فهرست
بخش اول – طبقه بندي و اصول فني آزمونگري روانشناختي
فصل اول – طبقه بندي................................................................................... ٧
روشهاي طبقه بندي.......................................................................................... ٨
الگوهاي پزشكي............................................................................................... ٩
رويكرد روانسنجي............................................................................................. ٩
غربالگري........................................................................................................ ١٢
طبقه بندي آزمونهاي روانشناختي...................................................................... ١۵
آزمونهاي توانايي ذهني.................................................................................... ١۵
آزمونهاي پيشرفت تحصيلي .............................................................................. ١۶
آزمونهاي شخصيت.......................................................................................... ١٧
آزمونهاي علايق، نگرشها و ارزشها................................................................... ١٨
آزمونهاي عصب روانشناختي............................................................................ ١٨
ساير روشهاي طبقه بندي آزمونها ...................................................................... ١٨
آزمونهاي عملكردي در مقابل کاغذ – مدادي ......................................................... ١٨
آزمونهاي سرعت در مقابل قدرت........................................................................ ١٩
آزمونهاي انفرادي در مقابل گروهي..................................................................... ١٩
حداکثر عملكرد در مقابل عملكرد نوعي................................................................. ١٩
آزمونهاي هنجار مرجع در مقابل آزمونهاي ملاك مرجع............................................ ٢٠
فصل دوم - مباني کماري ارزيابي.................................................................. ٢١
هنجار ............................................................................................................ ٢١
ويژگيهاي گروه هنجار ...................................................................................... ٢٢
انواع هنجار ..................................................................................................... ٢٣
هنجار درصدي.................................................................................................. ٢٣
نمره هاي معيار................................................................................................. ٢۴z
نمره هاي ٢۵..................................................................................................... T
نمره هاي هوشبهر انحرافي............................................................................................. ٢۵
نمره هاي ٩ بخشي........................................................................................... ٢۵
هنجارهاي تحولي............................................................................................. ٢۶
معادلهاي کلاسي........................................................................................... ٢٧
هنجارهاي باليني............................................................................................. ٢٧
متغيرها .......................................................................................................... ٢٨
مقياسهاي اندازهگيري...................................................................................... ٢٨
توزيع فراواني................................................................................................... ٢٩
اشكال مختلف توزيع.......................................................................................... ٣١
اندازه هاي گرايش مرکزي ................................................................................... ٣٣
پراکندگي........................................................................................................ ٣٣
اعتبار ............................................................................................................. ٣۴
روش بازآزمايي................................................................................................. ٣۵
روش توافق نمره گذاران ...................................................................................... ٣۵
روش فرمهاي هم ارز ........................................................................................ ٣۵
روش همساني دروني....................................................................................... ٣۶
روش دو نيمه کردن ........................................................................................... ٣۶
روش کودر – ريچاردسون .................................................................................... ٣٧
ضريب کلفا ....................................................................................................... ٣٨
عوامل مؤثر بر اعتبار .......................................................................................... ٣٨
روايي............................................................................................................. ٣٩
روايي محتوا .................................................................................................... ٣٩
روايي ملاکي................................................................................................... ۴٠
روايي سازه..................................................................................................... ۴٠
بخش دوم - روشهاي ارزيابي روانشناختي
فصل سوم - شرح حال نويسي................................................................... ۴۵
وضعيت رواني.................................................................................................. ۴۶
ارزيابي چندمحوري ...........................................................................................۴٨
٤ ارزيابی و آزمونگری روانشناختی اختلالات باليني و ساير اختلالاتي که ممكن است مورد توجه باليني قرار گيرند.
۴٩ : I محور اختلالات شخصيت و عقبماندگي ذهني ................................................. ۵٠
: II محور بيماريهاي جسماني ........................................................................ ۵١
: III محور مشكلات رواني – اجتماعي و محيطي................................................... ۵٢
: IV محور ارزيابي کلي کارکرد ............................................................................. ۵۴ :
V محور ۵٧......................................................... (GARF)
مقياس ارزيابي کلي کارکرد ارتباطي طرح غيرمحوري........................................... ۶٠
فصل چهارم - مشاهده ............................................................................... ۶٣
رفتار هدف ...................................................................................................... ۶۴
مكان مشاهده ................................................................................................. ۶۵
چگونگي ثبت دادهها ......................................................................................... ۶۶
انتخاب مشاهدهگر ............................................................................................ ۶٨
اعتبار مشاهده ................................................................................................ ۶٩
روايي مشاهده ................................................................................................ ٧١
سيستمهاي مشاهدهاي................................................................................... ٧١
سيستم ارزيابي رفتاري کودکان – سيستم مشاهدة دانشکموز ................................. ٧١
فهرست بازبيني رفتار کودك – فرم مشاهدة مستقيم............................................... ٧٣
مشاهدة تعامل همتايان دوج............................................................................... ٧٣
فصل پنجم - مصاحبه.................................................................................. ٧۵
برقراري ارتباط با مصاحبه شونده .......................................................................... ٧۵
مراحل مصاحبه ................................................................................................ ٧٧
موضوعها و پرسشهاي مصاحبه ......................................................................... ٧٩
مصاحبه با خردسالان......................................................................................... ٨٠
مصاحبه با کودکان دبستاني ............................................................................... ٨٢
مكان مصاحبه .................................................................................................. ٨٣
مصاحبه تا چه حد بايد سازمان يافته باشد ؟ .......................................................... ٨۴
کودکان مقاوم .................................................................................................. ٨۵
مصاحبه با نوجوانان ........................................................................................... ٨۶
فنون مصاحبه با نوجوانان.................................................................................... ٨٩
مزاياي مصاحبة ساختار يافته .............................................................................. ٩١
ضعفهاي مصاحبة ساختار يافته.......................................................................... ٩١
پرسشنامههاي مصاحبة تشخيصي ساختاريافته ....................................................٩٢
٩۵....................................................... (DISC)
جدول مصاحبة تشخيصي براي کودکان ساخت و محتوا ..............................................٩۶
اجرا ............................................................................................................... ٩٧
اعتبار ............................................................................................................. ٩٨
روايي............................................................................................................. ٩٨
فصل ششم - مقياسهاي درجه بندي........................................................ ١٠١
تعريف .......................................................................................................... ١٠٢
کاربرد مقياسهاي درجه بندي............................................................................ ١٠٢
مزاياي استفاده از مقياس درجه بندي.................................................................. ١٠٣
محدوديتهاي مقياس درجه بندي....................................................................... ١٠۴
خطاهاي موجود در مقياس درجه بندي................................................................. ١٠۵
اصول تهية مقياس درجه بندي............................................................................ ١٠۶
تفسير مقياسهاي درجه بندي........................................................................... ١٠٧
انواع مقياسهاي درجه بندي ............................................................................. ١٠٨
مقياس درجه بندي عددي................................................................................. ١٠٨
مقياس درجه بندي نگارهاي ............................................................................... ١٠٩
مقياس درجه بندي نگارهاي توصيفي ................................................................... ١١٠
مقياسهاي درجه بندي مقايسهاي..................................................................... ١١١
مقياس ليكرت................................................................................................ ١١١
مقياس افتراق معنايي..................................................................................... ١١٢
مقياس ثرستون.............................................................................................. ١١۴
فرمهاي مقياس درجه بندي............................................................................... ١١۶
ارزيابي کودکان از سوي معلمان......................................................................... ١١۶
ارزيابي کودکان از سوي والدين.......................................................................... ١١٧
توافق والدين – معلم....................................................................................... ١١٧
توافق پدر و مادر ............................................................................................. ١١٨
ارزيابی و آزمونگری روانشناختی ------------------------ ٥
توافق کودك – بزرگسال ................................................................................... ١١٨
درجه بندي همتايان .........................................................................................
(SSRS) سيستم درجه بندي مهارتهاي اجتماعي سيستم درجه بندي مهارتهاي اجتماعي – فرم دانش آموز – مقطع دبستان .............. ١٢٠
نمره گذاري.................................................................................................... ١٢١
اعتبار و روايي................................................................................................ ١٢١
بخش سوم - مباني نظري و ارزيابي هوش و شخصيت
فصل هفتم- ارزيابي هوش........................................................................ ١٢۵
هوش چيست ؟ ............................................................................................. ١٢۵
نظريه هاي هوش............................................................................................ ١٢۶
نظريه هاي کلاسيك......................................................................................... ١٢۶
نظرية اسپيرمن.............................................................................................. ١٢۶
نظرية توانايي هاي ذهني اولية ثرستون............................................................... ١٢٩
نظرية گيلفورد ................................................................................................ ١٣١
الگوهاي سلسله مراتبي................................................................................. ١٣٢
نظرية کتل..................................................................................................... ١٣٣
نظرية ورنون................................................................................................... ١٣٣
نظرية کارول................................................................................................... ١٣۵
نظريه هاي تحولي هوش.................................................................................. ١٣۶
نظرية رشد شناختي پياژه ................................................................................ ١٣٨
پردازش اطلاعات و نظريه هاي بيولوژيك هوش........................................................ ١٣٩
نظرية جنسن................................................................................................. ١۴٠
نظرية استرنبرگ............................................................................................. ١۴١
نظرية هوشهاي چندگانه گاردنر ........................................................................ ١۴٢
نظرية داس، ناگليري و کرباي ............................................................................ ١۴٢
رابطة آزمونها و نظريه هاي هوش...................................................................... ١۴۴
آزمونهاي انفرادي هوش................................................................................. ١۴۴
ماده سؤالهاي آزمونهاي هوش انفرادي............................................................ ١۴۵
مقيا س هاي هوش و کسلر ............................................................................... ١۴٧
مقياس هوش بزرگسالان و کسلر – ويرايشسوم.................................................. ١۴٩
خرده آزمونهاي کلاميض.................................................................................. ١۴٩
خرده آزمونهاي عملكردي................................................................................ ١۵٠
نمره گذاري و هنجارها ...................................................................................... ١۵١
تفسير نتايج .................................................................................................. ١۵٢
فرم کوتاه مقياس هوش و کسلر ........................................................................ ١۵٣
(WISC – III) مقياس هوش و کسلر کودکان – ويرايش سوم ١۵۵
.WISC – III ويژگيهاي روانسنجي
١۵۵................. (WPPSI-R)
مقياس تجديدنظر شدة هوش و کسلر
پيش دبستاني مقياس هوش استنفورد – بينه .......................................................................... ١۵٧
ويژگيهاي روانسنجي................................................................................... ١۶٠
آزمونهاي گروهي توانايي ذهني....................................................................... ١۶٠
کاربرد آزمونهاي گروهي.................................................................................. ١۶١
آزمون ريون .................................................................................................... ١۶١
فصل هشتم – ارزيابي شخصيت............................................................... ١۶٣
صفات شخصيت............................................................................................. ١۶٣
نظريههاي صفات............................................................................................ ١۶۴
نظرية کتل..................................................................................................... ١۶۶
نظرية کيزنك ................................................................................................... ١۶٨
نظرية پنج عامل بزرگ شخصيت......................................................................... ١۶٩
مسائل و مشكلات ارزيابي شخصيت.................................................................. ١٧٠
ثبات شخصيت ............................................................................................... ١٧٠
رابطة اندازههاي شخصيت با رفتارهاي واقعي....................................................... ١٧١
تأثيرهاي موقعيتي بر رفتار ................................................................................ ١٧٢
روشهاي ارزيابي شخصيت..............................................................................
١٧٣ آزمونهاي عيني شخصيت............................................................................... ١٧٣
کاربرد آزمونهاي عيني شخصيت....................................................................... ١٧۴
طبقه بندي کارکردي آزمونهاي عيني شخصيت..................................................... ١٧۶
آزمونهاي جامع شخصيت................................................................................ ١٧٧
ارزيابی و آزمونگری روانشناختی آزمونهاي حيطه هاي خاص ........................................ ١٧٨
تجديدنظر شده ............................................................ ١٧٩
- NEO سياهة شخصيت نمره گذاري.................................................................... ١٨٣
اعتبار و روايي................................................................................................ ١٨٣
١٨٣.................................(MMPI – 2 / MMPI)
سياهة شخصيتي چندوجهي مينه سوتا مراحل تدوين ..............................................١٨۴
روش اجرا...................................................................................................... ١٨٨
نمره گذاري.................................................................................................... ١٨٨
تفسير نتايج .................................................................................................. ١٨٨
تفسير مقياسهاي روايي................................................................................. ١٩٠
تفسير مقياسهاي باليني................................................................................ ١٩١
تفسير ترکيبي مقياسهاي باليني ..................................................................... ١٩۴
١٩۵.............................................................................................MMPI
فرم کوتاه نمره گذاري و تفسير ........................................................................................ ١٩۶
کليد نمره گذاري.............................................................................................. ١٩۶
١٩٧.............................(SCL – 90- R) فهرست بازبيني نشانهها – ٩٠ – تجديدنظر شده
١٩٩............................................................................... SCL – 90-
R ابعاد نُه گانة نمره گذاري.................................................................................................... ٢٠۵
پرسشنامة اطلاعات شخصي وودورث.................................................................
٢٠٨روش اجرا و نمره گذاري.................................................................................... ٢١٠
تفسير نمره هاي آزمون..................................................................................... ٢١٠
روشهاي فرافكن در ارزيابي شخصيت ................................................................ ٢١٢
اجرا و نمره گذاري روشهاي فرافكن.................................................................... ٢١۴
آزمون لكه هاي جوهر رورشاخ ............................................................................ ٢١۴
اجرا و نمره گذاري............................................................................................ ٢١۵
٢١٧............................................................................(TAT)
آزمون اندريافت موضوع ٢١٨...........................................................................
(CAT) آزمون اندريافت کودکان روش اجرا........................................................ ٢٢٠
تفسير نتايج .................................................................................................. ٢٢۴
١ – موضوع اصلي........................................................................................... ٢٢۴
٢ – قهرمان اصلي .......................................................................................... ٢٢۵
٣ – نيازهاي اساسي و کششهاي قهرمان......................................................... ٢٢۵
۴ – ادراك از محيط .......................................................................................... ٢٢۶
۵ – چگونگي ارزيابي ديگران ............................................................................. ٢٢۶
۶- تعارضهاي مهم.........................................................................................
٢٢۶ ٧ – ماهيت اضطرابها ..................................................................................... ٢٢۶
٨ – مكانيسمهاي دفاعي اصلي........................................................................ ٢٢٧
٩ – کارکرد فراخود .......................................................................................... ٢٢٧
١٠ – انسجام خود .......................................................................................... ٢٢٧
٢٢٨..........................................................................
(RISB) برگة جملات ناتمام راتر نقاشيهاي فرافكن................................................. ٢٢٩
آزمون نقاشي کدمك ........................................................................................ ٢٣١
دستور اجراي آزمون ........................................................................................ ٢٣١
الف :اجراي آزمون به صورت انفرادي : ................................................................. ٢٣١
ب :اجراي گروهي آزمون .................................................................................. ٢٣٣
نمره گذاري.................................................................................................... ٢٣۴
کيندة آزمونهاي فرافكن.................................................................................... ٢۴۶
بخش چهارم - برخي از گسترههاي کاربرد آزمونهاي روانشناختي فصل نهم - ارزيابي افسردگي................. ٢۴٩
افسردگي کودکان........................................................................................... ٢۵٠
وقوع همزمان افسردگي با ساير اختلالها ........................................................... ٢۵٢
روشهاي ارزيابي افسردگي............................................................................. ٢۵٣
ابزارهاي ارزيابي افسردگي............................................................................... ٢۵۵
سياهة افسردگي بك...................................................................................... ٢۵۵
روش اجرا...................................................................................................... ٢۵۶
نمره گذاري.................................................................................................... ٢۵۶
اعتبار و روايي................................................................................................ ٢۵٧
تفسير نتايج .................................................................................................. ٢۵٧
هنجارهاي ايراني ........................................................................................... ٢۵٨
اندازهگيري هيجانپذيري................................................................................... ٢۵٨
ارزيابی و آزمونگری روانشناختی ------------------------
٧ مقياس نااميدي.............................................................................................. ٢۵٩
مقياس درجه بندي افسردگي کودکان – تجديدنظر شده .......................................... ٢۵٩
سياهة معرفي همتايان از نظر افسردگي............................................................ ٢۶٠
فصل دهم - ارزيابي اضطراب..................................................................... ٢۶١
مراحل ارزيابي اضطراب .................................................................................... ٢۶٢
ارزيابي شناختي – رفتاري................................................................................ ٢۶٣
ابزارهاي تشخيصي......................................................................................... ٢۶۴
٢۶۴........................................................ (ADIS) جدول مصاحبة اختلالهاي اضطرابي
٢۶۵.........................................................DSM
مصاحبة باليني ساختار يافته براساس مقياس اضطراب کتل ...................................... ٢۶۵
نمره گذاري.................................................................................................... ٢۶۵
اعتبار و روايي................................................................................................ ٢۶٧
ارزيابي اضطراب حالت و صفت........................................................................... ٢۶٨
سياهة اضطراب حالت – صفت بزرگسالان............................................................ ٢۶٩
اجرا و نمره گذاري............................................................................................ ٢٧٠
پرسشنامة حيطههاي نگراني........................................................................... ٢٧٣
سياهة تفكر مضطرب کننده .............................................................................. ٢٧۴
ارزيابي سازههاي نظري مرتبط با اضطراب............................................................ ٢٧۵
نگرش نسبت به نگراني................................................................................... ٢٧۵
٢٧۶.................................................................... (IUS)
مقياس عدم تحمل بيثباتي تنظيم هيجانها......................................................... ٢٧٧
کارکردهاي ميان فردي..................................................................................... ٢٧٨
اضطراب در کودکان.......................................................................................... ٢٧٨
اضطراب جدايي.............................................................................................. ٢٧٩
روشهاي ارزيابي اضطراب کودکان...................................................................... ٢٨٠
٢٨٠....................................................(STAIC)
سياهة اضطراب حالت – صفت کودکان اجرا .............................................................. ٢٨٢
فصل يازدهم - ارزيابي خشم .................................................................... ٢٨٧
تعريف .......................................................................................................... ٢٨٧
ابعاد خشم ................................................................................................... ٢٨٩
انواع خشم ................................................................................................... ٢٩٢
تفاوتهاي فردي و جنسيتي در خشم ................................................................ ٢٩٣
پيامدهاي خشم............................................................................................. ٢٩۴
خصيصههاي شخصيتي و خشم ........................................................................ ٢٩۶
خصومت و خشم ............................................................. ٢٩٨
A الگوي رفتاري تيپ و خصومت............................................................... ٢٩٩
A ارزيابي الگوي رفتاري تيپ ارزيابي خشم...................................................... ٣٠٠
ابزارهاي ارزيابي خشم.................................................................................... ٣٠٣
٣٠۴.......................................................................(ASR)
سياهة خودسنجي خشم سياهة خشم................................................................ ٣٠۴
٣٠۴............................................................(STAXI)
سياهة بروز خشم حالت –صفت نمره گذاري............................................................. ٣٠۶
روايي و اعتبار سياهة بروز خشم حالت – صفت.................................................... ٣٠٨
هنجارها ....................................................................................................... ٣٠٩
فصل دوازدهم - ارزيابي بافت خانواده........................................................ ٣١٧
تعريف خانواده ................................................................................................ ٣١٧
ويژگيهاي کارکردي خانواده ............................................................................. ٣١٩
ارزيابي خانواده............................................................................................... ٣٢١
رابطة ارزيابي و درمان...................................................................................... ٣٢٢
راهبردهاي ارزيابي خانواده ............................................................................... ٣٢٣
راهبردهاي کيفي........................................................................................... ٣٢٣
مصاحبة تشخيصي......................................................................................... ٣٢۵
ارزيابي کارکردهاي ارتباطي.............................................................................. ٣٢۶
شجرهنامه .................................................................................................... ٣٢٧
روشهاي مبتني بر استعاره.............................................................................. ٣٢٨
آزمونهاي روانشناختي .................................................................................. ٣٣٠
در ارزيابي خانواده ......................................................................... ٣٣١
MMPI کاربرد ٨ ------------------------
-ارزيابی و آزمونگری روانشناختی پيوستها ............................................................ ٣٣۵
پيوست ١. پرسشنامة تاريخچة فردي ................................................................. ٣٣۶
پيوست ٢. فهرست بازبيني مصاحبة باليني روانپزشكي براساس............................
٣۵١ DSM-IV ملاكهاي تشخيصي
پيوست ٣. سيستم درجه بندي مهارتهاي اجتماعي – فرم دانش آموز – ................... ٣۶٠
مقطع دبستان ٣۶٢.............................................................................. MMPI
پيوست ۴.
فرم کوتاه
٣٧٠...................................................................... SCL-90-R
پيوست ۵. پرسشنامة
پيوست ۶. پرسشنامة اطلاعات شخصي و دورث................................................... ٣٧۶
پيوست ٧. سياهة افسردگي بك – فرم کوتاه ....................................................... ٣٨٠
پيوست ٨. مقياس اضطراب کتل......................................................................... ٣٨۶
پيوست ٩. مقياس اضطراب حالت بزرگسالان........................................................ ٣٩١
پيوست ١٠ . مقياس اضطراب صفت بزرگسالان...................................................... ٣٩٢
پيوست ١١ . پرسشنامة اضطراب کودکان – مقياس حالت........................................ ٣٩٣
پيوست ١٢ . پرسشنامة اضطراب کودکان – مقياس صفت........................................ ٣٩۴
٣٩۵.................................... (STAXI –
پيوست ١٣ . سياهة بروز خشم حالت – صفت
( 2 ۴٠٠............................................................. (FAD)
پيوست ١۴ . ابزار سنجش خانواده