به دست اوردن ضرایب همبستگی بین گروهی از متغیر ها:

در مقالات قبل (بسته آموزش spss) ، نحوه به دست اوردن ضرایب همبستگی بین دو متغیر پیوسته را به شما نشان دادیم .

چنان چه گروهی از متغیر ها را در اختیار دارید و می خواهید رابطه متقابل بین همه آن ها را بررسی کنید ، می توانید از spss بخواهید همه این کار ها را در یک روش انجام دهد .

کافی است همه متغیر ها را در جعبه variables وارد کنید .

با این حال این کار ممکن است موجب به دست اوردن یک ماتریس همبستگی بزرگ شود که خواندن و تفسیر آن دشوار است .

گاهی می خواهید فقط به یک زیر مجموعه از این روابط احتمالی نگاه کنید .

برای مثال ، ممکن است بخواهید رابطه بین اندازه های کنترل (mastery pcoiss) و تعدادی از اندازه های سازگاری متفاوت (عواطف مثبت ، عواطف منفی ، رضایت زندگی ) را بررسی کنید .

شما یک ماتریس همبستگی کامل نمی خواهید زیرا ضرایب همبستگی بین همه متغیرها ، از جمله بین هر یک از جفت های مختلف اندازه های سازگاری ، را به شما می دهد .

یک راه وجود دارد که می توانید ضرایب همبستگی نمایش داده شده را محدود کنید .

این شامل استفاده از syntax editor که در بسته آموزش spss توضیح داده شده است .

روش کار زیر از syntax editor برای محدود کردن ضرایب همبستگی تولید شده توسط spss استفاده می کند .

روش به دست اوردن ضرایب همبستگی بین یک گروه از متغیر ها و گروه دیگری از متغیر ها

1-در منوی بالای صفحه روی analyze سپسcorrelation و بعد روی bivariate کلیک کنید .

2-متغیر های مورد نظر را به جعبه variable منتقل کنید .

تمامی گروه اول متغیر ها را فهرست کنید (مثلا tlifesat-tneyaff-tposaff ) وبه دنبال آن گروه دوم را بیاورید (مثلا tmast –tpcoiss . )

3-در خروجی که ایجاد می شود گروه اول متغیرها در کنار جدول به صورت ردیف ها ظاهر می شوند و گروه دوم در عرض جدول به صورت ستون ها ظاهر می شوند.

4-فهرست بزرگ تر را اول وارد کنید .

این مانع بزرگ شدن عرض جدول شما می شود ، در نتیجه در یک صفحه قابل نمایش خواهد بود .

5-روی paste کلیک کنید با این کار syntax editor باز می شود .

6-نشانگر موس را بین گروه اول متغیرها (مثلا ، (tlifesat-tneyaff-tposaff) و گروه دوم (مثلا ، tmast and tpcoiss ) قرار دهید کلمه with را تایپ کنید .

7- (tposaff tneyaff tlifesat with tpcoiss tmast ) با این کار از spss می خواهید ضریب همبستگی بین tpcoiss tmast و هر یک از متغیر ها ی فهرست شده را مقایسه کند .

8-برای اجرای این دستور ، باید این متن را از correlations تا نقطه پر رنگ کنید این مسئله خیلی مهم است که نقطه را در قسمت پر رنگ شده قرار دهید .

9-پس از پر رنگ شدن این متن ، روی کلید مثلث طرف راست (<) در نوار منو یا روی run در menu و سپس روی selection در منو کشویی که ظاهر می شود کلیک کنید با این کار به spss می گویید که این روش را اجرا کنید .

با این حالت نمایش به سادگی می توان نیرومندی نسبی همبستگی های دو مقیاس کنترل (total pcoiss total mastery ) را با هر یک از اندازه های سازگاری مقایسه کرد .

روش مقایسه ضرایب همبستگی برای دو گروه :

گاهی هنگام انجام تحقیقات همبستگی می خواهید نیرومندی ضرایب همبستگی دو گروه مجزا را مقایسه کنید .

برای مثال ممکن است بخواهید رابطه بین خوش بینی و عواطف منفی را برای مردان و زنان به طور جداگانه بررسی کنید .

یک روش انجام این کار در زیر توصیف شده است .

روش مقایسه ضرایب همبسستگی برای دو گروه آزمودنی ها :

گام اول : تقسیم نمونه

1-مطمئن شوید که پنجره data editor در مقابل شما باز است (اگر viewer window باز است روی window کلیک کرده وspss data editor را انتخاب کنید . )

2-در منو بالای صفحه روی data ، سپس روی split file کلیک کنید .

3-روی compare groups کلیک کنید .

4-متغیر گروه بندی (مثلا ، sex ) را به جعبه groups based on منتقل کنید به روی ok کلیک کنید .

5-با این کار نمونه شما بر اساس جنسیت تقسیم خواهد شد و تحلیل های بعدی برای این دو گروه به طور جداگانه انجام خواهد شد .

گام دوم : همبستگی

1-مراحل قسمت قبل را تکرار کنید تا همبستگی بین دو متغیر مورد نظر محاسبه شود (مثلا total neyative affect total optirnism این ها به طور جداگانه برای دو گروه گزارش خواهد شد .

نکات مهم :

به یاد داشته باشید وقتی بررسی مردان و زنان به طور جداگانه به پایان رسید باید گزینه split file را خاموش کنید .

این گزینه در غیر این صورت فعال خواهد ماند .

برای این کار صفحه data editor را مقابل خود باز کنید .

روی split file –data و بعد روی کلید اول با عنوان analyze all cases –do not create yroups کلیک کنید .

روی ok (یا روی paste برای ذخیره در syntax editor کلیک کنید .

تفسیر خروجی همبستگی برای دو گروه :

با توجه به خروجی فوق ، همبستگی بین مجموع خوش بینی (total optimism و مجموع عواطف منفی (total neyative affect ) برای مردان r=%22 ولی برای زنان کمی بالاتر ، r=39% اگر چه این دو مقدار متفاوت به نظر می رسند، ولی آیا با این تفاوت به اندازه ی است که معنادار در نظر گرفته شود ؟

در قسمت بعد یک راه آزمون معناداری اماری تفاوت بین این دو ضریب همبستگی با جزییات کامل توضیح داده شده است .

باید توجه کنید که این فرایند با آزمون معناداری اماری ضرایب همبستگی گزارش شده در خروجی جدول فوق متفاوت است .

سطوح معنا داری گزارش شده در بالا (برای مردان siy=%30 برای زنان siy=%00 فرض صفر است که ضریب همبستگی در این جامعه برابر با صفر است .

آزمون معناداری زیر این احتمال را ارزیابی می کند که تفاوت همبستگی های مشاهده شده برای دو گروه (مردان و زنان) ناشی از خطای نمونه گیری است در حالی که واقعا تفاوتی بین نیرومندی رابطه برای مردان و زنان وجود نداشته است .

آزمون معناداری اماری تفاوتی بین ضرایب همبستگی :

در این قسمت روشی را توضیح خواهیم داد که می توان برای یافتن معناداری تفاوت همبستگی های دو گروه به کار برد .

متاسفانه spss این مرحله را برای شما انجام نمی دهد ، بنابر این باید با روش دستی این کار را اتجام دهید .

قسمت بعد ممکن است کمی گیج کننده به نظر برسد هما کافی است گام به گام با روش کار پیش بروید .

ابتدا مقادیر r را به نمره های z تبدیل می کنیم ، سپس با استفاده از یک معادله مقادیر z مشاهده شده (مقدار zobs را محاسبه می کنیم .

مقدار به دست آمده با استفاده از چند قاعده تصمیم گیری برای تعیین این احتمال که تفاوت همبستگی ذکر شده بین دو گروه ممکن است ناشی از شانس باشد ارزیابی خواهد شد .

مفروضه ها :

طبق معمول اول باید چند مفروضه را بررسی کنید فرض بر این است که مقادیر r برای دو گروه از نمونه های تصادفی به دست امده باشد و دو گروه افراد مستقل باشند (نه این که همان آزمودنی ها دو بار آزمون شده باشند ) .

توزیع نمره ها برای دو گروه باید بهنجار باشد .

همچنین لازم است دست کم 20 نفر در هر گروه داشته باشیم .

گام اول :

تبدیل مقادیر r به مقادیر z گام اول در فرایند مقایسه تبدیل دو مقدار r به دست امده به شکل نمره استاندارداست (که به آن نمره های z می گویند) .

این کار به چند دلیل ریاضی انجام می شود ، که در درجه اول برای اطمینان یافتن از تقریبا بهنجار بودن توزیع نمونه گیری است .

با توجه به خروجی spss مقدار n وr را برای گروه 1 (مردان) و گروه 2 (زنان) پیدا کنید .

گام دوم :

قرار دادن این مقادیر در معامله برای محاسبه zabs معادله ای که باید به کار ببرید در زیر نمایش داده شده است .

کافی است مقادیر خود را در قسمت های خواسته شده بگذارید و به سرعت با ماشین حساب محاسبه کنید (بهتر است اطلاعات خود را تمیز و واضح بنویسید ) .

گام سوم :

تعیین معناداری اماری مقدار zabs -اگر مقدار zobs به دست امده بین/96 1*961+ باشد نمی توانید بگویید تفاوت اماری معنادار بین دو ضریب همبستگی وجود دارد .

به زبان اماری ، می توانید فرضیه صفر (هیچ تفاوتی بین دو گروه وجود ندارد ) را فقط در صورتی رد کنید که مقدار z شما بیرون از این محدوده باشد .

بنابراین قاعده تصمیم به صورت زیر است: اگر باشد :

ضرایب همبستگی از لحاظ اماری به طور معنادار متفاوت نیستند .

اگرzobs کمتر یا مساوی با 96/1-یا zobs بزرگ تر یا مساوی با 96/1باشد :

ضرایب از لحاظ اماری به طور معنادار متفاوت هستند .

در مثال فوق که برای مردان و زنان محاسبه شده ، مقدار zobs را به اندازه 99/1- به دست آورده ایم .

این مقدار بیرون از محدوده تععین شده است ، بنابراین می توانیم نتیجه بگیریم که تفاوت آماری معنادار در نیرومندی همبستگی بین خوش بینی و عواطف منفی برای مردان و زنان وجود دارد .

خوش بینی واریانس عواطف منفی را در زنان به طور معنادار بیشتر از مردان توجیه می کند .

تمرین های اضافی سلامت :

فایل دیتا : sleep3ed sav : 1-نیرومندی همبستگی بین نمره های مقیاس خواب الودگی و احساسات مربوطه (totsas و مقیاس خواب الودگی اپورث (ess) را بررسی کنید .

2-با استفاده از syntax همبستگی بین مقیاس خواب الودگی اپورث (ess) و هر یک از ایتم های تشکیل دهنده مقیاس خواب الودگی و احساسات مربوطه (energy –sleepy-tired-lethargy-fatigue ) را ارزیابی کنید.