انسان همیشه در پی کشف به رموز طبیعت، جایگاه خود در خلقت و هدف از زندگی بوده است.در این جست‌وجو پس از طی قرن‌ها و عبور تمدن‌های متنوع،ادیان الهی زندگی انسان را شکل داده‌اند و تا حدّ زیادی رشته تاریخ را معین کرده‌اند.با این‌که این ادیان کتاب‌هایی از سوی پروردگار داشتند، قرآن با همه آنان فرق دارد؛کتابی که کاملا وحیانی است و به مطالب علمی توجه دارد و از همین لحاظ مورد توجه دانشمندان غرب و شرق قرار گرفته است. قرآن كلام خدا و تجلّي اسم جامع، محيط و اعظم حق تعالي است كه همة انديشه‌‌هاي حقيقت‌‌جوو خردورز را به دل‌سپاري فرا مي‌خواند: «كتابٌ انزلناه اليكَ مباركٌ ليدَبروا آياته و ليتذكَّرِ اولوالالباب» (ص؛ 29).
قرآن به عنوان پيام هدايت الهي براي انسان، همة ساحت‌هاي حيات مادي و معنوي را در بر مي‌گيرد. در اين كتاب جامع، تمام قلمروهاي زندگي مادي و معنوي، فردي، اجتماعي، اخلاقي و حقوقي، دنيايي و آخرتي و جز آن، از آغاز آفرينش و مبدأشناسي تا مسير و برنامة زندگي و سرمنزل نهايي، همه مورد توجه تشريع الهي است. فضاي بي‌كران معارف قرآن در راستاي رسيدن انسانها به كمال، از جنين تا جنان و از ملك تا ملكوت و از ذرّه تا كهكشان را فرا مي‌گيرد و در يك كلام، همة لوازم هدايت و تربيت انسان را در خود نهفته دارد: «و نزّلنا عليكَ الكتابَ تبياناً لكلِّ شيءٍ» (نحل: 89).
از سوي ديگر، قرآن با برابر نهادن علم و برهان قطعي عقلي با وحي و نبوت آسماني و نيز هدايت و شهود عرفاني (جوادی املی، ص 58) در جهت كشف حقايق و شناخت معارف و ارائة سه طريق به سوي مطلق علم (طباطبایی، ص 212) و نيز سرزنش كساني كه بدون بهره‌مندي از يكي از اين راه‌ها به مجادله برمي‌خيزند (و مِن النّاسِ مَن يُجادلُ في اللهِ بغيرِ علمٍ و لاهديْ و لاكتابٍ منيرٍ) (حج: 22).
و همچنين با تكيه بر منابع شش‌گانه شناخت و دعوت ضمني به لزوم به كارگيري آنها، و نيز دعوت انسانها به مطالعة آيات آفاقي و انفسي، به عنوان مهم‌ترين راه شناخت خدا، و با تكريم و بزرگداشت مقام علم و نكوهش جهل و جاهلان، ضمن ايجاد انگيزه براي كسب علم و معرفت، رويكرد علمي خود را نيز نمايان ساخته است.
در احاديث متعددي قرآن به عنوان كتاب حاوي علم و اخبار و هر آنچه در جهان رخ داده و خواهد داد (کلینی، ج 1،ص 59) مطرح مي‌شود، هرچند خرد آدميان قادر به درك همة اين علوم نباشد (کلینی، ج 1، ص 60).
شماره 32
