ادبیات نمایشی گونه ای از ادبیات است که در قالب نمایش به روی صحنه می آید. این نوع ادبی از نظر ارسطو، به دو نوع کمدی و تراژدی تقسیم می شود که هر کدام ویژگی های منحصر به فرد خود را دارند.
جزئیات بیشتر در ادامه مطلب + دانلود فایل مقاله
منابع:
دارد
نوع فایل:
Word قابل ویرایش
تعداد صفحه:
16 صفحه
کد:
57 mt
نمایش در ایران
نکته قابل توجه در بحث از نمایش در ایران این نکته است که از گذشته، نه فقط در ایران، بلکه در بیشتر ممالک شرقی ، تئاتر به معنای امروزی آن وجود نداشته و چیزی که به عنوان نمایش اجرا می شده است از نظر مفهوم، ساختار، کارکرد و ویژگی ها با تئاتر امروزی متفاوت بوده است. از تفاوتهای عمده تئاتر و نمایش، به طور خلاصه میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
در نمایش هدف به نمایش گذاردن ذات و ماهیت پدیده هاست حال آنکه تئاتر هدفش نمایش واقعیت هاست. نمایش نشات گرفته از اندیشه های دینی و مذهبی است و تئاتر استوار بر پایه اندیشه های فلسفی. نمایش بر مضامین و اسطوره های دینی و افسانه ای متکی است و به صورت مناسبتی اجرا می شود، حال آنکه تئاتر معمولاً‌بر مضامین انسانی و اجتماعی دلالت دارد و اجرایش هم همیشگی است. نمایش در هر فضا و مکانی قابل اجراست و به همین دلیل نیاز چندانی به صحنه پردازی، نورپردازی و ... ندارد اما تئاتر – به جز تئاترهای تجربی - در سالنهای مخصوص به اجرا در آمده و نیاز به صحنه پردازی، نورپردازی و ... دارد. نمایش بر بداهه گویی و بداهه پردازی استوار بوده و معمولاً متن ثابت و مشخص از پیش نوشته شده ندارد اما تئاتر، متن مشخص و از پیش نوشته شده داشته و میزانسن های هر اجرا ثابت و تغییر ناپذیر است. نمایش از رقص و آواز بهره می برد و تئاتر از گفتار و حرکت. نمایش دارای داستانی با خط روایی ساده است حال آنکه متون تئاتری دارای پیچیدگیهای روایی است. نمایش از زبان عامیانه و ساده بهره می گیرد اما نمایشنامه های تئاتری گاهاً کلامی ادبی و سنگین دارد. نمایش متکی بر تکنیک های اجرایی و دارای ارزشهای اجرایی است حال آنکه تئاتر متکی بر ارزشهای ادبی و تکنیک های ادبی است. نمایش ها اکثراً از تیپ سازی و تئاتر از خلق کاراکترهای نمایشی استفاده می کنند. تماشاگران نمایش فعالانه در آن شرکت می کنند اما تماشاگران تئاتر – به استثنای گونه هایی از تئاتر تجربی – بینندگانی منفعل هستند. تماشاگران نمایش غالباً از افراد عامی و عادی هستند اما تماشاگران تئاتر معمولاً از اقشار تحصیلکرده و خاص هستند. و ...
نمایش درایران پیشینه ای بس طولانی دارد. بخشی از نوشته های پلوتارک ، مورخ و مقاله نویس یونانی ( 46 -127 میلادی) سندی محکم بر وجود تئاتر به معنای نمایش سازمان یافته در ایران است: "همین که اسکندر به هگمتانه درآمد، نخست به کارهایش سامان بخشید و آنگاه فرمان داد تا جشنها و نمایش هایی برپا کنند ... در کرمان و هگمتانه تماشاخانه هایی وجود داشت و در یکی از آنها سه هزار نفر در برابر اسکندر نمایش دادند". (جنتی عطایی، 1333: 25). پژوهشگران پیشینه نمایش ایران را به آیین و مناسک مهرپرستی نسبت می دهند. در میان مهرپرستان رسم بر این بوده است که برای اجرای مناسک مذهبی، سکویی ویژه برپا می کردند و نقش آفرینانِ "مصائب میترا" صورتکهایی بر چهره می زدند و بر همان سکو، آیین و مراسم پرستش را به جای می آوردند. مراسم تشرف دارای هفت مقام یا مرحله بود. شرکت کنندگان لباسهای مبدل به تن می کردند، کلاغها (صورتک کلاغ سمبل پیام آوری و در مرحله اول) و شیرها (مرحله چهارم) نقاب می زدند و به مناسبت نقش خود قار قار می کردند یا می غریدند. (رضوانی، 1357: 167). همانطور که ملاحظه می شود این نمایش دارای ذاتی آیرونیک است . استفاده از صورتک به معنای این است که ما بین بود و نمود چیزی که نمایش داده می شود تفاوت وجود دارد. چیزی که هست آن چیزی نیست که نمایش داده می شود و آنچه نمایش داده می شود با آنچه واقعاً هست متفاوت است.
