هدف این مقاله شفاف سازی معنی و نشان دادن اهمیت عبارات ثابتی که در تحقیق بکار برده می شود، می باشد. استفاده صحیح از این عبارت، سطح ارتباط فنی شما را در هنگام بحث و تجزیه و تحلیل تحقیق ، راحت تر می کند.
این کار به شما کمک می کند تا توضیح دقیق تری در محدوده موضوع خود بدهید و به روشن شدن اینکه نگرش تحقیق شما به چه چیزی اختصاص دارد، کمک می کند. لازم به ذکر است که معنی دقیق عبارت فنی همچون نظریه، قانون و فرضیه بستگی به متنی که در آن استفاده می شود دارد و تفسير معنای آنها به نویسنده بر می گردد.
کشف گونه های مختلف تحقیق که از نظر نوع در علم اصول و روش تحقیق دسته بندی شده اند ؛ توسط نوع اطلاعات جمع آوری شده و تهیه شده، بیان می شوند .
با توجه به اینکه این مقاله در توانا ساختن شما در فهم انتخاب های اولیه برای بکار گیری گونه های مختلف تحقیق می باشد و همچنین به شما کمک می کند تا ماهیت تحقیق خود را درک کنید.
نقش نظریه در تحقیق
نظریه در تعیین مشاهدات، اندازه گیری و محدود کردن واقعیت های مورد پژوهش راهنمای پژوهشگر است. نظر به وسیله ای است که از طریق آن به جست و جوی همبستگی های آزمایشی پدیده ها می پردازد. برای نظریه نقش های متفاوت و متعددی مطرح شده است. این بحث ها بیشتر مربوط به این موضوع هستند که آیا ابتدا نظریه را ساخت و سپس به پژوهش پرداخت، یا برعکس آن عمل کرد و یا ترکیبی از این دو روش را به کار بست؟ روش ابتدا نظريه، بعد پژوهش دارای مراحلی به شرح زیر است.
- تدوین یک نظریه واضح و روشن به صورت بدیهی یا بر اساس فرآیندهای توصیف شده
- انتخاب یک جمله استخراج شده از نظریه به عنوان ملاک مقایسه نتایج پژوهش آزمایشی
- برنامه ریزی پژوهش به منظور آزمون جمله انتخاب شده از طریق پژوهش آزمایشی
در ادامه به توصیف تعاریف هر یک از مؤلفه های فوق پرداخته می شود. مفاهیم و نظریه ها :
نظریه
رینولدز (۱۹۷۷: ۳۹) نظریه را به صورت کلی به شرح زیر تعریف کرده است:
نظریه عبارت است از فرضیه ای ساده درباره حوادثی که مشاهده آنها میسر نیست . این جمله ممکن است از یک سو فرضیه ای ساده درباره وقوع یک متغیر در شرایطی معین باشد، از سوی دیگر می تواند تبیینی پیچیده باشد مانند این که هستی در ۴ / ۵ میلیون سال پیش چگونه بوده است؟ در بین این دو نوع ممکن است نظریه های مختلفی از لحاظ نوع، کیفیت و دامنه نیز وجود داشته باشد که هریک در زمینه و محدوده معینی کاربرد دارد نظریه ها در مفهوم کلی، قضایایی هستند که مطابق قواعدی کامل شده اند، به بیان دیگر، این قضایا با قانون معین و بر اساس داده های قابل مشاهده به همدیگر مربوط شده اند. از این قضایا به عنوان وسایلی برای پیش بینی و تبیین پدیده های قابل مشاهده استفاده می شود.
به عبارت دیگر، همبستگی درونی فرضیه های نظری که راهنمای پژوهشگران در مشاهده همبستگی بین پدیده هاست نظریه نامیده می شود، فرضیه های نظری از طریق ارتباط قطعی که بین مفاهیم نظری وجود دارد تدوین می شوند. نظریه ممکن است خیلی وسیع و گسترده باشد، یا از تعدادی فرضیه به هم پیوسته که دارای ارتباط درونی هستند، تشکیل شود. به این معنی که نظریه به منظور تبیین طبقه معینی از پدیده ها طرح ریزی می شود و به ندرت می توان یک نظریه خوب یافت در تمام زمینه ها کاربرد داشته باشد.
الگو
الگو عبارتی است که ما برای توصیف چهارچوب کلی در بررسی تحقیق که مبتنی بر حالات فلسفی می باشد استفاده می کنیم، مانند: پست مدرنیسم، پست استراکچلسیم، باز تیویزم، امپریست. مدل بیان کننده عناصر سازنده و اولیه می باشد و اهمیت حقایق و موقعیت های که ما می توانیم در مورد آنها مطالعه کنیم را توصیف می کند، ایده هایی که از الگوهای خاص گرفته میشوند را مفهوم می نامند
مفاهیم:
توضیحات کلی از پدیده های خاص می باشد، مانند گریه، سگ، خشم، موفقیت، بیگانگی، کام یابی، فراست، جامعه گرائی، اگر تمام این عبارات را مورد آزمایش و بررسی قرار دهیم به روشنی مشهود است که هر کدام از این کلمات بیان کننده یک نظریه می باشند.
کوهن و منیون این موضوع را دقیق تر بیان می کنند: یک مفهوم ، رابطه بین یک کلمه (یا تماد) و یک ایده یا تصور است. هاگو (۱۹۹۳ ،ص ۱۷۰) هر شخصی در هر مکانی یک مفهوم را می سازد. البته در حصار یک فرهنگ یکسان معمولا مفاهیم کثیری تقسیم می شوند، مانند کودک، تنفر، قضاوت و غیره. اگر چه آنها توسط گروه های کوچکی از انسان های متخصص و با شاغلین بکار برده می شوند.
برای مثال ایدئولوژیست ها. این موضوع درطی بکارگیری مفاهیم است که ما در اعمال برخی از مفهوم های منسجم در جهان توانا هستیم. در جریان آنهاست که ما به واقعیت می رسیم و انسجام را درک می کنیم. ما از مفهوم برای برقراری ارتباط تجربی خود در جهان پیرامون استفاده می کنیم. درک از محیط اطراف، مستقیما بستگی به میزان دانش و آشنایی با دنیای گسترده مفاهیم دارد
هر چه ما بیشتر بدانیم و استفاده کنیم، با هدف بیشتری می توانیم اطلاعات جمع آوری کنیم و بیشتر نسبت به فهم خودمان اطمینان داشته باشیم، شناخت نسبت به اخذ هر چیزی که در دنیای اطراف صورت می پذیرد. اگر موضوع مورد نظر ما اینست که دنیا را فقط از طریق مقاهيم در دسترس خود بینیم و بفهمیم، این به انسان ها کمک می کند که هر شخص یک فهرست (مخزن) از مفاهیم داشته باشد و آنها را به سمت مشاهده حقایق عینی سوق می دهد.
یک وکیل موضوعی را که برداشت های مختلفی از آن گرفته می شود مورد بررسی قرار می دهد و با یک دانش ساده و معمولی بیان می کند که فرد در این زميله غير حرفه ای می باشد و بازرس در موقعیت محلی جدید از یک فرهنگ روستایی اولیه مانند یک مرد اسطوره ای در ماه (جوئز سرخ پوست برای آن مشکلات در گیرودار شهرهای مدرن گیج و مبهوت خواهد شد.
با در نظر گرفتن نمونه های بیان شده، محققان در علوم طبیعی سعی بر آن دارند که معنی واضحی از فهم را ارائه دهند به عبارت دیگر، دانشمندان اغلب در می یابند که مفهوم در بین نمونه های مختلف ممکن است به ایده ، احساس، ارزش، سنت و غیره بستگی داشته باشد و تنها از یک طریق نمی توان آنها را مشخص کرد در بسیاری از تحقیقات، معنی و مقام مفاهیم بدون استفاده در جمله قابل بررسی نمی باشند.
به عبارت دیگر به بیان رینولدز : ارزش یک مفهوم علمی می تواند فقط در عبارت علمی مفید که شامل جملات است، مورد قضاوت قرار گیرد (۱۹۷۱: ۴۵ ان نمادها، در ساختار کلمات بکار برده شده در گفتار یا توشتار معمولا به عبارت برمی گردند، در حالیکه خود کلمه نماد عموما برای علائم ریاضی استفاده می شود: مانند +. % . تعیین کردن و دادن عبارات طبیعی و مصنوعی در زبان مقدور است. دسته اول عبارات اولیه هستند، این دسته نمی توانند توسط بکارگیری عبارات دیگر توضیح داده شوند، اما با توجه به تقسیم بندی آنها نسبت به هم معنی بودن آنها قابل توصیف می باشند، مثال هایی چون فردی، تعامل، سنگ و امید از این قرارند. دسته دوم، عبارات مشتق شده می باشند. آنها توسط بکار گیری عبارات اولیه قابل توصیف اند. بعنوان مثال : گروه، سازماندهی مشاغل، پرده دیواری. واضح است که معانی عیارات اولیه خیلی دشوارتر از درک عبارات مشتفی می باشد. برای معانی عبارات مشتق تنها با اشاره کردن به مثال می توانیم معنی را درک کنیم در حالیکه برای عبارات اولیه هیج مثالی وجود ندارد.
تمرین:
در اینجا تعدادی عبارات وجود دارد که بعضی اولیه و برخی مشتق می باشند. نوع آنها را مشخص کنید و اگر آنها از نوع مشتق هستند توضیح دهید که چگونه می توان میزان آنها را توسط عبارات اولیه توضیح داد. برای شروع بهتر است با مثال زیر شروع کنید :
سخنرانی، مشتق، توضیح دادن با استفاده از عبارات اولیه (سخن، مرز، در برابر، شنونده ) : سخنی که توسط فردی در برابر شنونده ارائه داده می شود .
عبارات برای تمرین :
۱) اتومبیل ۲) جلسه ۳) خط راه آهن ۴) پزشک ۵) همسایگی
در هر کدام از عبارات مشقت، شما باید در نظر داشته باشید که یک عبارت اشتقاقی با تعریفش که ترکیبی از عبارت های اصلی است، بیانگر یک مفهوم مشابه است. مزیت اصلی عبارات اشتقاقی آن است که کاربرد آن مؤثرتر و نیاز به تلاش کمتری دارد، نسبت به حالتی که گروهی از کلمات تعریفی از آن عبارت اشتقاقی ایجاد می کند سر در گمی اغلب زمانی اتفاق می افتد که یک عبارت یا نماد اگر چه با یک معنی واضح که در یک متن خاصی بکار برده شده اند، اما معنای متفاوتی در دیگر متن ها پیدا خواهند کرد.
بیایید عبارت آرشیتکت را برای مثال بررسی کنیم که در محیط ساختمان سازی یک معنی دارد، اما معنای مختلفی در قسمت های اطلاعات و تکنولوژی ارائه می کند. نماد 7 معنای مختلفی برای کاربرد در ریاضیات و آموزش زبان یونان دارد. این مشکل در تحقیق معمول است خصوصا زمانیکه یک عبارت با نماد در زبان روزمره با مفاهیم مختلف بکار برده می شود معمولا معنای اضافه شده که به صورت ناخواسته توسط نویسنده انجام می شود، می تواند بطور چشمگیری معنی جمله را تغییر بدهد.
برای غلبه کردن بر این مشکل، محققان اغلب از نمادهای اختصاری، کلمات اختراعی با از کار افتاده و با عبارات یونانی با لاتین برای معنی بخشیدن به مفاهیم استفاده می کنند. در حالیکه در برخی از نمادها با عبارات معمولا برای خلاصه شدن، نتیجه بخشی و سختی تلفظ قابل نقد و بررسی می باشند.
متأسفانه مادامی که خوانندگان در مورد درک خود از نمادها با عبارات دقت و اصرار بر راحت خوانی دارند، در واقع هیچ راه حل روشنی برای حل این موضوع وجود دارد. این مشکلات زمانی بصورت جدی ۔ تر نمایان می شوند که نویسنده نمی تواند عبارت با نماد مورد نظر خود را در جای اصلی خود استفاده کند.
نوع دیگری از معنی که بهتر است به آن اشاره کنیم، معنای لغت نامه می باشد. لغتنامه سعی بر آن دارد که هر مفهوم را با عبارت توصیف کند در هنگام استفاده از لغتنامه شما می توانید به این نتیجه پرسید که اکثر لغتنامه ها بصورت چرخشی (متور) هستند پیدا کردن یک لغت شما را به سمت لغت نوم و لغت دوم شما را به سمت لغت سوم سوق می دهد و در نهایت لغت سوم شما را به سمت لغت اول رهنمون می سازد.
این به این دلیل است که لغت نامه ها عبارات اولیه را با استفاده از زبان روزمره توصیف می کنند: نظریه ای که در اینجا در این حالت وجود دارد اینست که خواننده باید معنی عبارات اولیه را به درستی درک کرده باشد. از عکس ها معمولا بخاطر کمک به فهمیدن بهتر عبارت در لغتنامه ها استفاده می شود.
مفاهیم عینی و انتزاعی
مفاهیم دارای ویژگی هایی هستند که تحت عنوان عینی و انتزاعی تعریف می شوند. با در نظر گرفتن نظريه رينولدز، مفاهیم انتزاعی آن دسته از مفاهیمی هستند که کاملا مستقل از زمان و مکان خاص می باشند. بعبارت دیگر، این مفاهیم هیچ ارتباطی با فضای خاص و با وضعیت زمانی ندارند. آنها معمولا توسط ارتباط با گونه های خاص تحقیق گسترش پیدا می کنند، مانند: تفسیری (تحقبقات فوم نگاری) سیستم خطابی (بررسی کلامی)، اگر مفهومی به زمان با مکان خاصی نسبت داده شوند، بعنوان یک مفهوم عینی در نظر گرفته می شود (رینولدز، ۱۹۷۱: ۳۹)۔ تمرین :
به مفاهیم زیر توجه کرده و مشخص کنید کدام عینی و کدام انتزاعی می باشد. اگر مفهوم عینی است توضیح دهید که به چه چیزی بر می گردد. در زیر یک مثال بیان شده است؛
دما
انتزاعی
دمای خورشید
عینی (به مکان بر می گردد)
1-3 روز
2- 4 دسامبر ۱۹۶۷ تا ۶ دسامبر ۱۹۶۷
٣. دیدگاه
۴.آقای اسمیت در مورد اقای جونز چه فکری می کند؟
۵ سیستم اجتماعی
6تعاون بانوان
۷. گروه
8.یک بعد از ظهر در لندن
شما باید توجه داشته باشد که در هر مورد از مفاهیم عینی، امکان تعیین کردن مفاهیم انتزاعی که در آن بکار برده شده، وجود دارد. مفاهیم عینی خود مثالی از مفاهیم انتزاعی می باشند.
تنها یک کلمه معنی انتزاعی (مستقل از زمان و مکان خیلی مورد بحث قرار گرفته است. در اینجا معنی دیگری که مربوط به عمق انتزاعی بودن کلمه است مورد بررسی قرار می گیرد. اگر چه ممکن است دو مفهوم انتزاعی مستقل از زمان و مکان دیده شود، اما یک مفهوم انتزاعی تراز مفهوم دیگر است. اگر یک مفهوم در چارچوب معنی دیگر باشد، معني دوم يا معانی عمومی بیشتر مفهوم انتزاعی تر ملاحظه می شوند
رينولدز (۱۹۷۱: ۵۰) این مثال را به وضوح توضیح می دهد. ملاحظه کنید مفهوم هیجان بعنوان یک مبل احساسی مستقیما به موارد دیگر بر می گردد و مفهوم دوست داشتن، یک احساس مثبت برای دیگر است. مفهوم هیجان ممکن است شامل دوست داشت در کنار عشق، احترام , ستاتش ملاحظه گردد، نه تنها با تنفر ، انزجار .
در این مثال ، هیجان مفهوم انتزاعی محسوب می شود و معنی دوست داشتن را احاطه کرده است.
وقتی مفاهیم در تحقیق بکار برده می شوند، سطح انتزاعی بودن آنها برای نوع تحقیقی که مورد نظر است، مهم می باشد. مفاهیم می توانند بسیار انتزاعی و یا بسیار گسترده در جایگاه استفاده باشند. یکی از مهمترین خصوصیات جملات علمی در علوم طبیعی این است که با این دنیای واقعی مرتبط است، ممکن است که این جملات با بعضی از حوادث مقایسه شوند معمولا با تعیین کردن حوادث (پدیده های) ملموس و تازه که توسط توضيح مثال های تئوری مفهوم بررسی می شوند، بدست می آیند.
بدین معنا ضروریست بعضی از مفاهیم تئوری مربوط به نقش حسی در موقعیت عینی باشند. با این وجود، اجباری نیست که همه مفاهیم در مجموعه ای از جملات با تئوری مورد بررسی قرار گیرند. با این وجود رویت ائم با الكترون بطور کامل میسر نمی باشد چیزی که دیده می شود تأثیری است که در مورد الکترون یا اتم توضیح داده میشود. مفاهيم تتوری که مستقیما قابل اندازه گیری در زندگی واقعی نیستند معمولا با عنوان طرح های فرضی خوانده می شوند.
در علوم اجتماعی، بررسی مفاهیم معمولا سخت ترین (پیچیده ترین) مبحث می باشند. غیر ممکن است زمانیکه با مسائلی چون اعتقادات، آداب و رسوم، رفتار و ارزشها روبرو هستیم، بتوانیم میزان آنها را تعیین کنیم. اما ممکن است به وضوح بتوانیم بگوییم بین گفتن، سطح گرفتاری و شدت اعتقادات اختلافاتی وجود دارد. بررسی این سطوح بستگی به ارتباط های انسان انسان ها، مؤسسات و ... و درک و قضاوت های شخصی یک محقق دارد.
برای مشخص کردن وجوه مفاهیم نظری در زندگی واقعی، یک طرح خاصی از گونه های مختلف معانی برای گسترش دادن ضروری ترین ابزار است. این نوع از ابزار مفاهیم علمی نامیده می شوند.
رينولدز این مفاهیم را در زیر توضیح میدهد.
گروهی از روش ها عملی که یک بیننده بهتر است اجرا کند را توصیف می کند. برای دریافت ادراک حسی (صدا، تصویر، ادراک عقلی و...) که نشان دهنده وجود یا درجه (ميزان) وجودی مفاهیم نظری هستند (رینولدز، ۱۹۷۱: ۵۲۰)
مشخصه واضح مفاهیم عملیاتی انتزاعی بودن آنهاست، که این مستقل از زمان و مکان می باشد. این مشخصه می تواند در موقعیت های مختلف زندگی با زمان های مختلف بکار برده شود.
برای مثال، ممکن است که گروهی از حالت های تناسب اندام فردی افراد وضعیت ظاهری اندام) از طریق زیر مورد بررسی قرار گیرد:
1-ناظرین تربیت شده مانند معلم ورزش با مربی اجازه می دهند تا بر روی یکسری از آزمون های اجرائی قضاوت کنند.
2- جمع آوری ارزیابی های فعالیت های فیزیکی، همچون فشار خون، ضربان قلب، میزان تپش قلب در حالت عادی (استراحت) یا انجام فعالیت.
٣. دادن پرسشنامه های فردی و مطالعه الگوهای فعالیت هایی که بطور منظم تحت کنترل هستند (پاسخ مثبت به یک سوال : آیا بیشتر از ۵ مایل در هفته می دوید؟) ممکن است نشان دهنده بهترین تناسب باشد
هر کدام از این روش ها می توانند در رابطه با مفاهیم نظری تناسب با اندازه گیری (بررسی تناسب) در موقعیت های مختلف در نظر گرفته شود. هر کدام توصیفی از چیزی است که نیاز به انجام دادن دارد ، زيدون وارد شدن به جزئیات در رابطه با ادراک حسی که مربوط به درجه تناسب هر شخص دارد؛ مانند نظر یک ناظر متخصص، سنجش مربوط به مشخصه های فیزیکی و یا پاسخ های مرزی به پرسشنامه.
ملاحظه کنید که چگونه بررسی گروهی سطح تناسب فردی با این روش با ارزیابی چگونگی سلامت تناسب) احساس عمومی با یکدیگر متفاوت هستند. مفاهیم عملیاتی کاملا متفاوت و در رابطه با مفاهیم انتزاعی می باشند و روش های فعلی کیفی طبیعی تر از ارزیابی های کمی میباشند.
در این موارد بسیار مهم است که روش های ارزیابی با سنجش این مفاهیم از نظر واقع گرانی مورد آزمایش قرار بگیرد. در مثال بالا شما می توانید از افراد سوال کنید که چرا مسئله سلامتی برای آنها حائز اهمیت است و چگونه به موقعیتی که می خواهند باشند نزدیک می شوند؟ از آنها بخواهید روش های خود را برای تحقق بخشیدن به فعالیت های فیزیکی روشن کنند، مانند حمل بسته های سنگین خرید یا دویدن به دنبال اتوبوس، برای محک زدن روش ها مکالمات آنها را در مورد فعل سلامتی و احساسات آنها را تجزیه و تحلیل کنید
این نوع ارزیابی سعی بر آن دارد که بر روی برداشت های فردی تکیه کند. بنابراین دقت نظر بیشتری برای به واقعیت نزدیک کردن این گونه ارزیابی ها باید در نظر گرفته شود. خطاهای فاعلی ممکن است در صورتیکه فاعل سوال ها را بدرستی متوجه نشده باشند رخ دهد یا غرض ورزی های فاعلی ممکن است نتیجه گیری شود، اگر فاعل بطور نادرستی محقق را از میزان تتناسب متقاعد کند، خطاهای مشاهده گر زمانی پدیدار می شود که در خواست با مشاهده محقق در مورد چیزی در یک زمان بر استرس خاصی باشد. شاید بعد از یک روز پر از مشغله کاری، قضاوت های مشاهده گر ممکن است از نتایج تامنصفانه ای استفاده کند. مثلا: اعتقاد به اینکه افراد چاق باید احساس نامناسب بودن اندام کنند
روابط بین مفاهیم نظری و تناسب معانی عملی برای اندازه گیری وجود مفاهیم نظری، عمدتا یک قضاوت می باشد. با توجه به نظريه رينولدز اعتقاد دارد یک مفهوم عملی می تواند توسط دو ملاک اندازه گیری شود متناسب بودن آن بعنوان یک روش اندازه گیری روابط آن با مفاهیم نظری (رینولدز ۱۹۷۱۰: ۵۵).
مهمترین آزمون از تناسب یک مفهوم علمی اندازه گیری بعنوان قضاوتهای متفق الفهم و درک با حسی باطنی مشاهدگر می باشد. اگر دو یا تعداد بیشتری از مشاهده گران و ناظران بدرستی تعلیم دیده باشند از روش های مخصوصی
خاصی برای اندازه گیری (ارزیابی) یک پدیده مشترک پیروی کنند، آیا به یک نتیجه یکسان خواهند رسید؟
در واقع به ندرت پیش می آید که بین ناظران یک توافق نظر یکسان پدید آید. زمانی که آنها از معنای یکسان برای یک پدیده استفاده می کنند، بدان سبب خطاهای اتفاقی (تصادفی)، خطاهای ارزیابی و زمانیکه در رابطه به زندگی بشر، تغییر دادن افکار، حالت های مختلف و بسیاری دیگر از مسائل رخ می دهد، سعی محققان بر آنست که آیا درجه توافق های حاصله از تحقیق تا چه میزان پاسخگوی سوال های آنها می باشد. سطح (ميزان) توافق قابل قبول، بستگی زیادی به نوع تکنیک تحقیق بکار برده شده و همچنین موقعیتی که آزمایش در آن انجام شده است. دارد.
عطف به روابطه بین معانی و مفاهیم نظری، خیلی راه مستقیم برای ارزیابی محسوب نمی شود. با مطالعه دقیق تر یک مفهوم نظری می توان بطور معقولانه ای به تدبیر یا استنتاج بعضی از شاخه هایی که ممکن است اندازه گیری شده باشند رسید. خصوصیات یک فرد گروه، سازماندهی و تجربیات و ...) و مسائلی که بطور مستقیم در رابطه با مفاهیم نظری قابل رویت باشد . این فرایند عمدتأ یکی از موضوعات قضاوت خواهد بود. تناسب یک معنی عملی برای اندازه گیری یک مفهوم نظری فقط از طریق سطح متفق الفهم توافق ها که به آنها اشاره شد، قابل بررسی می باشد. این حقیقت حساب شده است. زمانیکه یک دیدگاه مثبت قدم مهمی در مربوط سازی نظریه های انتزاعی به پدیده های عینی بر می دارد، نهایتا بستگی به یک قضاوت آگاهانه دارد.
تمرین : با توجه به اطلاعات فردی خود جهت مفاهیم تئوریک ذیل ۳ تعریف عملیاتی تعریف نمائید: مدرسه ترس اجتماع ( انجمن) یکپارچگی گرسنگی خاصیت آهن ربایی گروه فشار مسائلی که بطور مستقیم در رابطه با مفاهیم نظری قابل رویت باشد . این فرایند عمدتأ یکی از موضوعات قضاوت خواهد بود. تناسب یک معنی عملی برای اندازه گیری یک مفهوم نظری فقط از طریق سطح متفق الفهم توافق ها که به آنها اشاره شد، قابل بررسی می باشد. این حقیقت حساب شده است. زمانیکه یک دیدگاه مثبت قدم مهمی در مربوط سازی نظریه های انتزاعی به پدیده های عینی بر می دارد، نهایتا بستگی به یک قضاوت آگاهانه دارد.
تمرین : با توجه به اطلاعات فردی خود جهت مفاهیم تئوریک ذیل ۳ تعریف عملیاتی تعریف نمائید:
مدرسه
ترس
اجتماع ( انجمن)
یکپارچگی
گرسنگی
خاصیت آهن ربایی
گروه فشار