باورهای خود کارآمدی پایه اصلی و محور انگیزه انسان محسوب می شوند و به میزان بهره مندی افراد از این باورها، احتمال موفقیت آنها را در انجام کارها را بالا می برد ( خواجه و حسین چاری، 1390 ) .
بندورا ( 1977 ) نخستین بار در نظریه خود مفهوم خود کارآمدی را مورد استفاده قرار داده است. این باورها در جنبه های مختلف زندگی نقش مهمی دارند و یکی از جنبه ها و حوزه هایی که موفقیت در آن تا حد زیادی منوط به داشتن خود کارآمدی بالا است حوزه تحصیلی است. آلتون سوی ، چیمن ، اکسی ، اتیک و گوکمن ( 2010 ) ، خودکارآمدی تحصیلی را از مفاهیم مرتبط با خودکارآمدی می دانند، که به باور دانش آموز راجع به توانایی رسیدن به سطح معینی از تکلیف اشاره دارد.
بندورا ( 1986-1977 ) بیان کرد که باورهای خود کارآمدی از چهار منبع: تجربه شخصی، تجارب جانشینی، ترغیب کلامی و حالات عاطفی و روانی نشات می گیرند که تجارب شخصی افراد دارای اهمیت خاصی می باشد. وقتی افراد براین باور هستند که کوشش آنها موفقیت آمیز خواهد بود اعتماد به نفس آنها برای رسیدن به هدف و پافشاری بر روی آن بیشتر می شود و برعکس، هرچه افراد تلاش خود را بی فایده بپندارد از تلاش خود کاسته و خودکارآمدی و در نتیجه پیشرفت کمتری در آن زمینه خواهند داشت. خودکارآمدی افراد در طی کسب مهارت ها دچار تغییراتی می شود و تجارب شخصی در مواقعی که فرد با یک تکلیف روبرو می شود و آن را حل می کند بر افزایش سطح خود کار آمدی فرد کمک می کند ( آشر و پاجارس ، 2008 ) .
بندورا یکی از مهم ترین سازه های موثر در خودسازمان دهی را گذشته از هدف داشتن، احساس خود کارآمدی می داند. کسانی که خودکارآمدی بالایی دارند، هدف های چالش برانگیزتر و بالاتری را بر می گزینند، به خود بیش تر باور دارندف هدف های چالش برانگیز تر و بالاتری را بر می گزییند، به خود بیشتر باور دارند، کوشش و پافشاری بیش تری نشان می دهند، یادسپاری بهتر است، راهبردهای یادگیری سودمندتری را به کار می برند، و سرانجام کارکردشان در امجام کار بهتر است. ولی کسانی که خود کارآمدی پایینی دارند، به آسانی در برخورد با سدها یا شکست ها دل سرد می شوند. در حقیقت خود کارآمدی نقش میانجی گر و آسان ساز را در پیوند میان کنش های شناختی بازی می کند ( بندورا، 1997 ) .
باور خود کارآمدی بر بسیاری از جنبه های زندگی مثل گزینش اهداف، تصمیم گیری، میزان تلاش، سطح استمرار و پایداری و رویارویی با مسایل چالش بر انگیز تاثیر دارد ( بندورا ، 1991 ) . یکی از متغیرهایی که با خودکارمدی پایین مرتبط است تعلل ورزی است ( چیو و چول ، 2005؛ کلاسن ، کراوچانی و جایان ، 2008 ) .
شماره 155
