مفهوم هوش بر واقعيت بسيار پيچيده اي منطبق است و تحت تاثیر جنبه هاي بسيار متفاوتي تجلي پيدا مي كند. محققان قديمي، هوش را يك عامل عمومي يا خصيصه اي مي دانستند كه در قالب طيف وسيعي از رفتارها نمايان مي شود. اما روان شناسان بعدي اظهار داشتند كه هوش، مجموع هاي از تواناي يهاي نسبتاً مستقل است (تاد و بوهارت، ترجمه ی فیروزبخت، 1379، به نقل از علی پور و صالح میر حسنی، 1390). به عنوان يكي از پركاربردترين تعريف ها ، از نظر وكسلر ( 1985) هوش شامل توانايي هاي فرد براي تفكر منطقي، اقدام هدفمندانه و برخورد مؤثر با محيط است و مي تواند اجتماعي ، عملي يا انتزاعي باشد. برخی هوش را به عنوان ماهیتی واحد معرفی می کنند و برخی دیگر آن را واجد مؤلفهها و مقولههاي بی شماري می دانند (کلنوسکی ، 2002 ). آنگاه که مفهوم هوش از مطالعات آزمایشگاهی و آزمونهاي معما شکل و کاغذ و قلمی به سطح جامعه و روابط بین فرد باددیگر افراد، اشیا و یا مسائل انتقال یافت، مفاهیمی چون "هوش اجتماعی"، "هوش بین فردي" و "هوش هیجانی" اذهان پژوهشگران را به خود مشغول کرد . هوش بر اساس تعریف سنتی خود مدت ها به عنوان اصلی ترین عامل موفقیت و پیشرفت تحصیلی در نظر گرفته می شد (مارنات ، 2003).
یکی از جنبه هایی که در ارزیابی هوش موثر است، هوش کلامی است. نمره ی بهره هوشی کلامی شاخصی برای توانایی های ادراکی فرد است. گفتار وجه تمایز بشر از سایر موجودات است. این وجه تمایز اگرچه ریشه در اندیشه و فرایندهاي روانشناختی دارد معهذا از طریق تظاهرات بیرونی قابل مشاهده بوده و بیشتر از اندیشه و فرایندهاي روانشناختی مورد بررسی قرار گرفته است و خود ابزاري براي مطالعه ی اندیشه و فرایندهاي روانشناختی شده است. بدین ترتیب است که گفتار توجه روانشناسان را به خود جلب کرده است و مطالعات فراوانی در این زمینه صورت گرفته است ( به عنوان مثال نگاه کنید به فرنیهاگ و فریدلی ، 2005؛ استاد و آسکلند ، 2008؛ وینسلر و همکاران، 2008؛ پیاژه ، 2000؛ استاد و سورنسن ، 2007؛ جونز ، 2009؛ فرنیهاگ، 2008؛ مارتون و همکاران، 2005؛ ویلیرز ، 2007؛ ویلی ، 2006؛ ماسکارنو ، 2008؛ واسرمن ، 2007؛ به نقل از کاظمی و همکاران، 1391).
نظریه پردازان بسیاري زبان و گفتار را از ابعاد مختلف مورد بررسی قرار داده اند ( براي مثال چامسکی ، وورف ، واتسون ، اشترن ، ویگوتسکی و پیاژه ) و براي اندازه گیري زبانی (گفتاري) مقیاسهاي گوناگونی به کار برده شده است.
شماره 41