مهم ترین انواع ضریب همبستگی در تحلیل آماری با spss عبارت است از : ضریب همبستگی لاندا، ضریب همبستگی گودمن، ضریب همبستگی کروسکال، ضریب همبستگی کندال،ضریب گاما ، ضریب سامرز d ، ضریب همبستگی رتبه ای اسپیرمن ، اسپرمن، پیرسون.
1ـ ضریب لاندا (لامبدا) :
این شاخص بیانگر آن است كه با آگاهی از مقادیر متغییر مستقل ، میزان دقت پیش گویی متغیر و وابسته چقدر است. مقدار آن بین صفر و یك در نوسان است.
2ـ ضریب گود من و كروسكال ty:
این ضریب یك شاخص نامتقارن است و دامنة تغییرات آن بین صفر و یك در نوسال است.
اگر ضریب همبستگی صفر باشد فقدان همبستگی (رابطه ندارد) اگر ضریب همبستگی بین 3/0 و صفر در نوسان باشد 3/0 ضریب همبستگی 0 همبستگی ضعیف است. اگر ضریب همبستگی بین 7/0 و 3/0 در نوسان باشد 7/0 ضریب همبستگی 3/0 همبستگی متوسط است. اگر ضریب همبستگی از 7/0 بیشتر باشد همبستگی قوی است. اگر ضریب همبستگی یك باشد همبستگی كامل است.
ب ـ سطح سنجش ترتیبی: 1ـ ضریب كندال 2ـ ضریب گاما 3ـ ضریب سامرز d 4ـ ضریب همبستگی رتبه ای اسپیرمن
1ـ ضریب كندال:
ضریب كندال یك شاخص متقارن است كه به سه قسم تقسیم می شوند ta – tb – tc – ta -: سك شاخص مبتنی بر PRE و متقارن است و میل به كمتر نشان دادن شدت همبستگی بین دو متغیر دارد. از این دو ، نسبت به tb و tc كاربرد كمتری دارد. این شاخص بین 1- و 1+ در نوسان است.
برای پیدا كردن NS و T Nd ، یك نمونه برای شما حل می كنیم.
tb: یك شاخص مبتنی بر PRE و متقارن است و در جداول مربعی كاربرد دارد. این شاخص تنها شاخص ترتیبی است كه دامنه تغییرات آن بین صفر و یك در نوسان است.
tc: این شاخص مبتنی بر PRE و متقارن است و جداول مستطیلی كاربرد دارد كه بین 1- و 1+ در نوسان است.
2ـ گاما :
این شاخص مبتنی بر PRE و متقارن است. گاما برای میزان كاهش خطا كه در نتیجه آگاهی از پاسخ افراد در متغیرمستقل رخ داده است به كار می رود و همچنین بین 1_ و 1+ می باشد و در جداول مستطیلی مورد استفاده قرار می گیرد.
3ـ ضریب سامرزدی d:
این شاخص مبتنی بر PRE و نامتقارن است. سامرز d: مقدار نسبی تغییرات متغیر وابسته كه ر اثر تغییرات متغیر مستقل بوجود آمده را اندازه گیری می كند و از این جهت شبیه رگرسیون است بین 1+ و 1= در نوسان است.
4ـ ضریب همبستگی رتبه ای اسپیرمن rs:
این شاخص برای نسجیدن ارتباط میان دو سری رتبه های متوالی ناپیوسته به كار كی رود . و دامنه تغییرات آن بین 1+ و 1- می باشد.
ج ـ سطح سنجش كمی (فاصله ای ـ نسبی): ضریب همبستگی پیرسون r:
این ضریب زمانی مورد استفاده قرار می گیرد كه متغیرها در سطح سنجش فاصله ای و نسبی باشد.
همبستگی:
همبستگی همانطور كه در فصول گذشته گفته سد، هم تغییری دو متغیری است زمانی كه با افزایش یا كاهش در یك متغیر منجر افزایش یا كاهش متغیر دیگر شود. مثلاً در مثال روبه رو همبسگی دیده نمی شود. (همبستگی وجود ندارد).
ضریب همبستگی پیرسون ، ضریب همبستگی ساده است كه از یك متغیر مستقل و یك متغیر وابسته تشكیل شده است.
ایم ضریب ، شاخصی است كه نوع رابطه ، جهت رابطه، مقدار و میزان رابطه را نشان می دهد باید توجه داشت كه وجود همبستگی میان دو متغیر x ,y بیانگر آن نیست كه متغیر x و علت متغیر y است (یعنی احتمال وجود دارد و ممكن است رابطة بین آنهاصدق كند و یا اینكه كاذب باشد). زمانی از ضریب همبستگی پیرسون استفاده می شود كه فرضیه ها و دلالت بر رابطه دو سویه داشته باشند.
اگر طلاق بر اعتیاد اثر نگذارد اعتیاد نیز بر طلاق اثر می گذارد. دامنه تغییرات ضریب پیرسون بین 1- و 1+ در نوسان است. بدین ترتیب می توان انواع روابط زیر را نشان داد:
1ـ اگر ضریب همبستگی پیرسون، یك باشد 1+=r همبستگی مستقیم کامل
2ـ اگر ضریب همبستگی پیرسون، منفی یك باشد 1- =r همبستگی معكوس كامل
3ـ اگر همبستگی بین 1- و 1+ باشد 1+< r < 1- همبستگی ناقص
4ـ اگر همبستگی صفر باشد 0=r همبستگی وجود ندارد.
