم دقیق نباشد ، لذا پیشنهاد می شود ذکر محدودیت های تحقیق در فصل پنجم صورت گیرد .

در آن فصل – بعد از اجرای تحقیق – محقق بهتر می تواند محدودیت هایی را که در هنگام انجام پژوهش با آنها مواجه بوده است و نحوۀ برخورد با هر کدام از آن ها را توضیح دهد.

دقت و کنکاش در نظریات نویسندگانی که ذکر عنوانی مستقل به نام «مقدمه » را به عنوان یکی از مباحث فصل اول ضروری ندانسته اند ، مبین این نکته است که آنان یا نظیر بست (ترجمه شریفی و طالقانی ، 1376) و ون دلن ( ترجمه نجفی زند ،1373) عمدتاً نام کلی فصل اول را «مقدمه » تلقی نموده اند و از ذکر یک عنوان جزئی به عنوان مقدمه در آن فصل ، که عنوانش مقدمه تحقیق است ، خودداری نموده اند .

یا آن که نظیر سرمد ، بازرگان و حجازی (1376) اگرچه صراحتاً لفظ «مقدمه» را به عنوان یکی از مباحث فصل اول به کار نبرده اند اما به جای آن توضیح بعضی موضوعات همانند بیان زمینه بروز مسئله تحقیق و بیان بیان ویژگی ها ، گستردگی و علل احتمالی بروز مسئله تحقیق ، که برخی از آن ها می توانند در کنار بیان مسئله در مقدمه هم قابل ذکر باشند ، را برای فصل اول مناسب می دانند ( اگرچه از دیدگاه ایشان ذکر موارد مذکور در قالب بیان مسئله صورت می گیرد ) .

در هر حال به نظر می رسد اگر بتوان مقدمه ای کوتاه که محتوای آن بعداً تشریح خواهد شد – در ابتدای فصل اول قرار داد بهتر خواهد بود .

در مورد « اهداف » که هر کدام از نویسندگان عنوان خاصی برای آن پیشنهاد نموده بودند ، در صورتی که تحقیق دارای اهداف کلی و جزئی باشد ، عنوان مذکور « اهداف کلی » و « اهداف جزئی » به تفکیک مناسب به نظر می رسد ، و اگر تحقیق فاقد اهداف جزئی باشد ، ذکر همان عنوان « اهداف » کافی است .

عباراتی نظیر « اهداف آرمانی » با توجه به معنای آرمانی و یا « اهداف اختصاصی » در مقابل « اهداف کلی » پیشنهاد نمی شود .