نحوه وارد كردن داده ها در spss برای تحلیل آماری پایان نامه روانشناسی و علوم تربیتی یا به طور کل برای شروع تجزیه و تحلیل داده های آماری در این مقاله مفید آموزش داده می شود.

مقدمه :

در مقالات دیگر آموختید که یک پرسشنامه، دارای تعدادی سوال است که با یکدیگر همبستگی و ارتباط داشته و در مجموع، ترکیب آن سوالات یک کمیت یا متغیر پنهان را اندازه می گرفتند .

در این فصل به بررسی پرسشنامه هایی با سوالات چند پاسخه می پردازیم که هر سوال راجع به یک موضوع خاص بوده و برای آن چندین گزینه ی پاسخ وجود دارد .

پاسخگو ممکن است در پاسخ به یک سوال ، بیش از یک گزینه را انتخاب کند .

برای مثال در بررسی داشتن چه شاخص های برای یک مرد در امر ازدواج لازم است از پاسخ دهندگان پرسیده شد که مهم ترین آنها چه بوده است .

گزینه های پاسخ به صورت زیر بودند :

1- مسکن مستقل

2- شغل یا درآمد مناسب

3- اخلاق

4- خانواده مناسب

5- بلوغ فکری

6- تحصیلات

7- زیبایی در پاسخ به سوال بالا،

پاسخ دهنده می تواند این مسائل را ذکر کند .

در روند های دیگر SPSS هر سوال را به عنوان یک متغیر در نظر می گرفتیم و با هر متغیر به صورت یک ماهیت جدا رفتار می شد .

در روند پاسخ های چندگانه، یم سوال به چند متغیر ، تفکیک می شود .

این متغیرهای چندگانه که چیزی یکسان را اندازه می گیرند، به وسیله ی روند Multiple Response (پاسخهای چندگانه) در یک جدول واحد ترکیب می شوند .

این مقاله ، خلاصه فراوانی و جدول توافقی ترکیب شده از متغیرهای پاسخ های چندگانه را در بر می گیرد .

تحلیل متغیر های چند پاسخه :

داده های جمع آوری شده به صورتی هستند که چندین پاسخ یا اندازه برای یک سوال واحد ثبت شده است.

با روند پاسخ های چندگانه در SPSS میتوان این پاسخ ها را به دو شکل تجزیه و تحلیل کرد :

حالت اول)

در این حالت، پاسخگو موارد صحیح را از بین گزینه های ارائه شده انتخاب می کند .

در این وضعیت، برای هر گزینه دو حالت وجود دارد :

یا توسط پاسخگو انتخاب شده است یا انتخاب نشده است از این رو هر گزینه پاسخ، یک متغیر دو وضعیتی است .

در مثال داشتن چه شاخص های برای یک مرد در امر ازدواج لازم است پاسخگو در جواب هر گزینه می گوید بلی یا خیر . اگر بلی باشد کد یک و در غیر این صورت کد صفر خواهد گرفت .

پاسخ های صدنفر به 7 شاخص در متغیر های Index 1 تا Index 7 ثبت و به صورت زیر نمایش داده می شوند .

همان طور که ملاحظه می کنید به تعداد گزینه ها متغیر دو حالتی ایجاد می شوند .

حالت دوم )

در این حالت به هر گزینه ی پاسخ، کد مشخصی داده می شود .

دقت کنید که این کدهایی تخصیص داده شده، ارزش یا نمره ی گزینه ی انتخاب شده نیستند .

در پرسشنامه های بررسی شده در فصل های قبل که چنین بود، سوالات، متغیرهای ترتیبی بودند که اندازه گیری می شدند اما در این جا متغیر ها اسمی هستند .

به عنوان مثال در این جا کد تخصیص داده شده می تواند همان شماره گزینه باشد .

در این حالت تعداد متغیرهایی که ایجاد می شوند بسته به صورت مسئله، برابر با تعداد گزینه های انتخابی و یا کوچک تر از آن خواهد بود ولی تعداد پاسخ دهندگان فرقی نخواهد کرد .

در مثال شاخص های ازدواج، طراحان بررسی انتظار دارند که پاسخ دهندگان حداقل نام چندین شاخص مهم را ذکر کنند .

آنها تا چهار پاسخ را در متغیرهای Index1 تا Index4 ثبت و ذخیره می کنند .

کدهای طراحی شده برای متغیرهای Index1 تا Index4 همان شماره های گزینه ها می باشند، به مفهوم دیگر مقادیر متغیرها به جای 0 و 1 همان کد گزینه انتخابی خواهد بود .

بنابراین متغیرهای فوق ، متغیرهای رده ای (Categorical ) خواهند بود .

برای مثال اگر پاسخگو به سه شاخص اشاره کند :

شغل با درآمد مناسب ، اخلاق و خانواده مناسب ، مقادیر داده ها چنین خواهند بود :

(شغل با درآمد مناسب) = Index 1

( اخلاق ) = Index 2

( خانواده مناسب ) =

Index 3 گمشده =Index 4

( کلمه ی گمشده ، در بررسی اجتماعی با عنوان Sysmis ذکر شده است که گمشده سیستمی است و با یک نقطه در خانه ی مربوطه مشخص می شود .)

تخت این طرح کدگذاری، هر متغیر می تواند مقداری را اختیار کند که پاسخگو به صورت شاخص اول ، دوم، سوم یا چهارم به عنوان شاخص های مهم به آن اشاره کرده است .

هنگامی که می خواهیم جدول فراوانی را روی هر یک از این چهار متغیر اجرا کنیم جدولی را دوست داریم که مرکب از هر چهار متغیر باشد روند پاسخ های چندگانه این کار را برای ما انجام می دهد .

تعیین یک یا چند سوال چند پاسخه

به صورت یک مجموعه از منو ها به ترتیب گزینه های زیر را انتخاب می کنیم :

                                    Analyze

                    Multiple Response

Define Sets ….

کادر گفتگوی صفحه بعد از بخش ها و گزینه های زیر تشکیل شده است که آنها را شرح می دهیم:

Set Definiion :

این بخش متغیرهای اولیه ی چند پاسخه که در کاربرگ نمایش داده ها می باشند را نشان می دهد .

همانطور که دیدید این متغیرهای اولیه با استفاده از یکی از دو حالتی که در مقدمه گفته شد ( دو حالتی یا رده ای) ایجاد شده اند .

Variables in Set:

متغیرهای اولیه ای را که می خواهیم در یک مجموعه از متغیرهای چند پاسخه جای دهیم به این بخش منتقل می کنیم .

متغیرهایی را که برای مجموعه متغیرهای چند پاسخه انتخاب می کنیم ، در این جا فهرست می نماییم تا یک نام برای مجموعه انتخاب شود .

Variables Are Coded As :

در این بخش تعیین می کنیم که متغیر های اولیه به صورت دو حالتی یا رده ای کدبندی شده اند .

این عمل را با انتخاب یکی از دو گزینه ی زیر انجام می دهیم :

Dichotomies :

این گزینه را زمانی انتخاب می کنیم که متغیر های اولیه (متغیرهایی که به درون جعبه مجموعه متغیرهای چند پاسخه منتقل شده اند ) دارای دو رده باشند .

با انتخاب این گزینه، یک مجموعه شامل چندین متغیر دو حالتی ایجاد می شود .

سپس یک مقدار صحیح برای مشخص نمودن مقدار شمارش شونده پاسخ ( مقداری از متغیرها که مطلوب ماست یعنی یکی از دو کدی که معرف رده ها هستند) در کادر Counted value وارد می کنیم .

هر متغیر اولیه دارای حداقل یک پیشامد با مقدار قابل شمارش است که یک رده از مجموعه متغیرهای دو حالتی را تشکیل می دهد .

Categories :

زمانی این گزینه را انتخاب می کنیم که متغیرهای اولیه دارای بیش از دو رده باشند .

بعد از انتخاب این گزینه برای ایجاد یک مجموعه شامل چندین متغیر رده ای که دارای دامنه ای یکسان هستند (این مجموعه چند متغیره در حقیقت یک متغیر ترکیبی است )، یک مقدار صحیح برای مینیمم و ماکسیمم مقادیر دامنه رده های مجموعه متغیرهایی رده بندی چند پاسخه، به ترتیب در جعبه های Range وارد می کنیم .

Name :

در این کادر، نام مجموعه در بر گیرنده متغیرهای اولیه را مشخص می کنیم تا هفت شناسه (کاراکتر) برای نام مجموعه متغیرهای چند پاسخه وارد می کنیم .

Label :

یک برچسب اختیاری برای توصیف مجموعه متغیر چند پاسخه می توانیم وارد کنیم . برچسب می تواند تا 40 شناسه وارد شود . با ورود نام متغیر چند پاسخه ، کلید Add فعال شده و می توان این نام را به کادر Mult Response Sets منتقل نمود .

برنامه SPSS یک علامت دلار ($) جلوی نام تعیین شده قرار می دهد.

نکته : ما در سایر روند های SPSS نمی توانیم به نام مجموعه های متغیرهای چند پاسخه مراجعه کنیم .

Mult Response Sets :

فهرست مجموعه های متغیر های چند پاسخه را که تعریف کرده ایم در بر دارد . ما می توانیم تا 20 مجموعه متغیر چند پاسخه را تعریف کنیم . نام هر مجموعه یکتاست .

برای اصلاح این فهرست از کلید های Add ، Change و Remove استفاده می کنیم .

Change برای تغییر ویژگی ها و Remove برای حذف یک متغیر چند پاسخه به کار می رود .

در آخرین مرحله معرفی متغیر چند پاسخه ، کلید close را کلیک می کنیم .

اکنون فرمان های Frequencies و Crosstabs ه در منوی Mult Response قرار دارند فعال شده اند و آماده اجرا هستند .