دانلود نمونه پروپوزال آماده کارشناسی ارشد روانشناسی

در این بخش یک نمونه پروپوزال آماده کارشناسی ارشد روانشناسی ارائه شده است که در انتهای متن می توانید فایل ورد WORD این پروپوزال را نیز دانلود کنید.

موضوع پایان نامه روانشناسی بالینی:

ارزش‌های دینی خانواده و نقش آن در پیشگیری از گرایش به مواد مخدر

بيان مسأله اساسي تحقيق به طور كلي (شامل تشريح مسأله و معرفي آن، بيان جنبه‏ هاي مجهول و مبهم، بيان متغيرهاي مربوطه و منظور از تحقيق) :

اعتیاد ابتلای اسارت آمیز فرد به ماده یا مواد مخدر است، به گونه‌ای که او را از نظر جسمی و روانی به خود وابسته می‌کند و کلیه رفتارهای فردی و اجتماعی او را تحت الشعاع قرار می‌دهد. اعتیاد امروزه به عنوان مهم‌ترین آسیب اجتماعی، جامعه انسانی را مورد هجوم قرار داده است (اصغری و همکاران، 1392).

یافته‌های بالینی گویای آن است که در شکل گیری وابستگی به مواد مخدر ویژگی‌های شخصیتی، شیوه زندگی، روابط اجتماعی، نگرش، باورها، احساسات، دلبستگی‌ها، عواطف و رفتارهایی که در طی رشد فرد شکل گرفته‌اند، نقش اساسی ایفا می‌کنند (آرتگا و همکاران، 2010؛ استون و همکاران، 2012).

در این میان به نظر می‌رسد که نقش مذهب به لحاظ احاطه داشتن بر همه شئون زندگی انسان تعیین کننده باشد (دلاورپور و همکاران، 1387).

دین برای آدمی موهبتی الهی است که او را به یک فلسفه حیات مسلح می‌کند. باورهای دینی همواره در طی تاریخ حیات بشر با او همراه بوده‌اند و در هیچ دوره و زمانی بشر بدون اعتقادات دینی نبوده است. دین از طریق یک نظم اخلاقی، تدارک فرصت هایی برای بدست آوردن شایستگی های یاد گرفته شده و تهیه قوانین اجتماعی نقشی موثر در بروز یا پیشگیری از مشکلات اجتماعی و اخلاقی، سلامت جسمانی و حتی مسایل بهداشت روانی دارد (برگ، 2011؛ یانکر و همکاران، 2012).

از جمله نظریات مطرح در زمینه مذهب، نظریه آلپورت و راس (1967) است که به تعیین سوگیری مذهبی به دو شکل درونی و بیرونی پرداختند. آلپورت و راس معتقدند افرادی که دارای سوگیری مذهبی درونی هستند به عنوان کسانی توصیف می شوند که کاملا نسبت به عقاید مذهبی شان تعهد دارند و تاثیر مذهب در اکثر حوزه های زندگی شان مشهود است.

از سوی دیگر، افراد با سوگیری مذهبی بیرونی کسانی هستند که از مذهب برای شرکت در گروه های مقتدر و مفید و کسب حمایت استفاده می کنند. واژه ارزش در اصطلاح، عقیده و باور نسبتا پایداری است که فرد با تکیه بر آن یک شیوه رفتاری خاص یا یک حالت غایی را که شخصی یا اجتماعی است، به یک شیوه رفتاری خاص یا یک حالت غایی، که نقطه مقابل حالت برگزیده قرار دارد، ترجیح می دهد (ولیخانی، سعادت فر و رحیمی،1392).

آلپورت و همکاران اولین و مهم ترین تحقیقات را در زمینه تعیین و طبقه بندی ارزش ها انجام دادند آن ها شش نوع ارزش را شناسایی و طبقه بندی نموده اند که شامل: ارزش علمی، ارزش سیاسی، ارزش زیباشناختی، ارزش اقتصادی، ارزش اجتماعی و ارزش دینی می باشد(به نقل از همان منبع).

یکی از عوامل مرتبط با حوزه اعتیاد، خانواده است. خانواده به طرق مختلف نقش اساسی در گرایش یا عدم گرایش فرزندان به سمت مواد مخدر دارد (بنن و همکاران، 2012).

از آنجایی که فرزندان عموما از تربیت مذهبی والدین شان تاثیر می پذیرند، می توان به مساله ارتباط میان میزان دینداری خانواده و گرایش فرزندان به مصرف مواد مخدر اشاره کرد. تحقیقات اندک این حوزه عموما موید وجود رابطه معنادار منفی بین دینداری خانواده و مصرف مواد است(مریل و همکاران، 2005؛ چمراتریترانگ و همکاران، 2010).

کارآمد ترین روش برای پیشگیری از بروز و افزایش شیوع اعتیاد در جامعه، پیشگیری اولیه جوانان در رویارویی با دارو های ممنوعه می باشد (میرزایی علویجه و همکاران، 1392).عوامل و راههای گوناگونی در زمینه پیشگیری مطرح شده است، ولی با توجه به ارتباط قوی بین نگرش و رفتار و تاکید محققان بر این مساله که چنانچه در مورد نگرش افراد اطلاعاتی به دست آید می توان عکس العمل کلی آنها را در موارد گوناگون پیش بینی کرد و یا با ایجاد و تغییر نگرش آنها، آن را در جهت دلخواه خود هدایت کرد (تری مک الراث، امری و جانسون ، 2011).

بنابراین، با توجه به اهمیت خانواده در کشور ایران و تربیت دینی در دین اسلام، این تحقیق در صدد بررسی ارزش های دینی خانواده و نقش آن در پیشگیری از گرایش به مواد مخدر است. د - اهمیت و ضرورت انجام تحقيق (شامل اختلاف نظرها و خلاءهاي تحقيقاتي موجود، ميزان نياز به موضوع، فوايد احتمالي نظري و عملي آن و همچنين مواد، روش و يا فرآيند تحقيقي احتمالاً جديدي كه در اين تحقيق مورد استفاده قرار مي‏گيرد: براساس گزارش دیلی و مارلات (2005)، هم اکنون اختلالات مصرف مواد و عواقب وخیم و ناخوشایند ناشی از آن، یکی از مهم ترین مشکلات سلامت عمومی در سراسر دنیا است. این اختلالات با بسیاری از مشکلات جدی پزشکی، روان پزشکی، خانوادگی، شغلی، قانونی، مالی، معنوی، و اخلاقی رابطه دارد.

اختلالات مصرف مواد نه تنها باعث درد و رنج فرد مصرف کننده می شوند، بلکه بار و آسیب فراوانی را نیز بر خانواده و جامعه تحمیل می کنند(به نقل از کرد میرزا، 1388). ارتباط مصرف مواد و رفتارهای اعتیاد آمیز با سایر مشکلات و انحرافات اجتماعی مانند خشونت خانگی، کودک آزاری، طلاق و بیماری‌های واگیردار مانند ایدز و هپاتیت و در گیر شدن بیشتر جوانان نسبت به سایر قشرها بر دامنه آسیب زایی آن می‌افزاید (سیام، 1385).

به دلیل عواقب و آثار زیان بار سوء مصرف مواد گسترش هرچه بیشتر و بهتر راهبرد های پیشگیری از مصرف مواد امری ضروری است. بنابراین، پیشگیری از آن جهت که چاره ای منطقی برای ایمن سازی روانی و جسمانی ارایه می دهد، امری بسیار مهم است. در سال های اخیر پژوهش های گسترده ای درباره عوامل خانوادگی موثر در رفتار و طرز فکر کودک انجام شده است.

این پژوهش ها نشان می دهند که تاثیر عوامل و روابط خانوادگی بر شخصیت کودک بسیار مهم و حیاتی است. و همچنین در دهه های اخیر روان شناسان برای ارتقای سلامت روان و درمان بیماری های روانی به دین توجه ویژه ای نموده اند. از جمله عواملی که می تواند در پیشگیری و کاهش اختلالات روانی و همچنین مشکلات ناشی از از آن مانند خودکشی، اعتیاد به مواد مخدر، افسردگی و اضطراب نقش موثری داشته باشد، داشتن اعتقادات مذهبی است. باورهای مذهبی در تمام مراحل زندگی یک اقدام پیشگیری کننده برای کاهش اختلالات روانی است (اصغری، کرد میرزا و احمدی، 1392).

بنابراین به دلیل اینکه کشور ما کشور اسلامی و مذهبی است ضرورت دارد که به بررسی نقش ارزش های دینی بر گرایش به اعتیاد، پیشگیری ها و اقدامات لازم به عمل آید.

ه- مرور ادبیات و سوابق مربوطه (بيان مختصر پیشینه تحقيقات انجام شده در داخل و خارج کشور پيرامون موضوع تحقیق و نتايج آنها و مرور ادبیات و چارچوب نظري تحقیق):

چارچوب نظری تحقیق: تحقیقات نشان می دهد که در یک مقیاس گروهی داشتن اتکای مذهبی می تواند با کاهش مصرف مواد مخدر ارتباط داشته باشد. سوالی که اینجا پیش می آید این است که چه ساز و کاری در مذهب وجود دارد که باعث کاهش مصرف مواد می شود؟ در پاسخ به این سوال دو نظریه وجود دارد که عبارتند از: 1. نظریه مهار اجتماعی؛ 2. نظریه یادگیری اجتماعی. نظریه مهار اجتماعی نظریه پردازان مهار اجتماعی بر این باورند که، انسان ها ذاتا ضد اجتماعی اند و طبیعتا قابلیت ارتکاب جرایم را دارند و از آنجایی که رفتار انحرافی پاسخی طبیعی در برابر قوانین است، بنابر این بهتر است از واژه ی همرنگی به جای انحراف استفاده شود(قربانی،1384).

هیرشی (1969) درباره مصرف مواد اینگونه فرض کرده است که مواد مخدر در جامعه به راحتی قابل دسترسی است و این طبیعی است که، مردم هم، مصرف را تجربه کنند. پس به جای این که سوال کنیم چرا مردم مواد مصرف می کنند؟ می باید بپرسیم که، چرا مردم مواد مصرف نمی کنند؟ همرنگی در جامعه بستگی به التزامی دارد که بین افراد و جامعه به وجود می آید و آنان را از شکستن قوانین باز می دارد.

التزام و قرارداد اجتماعی شامل چهار عنصر است:وابستگی، تعهد، پیروی و اعتقاد. نظریه مهار اجتماعی پیش بینی می کند که، اگر افراد در وابستگی، تعهد و پیروی و اعتقاد در سطح بالایی باشند، کمتر مستعد انحراف از هنجارهای اجتماعی، از جمله مصرف مواد خواهند بود. یکی از نهادهای اجتماعی مهمی که به وسیله بسیاری از نظریه پردازان مهار اجتماعی نادیده گرفته شده مذهب است. با توجه به این دیدگاه می توان اظهار داشت که پایبندی مذهبی فرد را به چند طریق از مصرف مواد باز می دارد:

1. افرادی که به مذهب وابستگی پیدا می کند خواه ناخواه با افراد مذهبی ارتباط متقابل دارند و اگر مواد مصرف کنند مورد سرزنش و طرد انان قرار می گیرند.

2. مشارکت در فعالیت های مذهبی زمان کمی برای تجربه مواد در فرد باقی می گذارد.

3. تعهد نسبت به مذاهب و هدف های ان به زندگی فرد معنا می دهد به گونه ای که در این صورت مصرف مواد، دیگر جذابیتی ندارد.

4. نظام اعتقاد اکثر مذهب مخالف با مصرف مواد است و آموزش های آنان تقویت کننده عقاید منفی در برابر مصرف مواد است. خلاصه کلام اینکه، مذهب مردم را در برابر فعالیت های متداول سرگرم می سازد و شبکه اجتماعی ای را پدید می آورد که مصرف مواد در آن غیر قابل پذیرش است. نظریه یادگیری اجتماعی بر پایه نظریه یادگیری اجتماعی، رفتار های انحرافی و مجرمانه، اساسا به وسیله تداعی های فرد رخ می دهند.

تداعی ها، معانی یا الگوهای رفتاری هستند که فرد قبلا ان را کسب کرده و اجازه بروز (تقویت) یا منع (تنبیه) چنین رفتارهایی را می دهد. نظریه پردازان یادگیری اجتماعی معتقدند که همرنگی امری طبیعی است و این سوال را مطرح می کنند که چرا مردم قوانین را زیر پا می گذارند؟ و خود نیز پاسخ می دهند که:

بر پایه نظریه یادگیری اجتماعی، فرد یاد می گیرد که قانوان شکن باشد، چرا که، از طریق گرو ههای اولیه مثل خانواده و دوستان این اعمال را یاد گرفته است. بنابراین آنانی که مواد مصرف می کنند، تمایل دارند دوستانی داشته باشند که، آنان هم مواد مصرف می کنند. آنان از طریق این دوستان نگرش های خوشایند و شیوه های مصرف مواد را یاد می گیرند و حمایت های لازم را برای نگرش و رفتارها یشان دریافت می کنند(قربابی، 1384).

با توجه به مواردی که ذکر شد مذهب می تواند به مثابه عامل کلیدی در جهت کاهش مصرف مواد در جامعه تلقی شود. و همچنین خانواده ها می بایست تلاش کنند وبا بکار گیری روش های مناسب نسبت به پرورش اصول دینی و مذهبی در کودکان و نوجوانان خود مباردت ورزند و ارزش های سازندهی اجتماعی را به آنان بیاموزند تا از آسیب پذیری آنان در برابر اعتیاد بکاهند.

تحقیقات انجام گرفته در داخل و خارج کشور :

محمد پور اصل؛عباسی قهرمانلو؛ اله وردی پور؛ و اگنر (2014) پژوهشی تحت عنوان "سوء مصرف مواد در رابطه با مذهب و حمایت خانوادگی در دانشجویان دانشگاههای ایران" انجام دادند.

نتایج پژوهش آنها نشان داد که داشتن اعتقادات مذهبی موجب کاهش خطر از مصرف الکل و مواد مخدر می شود. فلتچر و کومر (2014)پژوهشی تحت عنوان "مذهب و رفتار های مخاطره آمیز سلامت در میان نوجوانان و بزرگسالان ایالات متحده" انجام دادند. نتایج پژوهش های آنها نشان داد که مذهب اثر قابل توجهی بر روی کاهش وابستگی به استفاده و سوء استفاده از مواد مخدر دارد.

موسکاتی و مزوک (2014) به بررسی رابطه دینداری در طول زندگی و سوء مصرف مواد پرداختند. نتایج پژوهش آنها نشان داد که بین دینداری در طول زندگی و سوء مصرف مواد رابطه معکوس وجود دارد. سوخول و سومان (2013) در پژوهش خود به بررسی معنویت،مذهب و باورهای مرتبط با الکل در میان دانشجویان دانشگاه پرداختند.

نتایج پژوهش آنها نشان داد که: معنویت و دینداری با نگرش کمتر نسبت به مصرف الکل مرتبط است؛ تفاوت های جنسیتی در تاثیر مذهب در استفاده از الکل وجود دارد؛ و ارتقای معنویت و مذهب به عنوان یک استراتژی پیشگیرانه ذکر کرده اند. مکارم و زنجانی (1392)پژوهش تحت عنوان"رابطه دینداری فرد، خانواده و اعتقاد به پیامدهای مصرف مواد با میزان مصرف مواد مخدر" انجام دادند نشان پژوهش آنها نشان داد که بین میزان دینداری خانواده با میزان مصرف مواد رابطه معنادار وجود ندارد.

میری و همکاران (2011) پژوهش تحت عنوان رابطه مذهب و فاکتور های جمعیت شناختی با سوء مصرف مواد در دانشجویان دانشگاه انجام دادند. نتایج پژوهش های آنها نشان داد که بین مذهب و سوء مصرف مواد رابطه منفی وجود دارد.

و مذهب و جنسیت بهترین پیش بینی کننده سوء مصرف مواد هستند. چانگ و یونگ (2011) یک متا آنالیز از روابط بین مذهب و رفتارهای سازنده و مخرب در نوجوانان انجام دادند. نتایج پژوهش های آنها نشان داد که بین مذهب و رفتارهای سازنده در نوجوانان رابطه مثبت و بین مذهب و رفتار های مخرب در نوجوانان رابطه منفی وجود دارد. چمراتریترانگ و همکاران (2010) در پژوهش خود به بررسی تاثیر معنویت در خانواده و پیشگیری از رفتارهای پر خطر سلامتی پرداختند.

نتایج پژوهش آنها نشان داد که معنویت در خانواده موجب پیشگیر از رفتار های پرخطر نوجوانان می شود. سانچز و ناپو (2008) پژوهش تحت عنوان "درمان های مذهبی برای اعتیاد دارویی: یک مطلعه اکتشافی در برزیل" انجام دادند. نتایج پژوهش های آنها نشان داد که مداخلات مذهبی می تواند به عنوان یک درمان مکمل برای درمان های مرسوم اعتیاد استفاده شود. یزدی مقدم و اسماعیل آبادی (1387) پژوهشی تحت عنوان"بررسی تاثیر باورها و عوامل اعتقادی بر پیشگیری و درمان اعتیاد" انجام دادند.

نتایج پژوهش های آنها نشان داد که باورها و عوامل اعتقادی نقش کمکی و حمایتی در مواجهه با مشکلاتی همچون اعتیاد ایفا می کند. و – جنبه جديد بودن و نوآوري در تحقيق: با توجه به این که مذهب یکی از مولفه های تعیین کننده در زمینه پیشگیری از اعتیاد است و با توجه به گسترش اعتیاد در بررسی های یاد شده بیشتر به نقش عقاید و باورهای فردی در اعتیاد پرداختند و به ارزش های دینی خانواده در زمینه اعتیاد توجه کافی نشده است.

پژوهش حاضر در این چارچوب با هدف تعیین نقش ارزش های دینی خانواده در پیشگیری از گرایش به مصرف مواد می پردازد.

ز- اهداف مشخص تحقيق (شامل اهداف آرماني، کلی، اهداف ويژه و كاربردي):

هدف اصلی این تحقیق عبارت است از تعیین نقش ارزش های دینی خانواده در پیشگیری از گرایش به مصرف مواد مخدر.

ح – در صورت داشتن هدف كاربردي، نام بهره‏وران (سازمان‏ها، صنايع و يا گروه ذينفعان) ذكر شود (به عبارت دیگر محل اجرای مطالعه موردی):

ط- سؤالات تحقیق:

آیا بین ارزش های دینی خانواده و گرایش به مصرف مواد مخدر رابطه وجود دارد؟

آیا بین ارزش های دینی خانواده و گرایش به مصرف مواد مخدر با متغیر جنسیت رابطه وجود دارد؟

ی- فرضيه ‏هاي تحقیق: بین ارز های دینی خانواده و گرایش به مصرف مواد مخدر رابطه معنادار وجود دارد.

بین ارزش های دینی خانواده و گرایش به مصرف موادمخدر با متغیر جنسیت رابطه معنادار وجود دارد.

ک- تعريف واژه‏ها و اصطلاحات فني و تخصصی (به صورت مفهومی و عملیاتی):

تعریف مفهومی واژه ها: ارزش های دینی خانواده: تمایل به ادراک هستی به صورت کل، ارتباط دادن خود به کلیت فراگیر هستی، وحدت وجودی در پدیده ها، معارف و اهل تصوف بودن و توجه به عنصر خدایی در هر کار(موسگراوس ، 1999) گرایش به مصرف مواد مخدر: باورها و نگرش های افراد درباره مواد و پیامد های منفی و مثبت مصرف آن را گرایش به مصرف مواد گویند (بلوس و میوتو ،2003).

تعریف عملیاتی واژه ها:

ارزش های دینی خانواده: در این پژوهش منظور از ارزش های دینی خانواده نمره ایی است که فرد از آزمون مذهب خانواده کسب کرده است. گرایش به مصرف مواد مخدر: در این پژوهش گرایش به مصرف مواد نمره ایی است که فرد در پرسشنامه گرایش به مصرف مواد کسب کرده است.

5-روش شناسی تحقیق:

الف- شرح كامل روش تحقیق بر حسب هدف، نوع داده ها و نحوه اجراء (شامل مواد، تجهيزات و استانداردهاي مورد استفاده در قالب مراحل اجرايي تحقيق به تفكيك): تذكر: درخصوص تفكيك مراحل اجرايي تحقيق و توضيح آن، از به كار بردن عناوين كلي نظير، «گردآوري اطلاعات اوليه»، «تهيه نمونه‏هاي آزمون»، «انجام آزمايش‏ها» و غيره خودداري شده و لازم است در هر مورد توضيحات كامل در رابطه با منابع و مراكز تهيه داده‏ها و ملزومات، نوع فعاليت، مواد، روش‏ها، استانداردها، تجهيزات و مشخصات هر يك ارائه گردد.

با توجه به این که هدف اصلی این نوع پژوهش تعیین نقش ارزش های دینی خانواده در پیشگیری از گرایش به مصرف مواد مخدر است؛ بنابراین پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی از نوع همبستگی است. ب- متغيرهاي مورد بررسي در قالب یک مدل مفهومی و شرح چگونگی بررسی و اندازه گیری متغیرها:

• متغیر پیش بین: ارزش های دینی خانواده

• متغیر تعدیل کننده :جنسیت

• متغیر وابسته: گرایش به مصرف مواد

ج – شرح کامل روش (ميداني، كتابخانه‏اي) و ابزار (مشاهده و آزمون، پرسشنامه، مصاحبه، فيش‏برداري و غيره) گردآوري داده‏ها :

پرسشنامه مذهب خانواده: این پرسشنامه که براساس پرسشنامه مذهب خانواده (مریل و همکاران، 2001 و 2005) تدوین شد، شامل 8 سوال است که میزان دینداری خانواده را مورد سنجش قرار می دهد. این پرسشنامه با رعایت اصول ترجمه به فارسی برگردانده شد و در برخی از گزینه های آن با توجه به فرهنگ و مذهب در ایران تغییراتی اعمال شد. همسانی درونی بر حسب آلفای کرونباخ برابر 76% و روایی همگرای آن با مقیاس سوگیری مذهبی برابر 40% بدست آمد.

پرسشنامه گرایش به مصرف مواد : پرسشنامه گرایش به مصرف مواد متشکل از سه خرده مقیاس گرایش به مصرف مواد (APS)، مقیاس پذیرش اعتیاد (AAS) ، و مقیاس استعداد الکل یا می بارگی MacAndrew می باشد. پاسخ های ارائه شده به هریک از مواد مقیاس شامل" بله" یا "خیر" است. در ایران پایایی این پرسشنامه با استفاده از روش آلفای کرونباخ 53%و از طریق روش دو نیمه کردن نیز 53% محاسبه شده است. آدرم و نیک منش (1391) در پژوهش خود ضریب آلفای پرسشنامه را با نمونه 67 نفری 80% گزارش کردند.

د – جامعه آماري، روش نمونه‏ گيري و حجم نمونه (در صورت وجود و امکان):

جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانشجویان دانشگاههای دولتی تهران که در سال تحصیلی 94-1393 مشغول به تحصیل هستند را تشکیل می دهند. نمونه به تعداد 300 نفر از جامعه دانشجویان دانشگاه ههای دولتی تهران به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب می شوند.

برای انتخاب نمونه، از بین دانشگاههای دولتی تهران، سه دانشگاه به صورت تصادفی انتخاب می شود. و سپس از هر دانشگاه دو دانشکده به صورت تصادفی برگزیده می شود. سپس از هر دانشکده 50 نفر (30 نفر دختر و 20 نفر پسر) به عنوان گروه نمونه انتخاب می شوند.

هـ - روش‌ها و ابزار تجزيه و تحليل داده‏ ها: برای تجزیه و تحلیل اطلاعات بدست آمده از دو روش آمار توصیفی و آمار استنباطی استفاده خواهد شد.

از آمار توصیفی برای بدست آوردن فراوانی، درصد، میانگین، انحراف استاندارد، و خطای استاندارد داده ها استفاده خواهد شد.

سپس از آمار استنباطی برای بدست آوردن همبستگی و تحلیل واریانس به کمک نرم افزار spssاستفاده خواهد شد.

و- منابع تحقیق:

منابع فارسی: