آمار توصیفی ، رویه های ریاضی برای سازماندهی و تلخیص داده های آماری است.

انواع اصلی آمار توصیفی عبارتند از : الف) شاخص های متمایل به مرکز، ب) شاخص های تغییر پذیری، ج) شاخص های جایگاه نسبی و د) شاخص های رابطه.

این ها انواع آمارهایی هستند که در ابتدای فصل یافته ها در پایان نامه تحت عنوان « آمار توصیفی» در رساله یا پایان نامه ای که با رویکرد کمی انجام می گیرد، ارائه خواهید کرد.

آمار توصیفی، و حتی آمار استنباطی ، بعضی مواقع در برخی انواع مطالعات کیفی نیز به کار گرفته می شوند.

شاخص های گرایش مرکزی : یا شاخص های متمایل به مرکز شاخص هایی هستند که عدد معرف یا میانگین را در بین توزیعی از مقادیر، نشان می دهند.

شاخص های متمایل به مرکز می توانند با یک عدد، مجموعه ای از داده های کمی را شرح دهند.

سه نوع از متداول ترین شاخص های متمایل به مرکز که بیش از سایرین مورد استفاده قرار می گیرد، عبارت است از : میانگین، میانه و مد .

انتخاب یکی از این شاخص ها معمولاً به دو عامل بستگی دارد: نوع مقیاس سنجش و هدف تحقیق.

چهار نوع مقیاس سنجش وجود دارد که عبارتند از: اسمی، ترتیبی، فاصله ای و نسبی.

داده های اسمی ، اشخاص یا اشیا را به دو یا چند دسته طبقه بندی می کند: جنسیت (مرد یا زن)، نوع مدرسه (دولتی یا خصوصی)، IQ (بالا، متوسط، پایین)، حزب سیاسی، (دموکرات یا جمهوری خواه)، نوع شخصیت (تاثیر گذار یا تاثیر پذیر)، نژاد یا قومیت (آفریقایی، آمریکایی، آسیایی، اسپانیایی، سفید پوست).

داده های تربیتی علاوه بر دسته بندی افراد یا اشیا، بر حسب میزان درجه ای که از ویژگی درخور توجهی برخوردارند نیز رتبه بندی می شوند.

به عبارت دیگر، داده های ترتیبی، شرکت کنندگان را به ترتیب از بالاترین به پایین ترین سطح ویژگی در نظر می گیرد.

برای مثال، 15 نفر اعضای دوره دکتری ممکن است به لحاظ قد از 1 تا 15 رتبه بندی شوند.

رتبه های صدکی، داده های ترتیبی هستند. اکثر آزمون های استاندارد، مثل GRE ، یک نمره خام و نیز یک رتبه صدکی را از 100 به 0 ارائه می دهد.

داده های فاصله ای همه ویژگی های داده های اسمی و ترتیبی را دارند، اما علاوه بر آن، آنها بر مبنای فاصله های برابر از پیش تعیین شده، استوار هستند.

اکثر آزمون های مورد استفاده در تحقیقات علوم اجتماعی، از قبیل آزمون های پیشرفت، آزمون های استعداد و آزمون های هوش، حاکی از داده های فاصله ای هستند.

داده های نسبی از مقیاس هایی است که صفر مطلق دارند و لذا امکان انجام مقایسه های نسبی را ایجاد می کند، مثل طول دوره تحصیل، اندازه کلاس، سن، سرعت و دلار.