دانلود فصل سوم پایان نامه روانشناسی بالینی

دانلود رایگان یک نمونه فصل سوم پایان نامه روانشناسی بالینی برای درک چگونگی نوشتن فصل 3 پایان نامه لازم است. در این صفحه یک نمونه فصل سوم با کیفیت و سطح بالا را مشاهده می کنید.

موضوع پایان نامه روانشناسی بالینی:

ارزش‌های دینی خانواده و نقش آن در پیشگیری از گرایش به مواد مخدر

 فصل سوم : روش پژوهش

3-1 مقدمه

شیوه اجرای یک پژوهش ارتباط زیادی با ماهیت موضوع، نوع پژوهش و همچنین متغیرهای پژوهش دارد. اما باید توجه داشت آنچه موجب شده جوهر علمی حیات پیدا کند، وقوف به اکتشافات و نتایج علوم نیست بلکه شناخت و درک عمیق روش ها یعنی شیوه هایی که بشر برای پیشرفت علم به کار بسته است. روش ها در حقیقت ابزار های دست یابی به حقیقت هستند (حافظ نیا، 1388).

با توجه به اهمیتی که روش شناسی پژوهش دارد در این فصل به آن پرداخته می شود. روش شناسی در واقع پلی است بین مباحث نظری و عملی تحقیق، به این معنی که در فصول پیشین مطالعه تئوریها و چارچوب نظری و تحقیقات پیشین در رابطه با موضوع مورد مطالعه انجام شد. در این فصل روش تحقیق، جامعه پژوهشی، نمونه و روش نمونه گیری، ابزار گردآوری داده ها و روش تجزیه و تحلیل داده ها آورده شده است.

3-2 طرح پژوهش

با توجه به موضوع و هدف پژوهش، روش پژوهش حاضر، توصیفی از نوع همبستگی است. که در آن ارتباط ارزش های دینی خانواده وگرایش به مصرف مواد مورد بررسی قرار گرفت. بنابراین، تحقیق همبستگی به پژوهش هایی گفته می شود که هدف آنها کشف روابط بین متغیرها با استفاده از آماره های همبستگی است.

مزیت اصلی این روش پژوهش آن است که به پژوهشگر اجازه می دهد روابط میان تعداد زیادی متغیر را تنها در یک پژوهش تجزیه و تحلیل نماید و همچنین اطلاعات در خصوص درجه ارتباط بین متغیر های پژوهش را ارائه می دهد. روش همبستگی برای دو هدف عمده به کار می رود:

1) برای کشف ارتباط بین متغیر ها؛

2) برای پیشگویی نمره آزمودنی در یک متغیر از روی نمره های او در دیگر متغیرها (گال ، بورگ و گال ، a1942؛ ترجمه نصر و همکاران، 1386).

بنابراین در پژوهش حاضر ارتباط ارزش های دینی خانواده با گرایش به مصرف مواد و همچنین پیش بینی گرایش به مصرف مواد براساس ارزش های دینی خانواده مورد بررسی قرار گرفت.

- متغیرپیش بین: ارزش های دینی خانواده -

متغیر ملاک: گرایش به مصرف مواد

3-3 جامعه آماری

جامعه مجموعه اعضای حقیقی یا فرضی است که نتایج پژوهش به آن انتقال داده می شود (دلاور، 1385).

جامعه آماری پژوهش کلیه دانشجویان دانشگاههای دولتی تهران شامل شدند؛ که در سال تحصیلی 94-1393 مشغول به تحصیل بودند. که به طور تقریبی 30000 نفر را شامل می شدند.

3-4 نمونه آماری و روش نمونه گیری نمونه،

گروهی از اعضای یک جامعه تعریف شده است که اطلاعات مورد نیاز پژوهشی به کمک آن حاصل می شود (دلاور، 1385).

نمونه ای به تعداد 260 نفر (130 دختر و 130 پسر) از جامعه دانشجویان دانشگاههای تهران انتخاب شدند. روش نمونه گیری پژوهش حاضر به صورت خوشه ای چند مرحله می باشد. در نمونه گیری خوشه ای، واحد نمونه گیری یک گروه از افراد است که به طور طبیعی تشکیل شده است. در روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای در آن اول خوشه ها انتخاب می شوند و سپس در داخل هر خوشه افراد انتخاب می شوند (گال، بورگ و گال، a1942؛ ترجمه نصر و همکاران، 1386).

به این صورت که، در پژوهش حاضر از بین دانشگاههای دولتی تهران، سه دانشگاه به صورت تصادفی انتخاب شده است. و سپس از هر دانشگاه، دو دانشکده به صورت تصادفی برگزیده شد. و سپس هر دانشکده به نسبت تعداد دانشجویان آن دانشکده و به تفکیک جنسیت تعداد نمونه مورد نظر به صورت تصادفی انتخاب شدند. و تعداد 260 پرسشنامه بین دانشجویان توزیع شد.

بعد از جمع آوری و بررسی پرسش نامه ها 12 پرسشنامه مخدودش بودند و کنار گذاشته شدند و در نهایت تعداد 248 پرسشنامه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در جدول زیر دانشگاههای برگزیده و دانشکده های آن و تعداد افراد نمونه به تفکیک جنسیت آورده شده است:

جدول 3-1 نشان می دهد که بعد از بررسی پرسشنامه ها تعداد افراد نمونه در دانشگاه تهران76 نفر ،شهید بهشتی 83 نفر و تربیت معلم 89 نفر می باشند.

و تعداد 122 دختر و 126 پسر در این پژوهش شرکت داشتند.

3-5 ابزارهای پژوهش

ابزارهایی که جهت گرد آوری اطلاعات از نمونه پژوهش در نظر گرفته شده است عبارتند از:

1. پرسشنامه گرایش به مصرف مواد(APS)

2. پرسشنامه میزان مذهبی بودن والدین

الف) پرسشنامه گرایش به مصرف مواد(APS)

پرسشنامه گرایش به مصرف مواد(APS) وید، بوچر، بن پورات و مک کنا (1992) از 3 خرده مقیاس APS (استعداد اعتیاد)، AAS (پذیرش اعتیاد)، MAC.R (الکلیسم) تشکیل شده است.

فرم نهایی این سه خرده مقیاس 101 سوال است که 12 سوال آن در مقیاس تکراری بوده و در نتیجه از فرم نهایی حذف شده است. در کل این آزمون دارای 89 سوال است و مانند پرسشنامه چند وجهی مینه سوتا پاسخ به هر گویه به صورت «بله» یا «خیر» است (زرین کلک، 1389).

مقیاس APS (استعداد اعتیاد):

این مقیاس استعداد اعتیاد را می سنجد، شامل 39 سئوال است؛ که توسط وید، بوچر، بن پورات و مک کنا (1992) ساخته شده است. محتوای مقیاس کاملا ناهمگن است و به نظر نمی رسد که بسیاری از ماده های آن ارتباط مستقیمی با سوء مصرف مواد داشته باشد. بعضی از ماده های آن به برون گرایی، هیجان طلبی و خطر پذیری مربوط هستند. سایر ماده ها به تردیدهای نفس، از خود بیگانگی و نگرش های بدبینانه نسبت به دیگران مربوط هستند (گراهام، 1940؛ ترجمه کافی ماسوله و یعقوبی، 1391).

مقیاس AAS (پذیرش اعتیاد) :

این مقیاس، پذیرش یا به اعتیاد می سنجد؛ و شامل 13 سوال است. AAS، توسط وید و همکاران (1992)، با استفاده از ماده هایی از پرسشنامه MMPI-2 که محتوای آن مشخصا مربوط به سوء مصرف مواد بود، ساخته شد. با استفاده از روش همسانی درونی، این مقیاس آزمایش و اصلاح شد. بدین ترتیب، مقیاس نهایی AAS ، 13 ماده دارد. نمره های خام با استفاده از داده های هنجاری MMPI-2، به نمره های T خطی تبدیل می شوند (گراهام، 1940؛ ترجمه کافی ماسوله و یعقوبی، 1391).

مقیاس MAC.R (الکلیسم):

این مقیاس توسط کریک مک اندرو (1965) و در اصل برای تفکیک بیماران روانی سرپایی مرد که دچار سوء مصرف موادالکل نیستند از افراد تحت درمان برای سوء مصرف الکل، ساخته شده است. این خرده مقیاس شامل 49 سوال است (گراهام، 1940؛ ترجمه کافی ماسوله و یعقوبی، 1391).

نمره گذاری هر سوال از دو پاسخ « بلی» و «خیر» تشکیل شده است.

سوالاتی که در کنار آنها گزینه ی بلی آمده است بدین معناست که اگر پاسخگو به آن سئوالات پاسخ بلی داده باشد در ازای هر بلی یک امتیاز می گیرد. همچنین سوالاتی که در کنار آنها گزینه خیر آمده است نیز بدان معناست که اگر پاسخگو به آن سئوالات پاسخ خیر داده باشد در ازای هر خیر یک امتیاز می گیرد (گراهام، 1940؛ ترجمه کافی ماسوله و یعقوبی، 1391).

قابل توجه است که اگر نمره ی برشی زنان و مردان در هر یک از مقیاس ها از عدد بیان شده بالاتر رود وجود آنرا در فرد تایید می کند.

روایی و پایایی :

در مقیاس APS (استعداد اعتیاد) وید و همکاران (1995) ضریب آلفای 70/0 و 73/0 را هپبه ترتیب برای مردان و زنان سوء مصرف کننده مواد، بیماران روانی و افراد سالم گزارش کردند.

در وارسی اعتبار APS، وید و همکاران (1992) به هنگام ساخت مقیاس، آزمودنی های متفاوتی را به قید قرعه از محیط های مشابه انتخاب کردند. آنها داده هایی را گزارش کردند حاکی از اینکه APS به خوبی می تواند بین سوء مصرف کنندگان مواد، بیماران روانی و بین سوء مصرف کنندگان مواد و نمونه هنجاری تمایز قائل شود (گراهام، 1940؛ ترجمه کافی ماسوله و یعقوبی، 1391).

در مقیاس پذیرش اعتیاد (AAS) وید و همکاران ضریب همسانی درونی نمونه ای مرکب از سوء مصرف کنندگان مواد، بیماران روانی و آزمودنی های بهنجار را 74/0 گزارش دادند. آنها ضریب های پایایی باز آزمایی مردان و زنان نمونه هنجاری MMPI-2 را به ترتیب 89/0 و 84/0 گزارش دادند (گراهام، 1940؛ ترجمه کافی ماسوله و یعقوبی، 1391).

در مقیاس الکلیسم مک اند رو(MAC.R) مرلند (1985) ضریب های پایایی باز آزمایی (با فاصله 6 هفته) را برای مقیاس MAC در نمونه های بهنجاری از دانشجویان مرد و زن گزارش داد. این ضریب ها به ترتیب 82/0 و 75/0 بود. در خرده گروههایی از آزمودنی های مرد و زن نمونه هنجاری MMPI-2 ضریب های پایایی باز آزمایی (به فاصله یک هفته) در مقیاس MAC.R به ترتیب 62/0 و 78/0 بود (گراهام، 1940؛ ترجمه کافی ماسوله و یعقوبی، 1391).

در بررسی استفاده از این خرده مقیاس ها در ایران در پژوهش مینویی و صالحی (1381) مشخص گردید مقیاس های پذیرش اعتیاد و می بارگی مک اندرود به طور معناداری بین دو گروه معتاد و دانش آموزان تفاوت معناداری نشان می دهد.

در پژوهش کردمیرزا (1378) که روی نمونه ای متشکل از 108 داوطلب درمان و 500 دانشجو از 4 گروه آموزش پزشکی، هنر، فنی و مهندسی و علوم انسانی مشغول به تحصیل در دانشگاه های دولتی تهران انجام شد مقدار آلفای کرنباخ در مقیاس های پذیرش اعتیاد به ترتیب برابر با 75/0، 48/0، و 29/0 گزارش شد.

در پژوهش رستمی، نصرت آبادی و محمدی (1386) ضرایب همسانی درونی (آلفای کرونباخ) مقیاس های پذیرش اعتیاد و می بارگی مک اندرود به ترتیب برابر با 73/0 53/0 گزارش شده است. ب) پرسشنامه میزان مذهبی بودن والدین برای سنجش میزان مذهبی بودن والدین از پرسشنامه 16 ماده ای گرنکویست (1998) استفاده می شود.

گرنکویست (1998) با این پرسشنامه سطح مذهبی بودن والدین را به طور جداگانه به شکلی که فرزندانشان در دوران کودکی تجربه کرده و به خاطر می آورند، براساس مقیاسی 8 ماده ای برای هر والد ارزیابی کرد. مقیاس فوق شامل عباراتی از جمله میزان دعا خواندن والدین، خواندن کتاب های مذهبی، شرکت در مراسم دینی، اهمیت عقاید مذهبی برای والدین و ... بود (صادقی، مظاهری و حیدری،1385).

نمره گذاری :

پاسخ های آزمودنی بر روی طیف 6 درجه لیکرت از کاملا مخالف تا کاملا موافق تعیین می شوند.

روایی و پایایی :

گرنکویست (1998) ضریب همسانی درونی این آزمون را از طریق ضریب آلفای کرونباخ برای هر والد در 8 ماده 92/0 بدست آورد.

این پرسشنامه توسط شهابی زاده (1383) بر روی دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی انجام شده، هماهنگی درونی ماده ها در همبستگی کرونباخ برای پدر و مادر به ترتیب 94/0 و 89/0 بدست آمد.

همچنین پایایی آزمون با روش اجرای مجدد و ضریب همبستگی پیرسون برای محاسبه میزان همبستگی بین نمرات دو بار اجرای آزمون برای پدر و مادر به ترتیب 90/0 و 85/0 بدست آمد (شهابی زاده ،1383). ضریب همسانی درونی پرسشنامه در پژوهش صادقی و همکاران (1385) از طریق ضریب آلفا 92/0 تعیین گردید. همچنین اعتبار آزمون از طريق تحليل محتوا بررسي و تأييد گرديد (آزادفر،1390).

نتايج حاصل از آزمون همبستگي پيرسون نشان داد كه مذهبي بودن والدين با هوش معنوي دانشجويان رابطه مثبت معني داري را نشان مي دهد (آزادفر،1390).

3-6 روش جمع آوری اطلاعات

مرحله گردآوری اطلاعات آغاز فرایندی است که طی آن پژوهشگر یافته های میدانی و کتابخانه ای را گرد آوری می کند و به روش استقرائی به فشرده سازی آنها از طریق طبقه بندی و سپس تجزیه و تحلیل می پردازد و فرضیه های تدوین شده خود را مورد ارزیابی قرار می دهد و در نهایت حکم صادر می کند و پاسخ مسئله پژوهش را به اتکای آنها می یابد (حافظ نیا، 1388).

به منظور دستیابی به هدف نهایی پژوهش، در این پژوهش از دو شیوه به شرح زیر جهت جمع آوری اطلاعات استفاده گردیده است: شناسایی کتابخانه ای: در این پژوهش جهت نگارش تئوری و ادبیات پژوهش علاوه بر کتب از مقالات و پایان نامه های داخلی و خارجی نیز استفاده شده است. همچنین جهت غنی سازی ادبیات پژوهش و افزایش اعتبار آن از مجلات و سایت های اینترنتی و منابع معتبر داخلی و خارجی بهره گرفته شده است.

استفاده از پرسشنامه:

یکی از روش های متداول در گردآوری اطلاعات میدانی روش پرسشنامه ای است که امر گردآوری اطلاعات را در سطح وسیع، امکان پذیر می سازد (حافظ نیا، 1388). به منظور جمع آوری اطلاعات از دانشجویان پرسشنامه های میزان مذهبی بودن والدین و گرایش به مصرف مواد با توجه به متغیرهای پژوهش انتخاب شدند. و در مرحله بعد از بین دانشگاههای تهران سه دانشگاه (شهید بهشتی، تربیت معلم و تهران) به صورت تصادفی انتخاب شدند.

با انتخاب دانشگاه و دانشکده های مربوطه، و مراجعه به آنجا، آزمودنی ها مورد نظر به تفکیک جنسیت انتخاب گردید. در ابتدای امر برای دانشجویان توضیح داده می شد که هدف اجرای یک کار پژوهشی است و اینکه اطلاعات کاملا محرمانه باقی می ماند و بعد از اخذ رضایت از آزمودنی ها پرسشنامه گرایش به مصرف مواد و میزان مذهبی بودن والدین در اختیار آنها قرار می گرفت.

پرسشنامه ها به صورت انفرادی اجرا می شد و بعد از تکمیل پرسشنامه ها توسط دانشجویان، در نهایت امر تمام پرسشنامه ها جمع آوری و جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات مورد بررسی قرار گرفتند.

3-7 تجزیه و تحلیل اطلاعات

جهت تجزیه و تحلیل داده های بدست آمده، از شاخص ها و روش های آمار توصیفی و آمار استنباطی استفاده شده است.

از آمار توصیفی برای بدست آوردن فراوانی، درصد، میانگین، انحراف استاندارد، استفاده شده است؛ و سپس از آمار استنباطی برای بدست آوردن ضریب همبستگی، تحلیل رگرسیون با استفاده از نرم افزار spss به کار گرفته شد.