ساختار یک مقاله علمی پژوهشی روانشناسی یا مقاله میدانی شامل بخش های مختلفی می شود که در هنگام تنظیم برای مجلات حتما باید رعایت شود.
مقاله های علمی پژوهشی دارای ساختار واحد هستند .
این نوع مقاله ها که گزارشی ازنتایج یک پژوهش میدانی محسوب می شوند.
به طورمعمول بر پایه فرایند حل مساله تنظیم می گردند.
به عبارت دیگر، چارچوب اصلی تنظیم یک مقاله میدانی را اجزاء اصلی جریان حل مسأله تشکیل می دهد که عبارتند از :
• چه مسأله ای مطرح است؟
• تجارب گذشته درباره مساله کدام اند؟
• چه جوابی می توان به پرسش های قابل طرح ، ارائه کرد؟
• چگونه هر یک از جواب ها مورد بررسی قرار می گیرند؟
• پاسخ قابل پذیرش برای مساله کدام است؟
این چارچوب اصلی به شکل های متفاوتی ممکن است پردازش شود، که درشیوه مرسوم تهیه یک مقاله میدانی می توان شاهد ساختار زیر بود :
• عنوان مقاله
• چکیده
• واژگان کلیدی
• ساختار مقاله
• مقدمه
• طرح مساله و مبانی نظری آن
• هدف ها
• فرضیه ها یا پرسش
• روش بررسی
• تجزیه و تحلیل داده ها
• نتیجه گیری و بحث
• پیشنهادها ( درصورت ضرورت)
• منابع • پیوست ها ( درصورت نیاز).
شرح هریک از اجزاء مشترک مقاله میدانی با مقاله مروری ، مشابه شرح مربوط به مقاله مروری است.
عنوان مقاله مقاله علمی پژوهشی :
عنوان مقاله با حداقل مفاهیم تنظیم می شود، اما از قابلیت فهم و برانگیزانندگی برخوردار است و محتوای مقاله رابه خوبی نشان می دهد.
چکیده مقاله علمی پژوهشی :
چکیده متن کوتاهی است که پس از تهیه مقاله تهیه می گردد و در بردارنده مساله ، هدف ها ، روش ، نتایج و پیشنهادها می باشد. چکیده از حدود چهارصد کلمه تشکیل می شود و قائدتا می تواند به خواننده کمک کند که درباره مطالعه مقاله تصمیم درستی اتخاذ نماید.
واژگان کلیدی مقاله علمی پژوهشی :
واژگان کلیدی به مجموعه ای از مفاهیم و عبارات اطلاق می شود که نماینده مناسبی برای دستیابی به مقاله محسوب می شوند. واژگان کلیدی برگرفته از متن مقاله هستند و در چارچوب حوزه تخصصی ، به ذهن کسانی که محتوای مقاله را جستجو می کنند، متبادر می شوند.
البته واژگان کلیدی می توانند از میان مفاهیم مرتبط با موضوع مقاله انتخاب شوند؛ ولی نباید گستره نامحدودی را شامل گردند. ساختار مقاله در بردارنده عناوین اصلی و فرعی مطرح درزمقاله می باشد که تصویرزکلی مباحث را ارائه می کند.
مقدمه مقاله علمی پژوهشی :
مقدمه مقاله میدانی ، نوعی زمینه سازی برای طرح مساله است و به مباحثی می پردازد که بستر لازم برای تولید مساله محسوب می شوند.
در مقدمه , نوعی ورود به عرصه عام مساله دیده می شود که با حرکت از کل به جزء خواننده را خیلی زود با مساله و محدوده آن آشنا می کند.
طرح برخی مباحث مرتبط با تاریخ مساله ، در مقدمه مناسب خواهد بود.
بیان مسئله مقاله علمی پژوهشی:
شرح مساله و مبانی نظری آن ، ریشه در بستر مقدمه دارند. و مکمل آن محسوب می شوند.
توضیح متغیرهای مطرح در مساله و مفاهیم و ارتباط آن ها با یکدیگر ، بر پایه نظریه های مطرح و نتایج پژوهش های انجام شده در این قسمت انجام می شود.
در این قسمت از مقاله استناد و استدلال نظری مبنای اصلی مباحث محسوب می شوند و مراجعه به منابع جدید و فراوان ، با قضاوت مثبت همراه است.
این شرح و بسط با هدف های مورد نظر مقاله و فرضیه ها یا پرسش هایی که پاسخگویی به آن ها ، انگیزه اصلی تلاش نویسنده محسوب می شوند، پیوند ناگسستنی دارد.
هدف ها در مقاله علمی پژوهشی:
هدف ها به مقاصدی اشاره دارند که از انجام تحقیق دنبال می شده است و فرضیه ها یا پرسش های تحقیق به احکام احتمالی یا ابهام های اساسی پژوهشگر مربوط می شوند.
روش تحقیق در مقاله علمی پژوهشی:
روش بررسی در مقاله های میدانی حائز ارزش فراوان است زیرا اعتماد به یافته ها وابسته به صحت روش تحقیق است .
در شرح روش تحقیق ، معرفی طرح مورد استفاده ، جامعه نمونه و روش نمونه گیری آزمودنی ها یا منابع اطلاع رسان ، ابزار سنجش متغیرها ، شیوه دستیابی به داده ها و شیوه داده ها و استنباط از آن ها ضرورت دارد.
گرچه نویسنده مقاله میدانی متوجه محدودیت های مربوط به حجم مطالب است، اما درعین حال ، او به ضرورت معرفی کامل روش تحقیق نیز واقف است و قاعدتا تلاش می کند نوعی تعادل بین این دو متغیر ایجاد کند.
تجزیه تحلیل داده ها در مقاله علمی پژوهشی:
تجزیه و تحلیل داده ها و ارائه یافته ها ، یکی دیگر از بخش های مهم مقاله میدانی محسوب می شود.
در این قسمت ، از متن ، جدول و نمودار استفاده می شود. انتظار آن است که اولا تکرار مطالب در این سه شیوه ارائه ، خودداری شود و ثانیا انتظار می رود مباحث به صورت خلاصه شده ارائه گردد.
تاجایی که ممکن است باید از جداول و نمودارها به صورت تلفیقی استفاده شود و در متن ها از توضیح غیر ضروری خودداری گردد.
نتیجه گیری مقاله علمی پژوهشی:
نتیجه گیری و بحث برپایه تحلیل های ارائه شده انجام می گیرد.
در نتیجه گیری به بررسی دقیق و نهایی فرضیه های آماری اقدام می شود و در بحث تلاش می شود تا بین یافته های پژوهش با نظریات و یافته های پیشین ارتباط ایجاد شود و براساس استدلال های منطقی نویسنده ، موضع گیری نسبت به آن ها آشکار گردد.
به عبارت دیگر ، دراین قسمت نویسنده به اعلام نظر می پردازد و با تحلیل منطقی ، ارتباط یافته های پژوهش کنونی را با نظریه های قبلی نشان می دهد و آشکار می سازد که نقش یافته های پژوهش کنونی در تایید ، تردید یا تکمیل نظریه های قبلی چیست .
در این قسمت از مقاله است که توان تحلیلی نویسنده ظهور می یابد و به جولان می پردازد و پس از گزینش مساله و روش ، بار دیگر به ایفای نقش فعال می پردازد و نسبت به دستاوردها موضع اتخاذ می کند.
پیشنهادهای اجرایی یا پژوهش محسوب می شوند که در پی نقادی یافته های پژوهش ، سربرمی آورند و ظهور می یابند.
این پیشنهادها مبتنی بر نتایج پژوهش و تحلیل متفکرانه نویسنده هستند که می توانند به مجریان یا محققان بعد کمک نمایند تا به بهره برداری از نتایج یا به تکمیل نظریه اقدام کنند.
منابع در مقاله علمی پژوهشی:
تنظیم فهرست منابع ، بخش پایانی یک مقاله میدانی است که نشان خواهد داد تا چه میزان تجربه گذشتگان را بازنگری کرده و مساله خود را به درستی با دانش گذشته پیوند زده است.
ساختار کم وبیش مشابه مقاله های میدانی این مکان را برای نویسندگان فراهم می کند که از تجربه نویسندگان پیش ازخود به طور مستقیم بهره گیرند و قالب های مقبول را برای تنظیم مواد خود به خدمت درآورند.
شاید گرایش برخی نشریه ها به سمت تعمیم ساختار مقاله های میدانی به هرنوع مقاله ای ، نیز حاکی از همین ویژگی مشترک بودن ساختار ، نشأت گرفته باشد.
برخی چنین انگاشته اند که چون مقاله های میدانی واجد ارزش پژوهشی هستند ؛ پس مقاله ای می تواند پژوهشی محسوب شود که دارای ساختار همانند آن ها باشد.
اما لازم است تلاش شود تا دامن فعالیتهای علمی ازاین خطای بنیان سوز پاک گردد و مقاله های تحلیلی که به تولید اندیشه می انجامند، با ساختار متفاوت خود برسند و جایگاه مناسب قرار گیرند.
