دنیای امروز به سرعت در حال تغییر است و در مسیر این تغییر شرایط نوین در همه ی سطوح و بنیان های علمی، فلسفی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی جوامع دچار دگرگونی های عمیقی می شود.
جزئیات بیشتر در ادامه مطلب + دانلود فایل مقاله
منابع:
دارد
نوع فایل:
Word قابل ویرایش
تعداد صفحه:
35 صفحه
کد:
128 mt
فرش در آموزش عالی هنر یا صنعت
در بررسی کلی توضیحات مقدماتی سرفصل دروس کارشناسی فرش متوجه می شویم که رشته فرش علی رغم همه ظرفیت های تجاری و اقتصادیش در دانشگاه و یا دانشکده های هنر ارائه می شود و بر ابعاد هنری و فرهنگی آن تأکید بیشتری شده است. البته در کنار جنبه های فرهنگی، به ابعاد اقتصادی آن نیز توجه شده است. نکته ای که در تعریف و اهداف به چشم نمی خورد، بحث صنعتی آن است. «در محافل متفاوت، فرش را با عنوان هنرـ صنعت کنار هم می آورند. اما در تعریف سرفصل ها هیچ اشاره ای به تولید صنعتی فرش دستباف نشده است. در بخش ضرورت ایجاد این رشته نیز به کلماتی مانند، فرهنگ بومی، هنر فرش بافی، هنر اصیل و... توجه بیشتری به بعد فرهنگی و هنری و احیاء آن شده است و تنها در یک بخش به اقتصاد آن در جامعه توجه شده است. با این تعریف، چنین اقتصادی نیز صرفا هنری خواهد بود. نکته ای که هر داوطلب ورود به رشته فرش باید با آن کاملا آشنا باشد. در بیان اهداف نیز به مبانی نظری و عملی اشاره شده است.به عبارتی، اصول اولیه فرش و فرش بافی در مدتی محدود و با حدود 100 واحد دروس تخصصی، اصلی و پایه می بایست به دانشجو منتقل شود؛ که با توجه به تأکید هنری و همچنین ارائه در دانشکده های هنر، دانشجو با اخذ این اطلاعات اولیه می بایست با بینش هنری خود در زمینه تولید هنری فعالیت کند. در غیر این صورت، با همان اطلاعات و مبانی نظری، هرگونه فعالیت در زمینه فرش فعالیتی مؤثر و مفید که خروجی دانشگاه باشد و نتیجه مطلوبی داشته باشد، نخواهد بود. یکی از دلایل این نظریه این است که تولید فرش با تمام رشد و پویایی خود و پیشرفت هایی که در زمینه های مختلف تجاری، صنعتی و هنری داشته، مربوط به دوره هایی است که آموزشی به شیوه دانشگاهی وجود نداشته و بسته به ظرفیت های مناطق و تلاش هنرمندان، تولیدکنندگان، صنعتگران، بافندگان، تجار و با همتی جمعی به نتیجه ای مطلوب دست یافته و اکنون به ما رسیده است. پس آموزش در دانشگاه یا باید براساس پرورش هنری خلاق و یا کاربردی متناسب با نیاز بازار باشد تا مفهوم آموزش عالی را پیدا کند. چون بدون آموزش عالی نیز تولید فرش وجود داشته و البته روزگار درخشانی نیز داشته است و این روند می تواند بدون آموزش عالی نیز از این پس به راه خود ادامه دهد. منظور این است که خروجی روند آموزش عالی فرش در چاره جویی مشکلات پیش آمده، همچون بازار عاجز خواهد ماند چون مطالب آموزش داده شده همان تجربیات گذشتگان به صورت سطحی تری است که تنها به شکل سازمان یافته ای انتقال می یابد. این نکته را نیز باید در ذهن خود داشته باشیم که هیچ دانشگاهی هنرمند تربیت نمی کند. بلکه زمینه ها و ظرفیت های لازم را برای بُروز هنر هنرمند فراهم می آورد و به نوعی استعدادها را شکوفا می سازد و البته اطلاعات لازم نظری و شیوه کار هنرمندان سابق را آموزش می دهد. مسئله تأکید بر هنر فرش بافی و ارائه مبانی نظری کاملا در سرفصل ها مشهود است»(میرزا امینی، 1392، 153).
این در حالی است که رشته ی فرش از نظر برخی، یک هنر کاربردی است و بکار بردن لغت صنعت برای آن کاری بسیار اشتباه می باشد. صنعت در فرش اصلا معنا ندارد چون فرش دستباف کار دست است. فرش به هر مفهوم مال زیر پا می باشد یک کالای کاربردی که براساس نیاز پوششی بوجود آمده، که بنا به گذر زمان تبدیل به یک کالای کاربردی، ارزشی و تجاری شده است. به طور کلی فرش دستباف، فرشی است که با ذهن و دست بافنده بافته می شود که با فرهنگ ایرانی عجین شده و هر گونه تلاشی در جهت دست بردن در مسیر طبیعی آن مثل رایانه ای کردن، استفاده از ماشین شانه زدن و یا ربات بافنده و غیره آن را عملا تبدیل به تولیدی می کند که فقط اسم فرش ایرانی را یدک می کشد بنابراین هر چیزی که انسان را از تولید آن دور کند خلاف جهت اصلی فرش است( صوراسرافیل، 1392). اما در همین رابطه چمبرلین از نظریه پردازان اقتصادی بازار را به عنوان صنعت تعریف می کرد وی در اثر خودش تحت عنوان نظریه رقابت انحصاری از بازار به عنوان صنعت نام می برد(ودادهیر، 1382). می توان گفت وقتی بحث خرید، فروش و جنبه های اقتصادی فرش دستباف پیش می آید فرش دستباف یک هنر ـ صنعت محسوب می شود.
بهر حال باید این مسئله مهم را در نظر بگیریم که امروزه فرش در عرصه های مختلف اقتصادی، بازرگانی و بازاریابی و به طور کلی شناخت بازار و دستیابی به آن، مشکلات عدیده و حادتری دارد تا مسائل هنری! لذا می بایست در سیستم آموزش عالی به این مسائل توجه بیشتری شود که عملا چنین اتفاقی در دانشگاه ها نمی افتد. دکتر سید جلال الدین بصام در همایش دانشگاه هنر اسلامی تبریز بیان داشتند که: رشته فرش ایجاد شده تا نگاهی علمی به مسائل فرش داشته باشد و تا امروز به فرش نگاهی پژوهش مدار نشده است.ایشان در بین صحبت هایشان اشاره داشتند که بحث های فرهنگی و هنری را کنار بگذاریم و به مباحث اقتصادی که جذاب تر است بپردازیم...(انجمن علمی فرش ایران، 1392).
