آزمون رتبه ای علامت دار ویلکاکسون زمانی به کار می رود که محقق بخواهد دو نمونه هم بسته را تحلیل کند (برخلاف نمونه های مستقل).

نمونه های هم بسته، از برخی لحاظ با هم ارتباط دارند. برای مثال، محققی تلاش می کند تا گروها را بر اساس IQ، جنسیت، سن یا برخی متغیرهای دیگر، هم سان نماید.

به این منظور، گروها بر اساس این متغیرها کنار هم قرار داده می شوند.

گروهی که مورد پیش آزمون و پس آزمون قرار گرفته است، مثال دیگری از یک نمونه هم بسته است که در آن، هر فرد بر اساس دو موقعیت متفاوت آزموده شده است (همانند آزمون t برای میانگین های هم بسته).

استفاده از این آزمون بسیار آسان است.

محقق به آسانی زوج های آزمودنی های هم بسته را مرتب می نماید و سپس تعیین می کند که آزمودنی های زوجی در یک گروه چقدر بالاتر از آزمودنی های زوجی گروه دیگر هستند.

اگر گروها تفاوت معناداری نداشته باشند، جمع کل نمرات دو گروه بایستی تقریباً برابر شود.

اگر تفاوتی محسوس در نمرات وجود داشته باشد ( به طور مثال نمرات یک گروه خیلی بالاتر از گروه دیگر باشد)، این تفاوت ممکن است از نظر آماری معنادار باشد.

احتمال این رویداد را می توان با مراجعه به جدول آماری مناسب، تشخیص داد.

اگر در مطالعه ای، بیش از دو گروه، هم بسته وجود داشته باشد، می توان از آزمون تحلیل واریانس دو طرفه فریدمن استفاده کرد.

برای مثال، اگر محقق چهار گروه جور شده را به کار گیرد، این آزمون مناسب خواهد بود.