بيان مسأله ( تشريح ابعاد، حدود مسأله، معرفي دقيق مسأله، بيان جنبه‌هاي مجهول و مبهم و متغيرهاي و متغيرهاي مربوط به پرسشهاي تحقيق، منظور از تحقيق ) امروزه توسعه زندگی شهری و صنعتی، گسترش بی رویه شهرها و مهاجرت از روستا به شهرهای بزرگ افزایش حاشیه نشینی، فراوانی مشکلات اقتصادی، اجتماعی و جوان بودن درصد بالایی از افراد جامعه ایران باعث افزایش کمی و کیفی آسیب های اجتماعی گردیده و زمینه مناسبی برای ابتلاء به انواع آسیب ها به خصوص برای قشر جوان فراهم گردیده است(اقلیما، 1387).
در این میان دختران و زنان از جمله افرادی هستند که دستخوش آسیب می گردند. زنان و دختران آسیب دیده بسته به آسیب هایی که تجربه کردند نیاز به امنیت دارند (لرنی، 1383). امنیت همیشه یکی از مسائل اساس و حیاتی بشر بوده و مباحث علمی زیادی را به خود اختصاص داده است. امنیت در لغت به معنای ایمن شدن و در امان بودن و بی بیم شدن است (ساروخانی و نوید نیا، 1385).
امنیت روانی از نیازهای آغازین فطری و ضروری بشر است. بشر از آغاز تا پایان و در تمامی مراحل و حلقه های تاریخ خویش، نیازمند به امنیت است. به عبارتی بهتر، سرآمد همه نیازهای اساسی بشر امنیت روانی است (خومحمدی،1382).
نیاز به امنیت پس از نیازهای فیزیولوژیکی انسان به عنوان یکی از ساختارهای اساسی و پایه ای تشکیل دهنده شخصیت فرد قلمداد می شود، تا زمانی که فرد در زندگی روزمره خود امنیت روانی نداشته باشد، هیچ پیشرفتی در طول ساختار شخصیتی خود نخواهد کرد. در حقیقت مرتفع شدن بیشتر نیازهای مهم آدمی حتی نیازهای زیستی نیز به نوعی تابع میزان امنیت است. ارضای نیازهای ایمنی، یک احساس ذهنی مثبت به دنبال دارد که به موجب آن، انسان احساس جسارت و شجاعت بیش تری می کند (مزلو، ترجمه رضوانی، 1383)، همچنین ارضای نیاز ایمنی، حرکت به سمت ارضای نیازهای بالاتر را امکان پذیر می سازد و فرد را به ظاهر شدن و کسب مهارت ها و تسلط بر می انگیزد؛ در حالی که با در معرض خطر قرار گرفتن امنیت، شخص به نیازهای سطج پایین باز می گردد (میلون، ترجمه موللی، 1385).
بنابراین تحقق احساس امنیت نیازمند شناخت عوامل است که می تواند بر آن تاثیر گذار باشد. حمایت اجتماعی از جمله عواملی است که می تواند بر احساس امنیت تاثیر گذار باشد (احمد پور و قاسمی، 1392). شواهدی نیز که از مطالعات مختلف بدست آمده است نشان دهنده آن است که حمایت اجتماعی می تواند نقش مهمی در ایجاد امنیت داشته باشد(ربانی و افشار کهن، 1383).
لیندزی رایج ترین تعریف از حمایت اجتماعی را ارائه داده است. او در این تعریف بر کیفیت و در دسترس بودن روابط با افرادی تاکید می کند که منابع حمایتی را در مواقع نیاز فراهم می کند و معتقد است اقوام، خانواده، دوستان، آشنایان و ... ، خدماتی عینی را فراهم می کنند که موجب احساس دوست داشته شدن، عزت نفس و ارزشمند بودن فرد می شود و به این طریق او جزئی از شبکه ارتباطی می داند. لیندز بیان می کند که حمایت اجتماعی برای هر فرد ارتباط امنی را ایجاد می کند که احساس محبت و نزدیکی از ویژگی های اصلی این ارتباط است. نیازهای افراد از طریق منابعی تامین می شود که جامعه در اختیارشان می گذارد و این منابع به شکل های متفاوت ابزاری، اطلاعاتی و عاطفی هستند. افراد براساس روابط اجتماعی و نوع پیوندهایی که دارند از منابع حمایتی برای رفع نیازهایشان استفاده می کنند (بهمنی، 1387).
هاوس حمایت اجتماعی را دارای سه بعد حمایت ابزاری، عاطفی و اطلاعاتی می داند. حمایت عاطفی شامل عشق و محبت و همدلی است. حمایت اطلاعاتی یعنی انتقال اطلاعات یا راهکارها به فرد برای سازگاری و مقابله با مسائل و مشکلاتی است که با آنها مواجه شده است. برای مثال، هنگامی که فرد با مشکلی مواجه می شود اطرافیانش راهکارهایی را به او پیشنهاد می کنند. حمایت ابزاری نیز به انواع کمک ها و مساعدت های محسوس اشاره دارد، مثل وام دادن به فردی یا قرض گرفتن از کسی (نجف آبادی، 1390).
پژوهش ها نشان داده است حمایت اجتماعی به عنوان یک سپر و عامل محافظت کننده در برابر پیامدهای منفی بدرفتاری، می تواند در پیشگیری از اختلالات روانی موثر باشد (گودمن ، داتون ، وانکوز و وینفرت ، 2005؛ لی ، ساندرز ، تامسون و مکانیک ، 2002؛ کوکر و همکاران، 2002؛ بوش و روزنبرگ ، 2004). بررسیها نشان می دهند که ارائه حمایت های اجتماعی به زنان، در کاهش آثار منفی موثر است و به بهبود کیفیت زندگی و ارتقای سلامت روانی را به همراه دارد (سالازار ، وینگود ، دی کلمنته ، لانگ و هرینگتون ، 2004؛ ونزل ، تاکر ، الیوت ، مارشال و ویلیامسون ، 2004).
شماره 102
