آموزش چکیده نویسی در مقاله و پایان نامه ارشد همراه با نمونه

تعریف چکیده : واژه چکیده که معادل انگلیسی abstract است، به وسیله افراد مختلف با معانی متفاوتی به کار برده شده است.

چکیده یک مدرک عبارت است از انتخاب اطلاعات تازه و مفید در آن و بیان این اطلاعات به نحوی که از هر جهت تا حد امکان از حشو (اطلاعات غیر مفید) خالی باشد.

چکیده خلاصه ای است از قسمت های مهم یک مقاله که به طور مختصر و روشن عرضه شود تا خواننده نه تنها از وجود و محل مقاله، بلکه از محتوای آن نیز، تا حدی آگاه شود و اگر مقاله ای را در زمینه کار خود مفید یافت و نیازمند مقاله بود؛ دنبال ذستیابی و مراجعه به آنها باشد (موسسه تحقیقات و برنامه ریزی علمی و آموزشی، 1348).

چکیده یک نوشته، خلاصه ای است که از آن نوشته تهیه می شود و شامل فشرده تمام مطالب مهم آن یا فشرده قسمت هایی ویژه ای یا فهرستی از محتوای آن نوشته و گاهی شامل فهرست اصطلاحات و واژه های کلیدی آن است. (موحد، 1351)

چکیده خلاصه کوتاهی است از یک کتاب، جزوه یا مقاله که نکات اصلی آن را ذکر کرده باشد. (اعتمادی،1352)

چکیده عبارت است از شناخت محتوایی یک مقاله یا یک مطلب و معرفی این محتوا با حداقل کلمات و عبارت ممکن (مساوات،1365)

چکیده خلاصه ای است دقیق و مفید و صحیح از یک نوشته که ممکن است شامل فشرده تمام مطالب مهم و یا فشرده قسمت های ویژه یا فهرستی از محتوای آن باشد. (راوالی، 1374)

چکیده بیان مختصر ولی دقیق محتوای یک سند است. (لنکستر، 1991) از نظر کیوی و کامپنهود (1988) ترجمه نیک گر (1392) چکیده نویسی یک متن عبارت است از آشکار سازی ایده اصلی آن و ارتباطی که میانشان برقرار است، به نحوی که تفکر نویسنده نشان داده شود.

به طور کلی چکیده یک نوشته باید نکات عمده، مشاهدات و نتایج حااصله از یک پژوهش را طوری ارائه دهد که خواننده بتواند تصمیم بگیرد که آیا به اصل مقاله یا مدرک رجوع کند یا نه. بر این اساس، چکیده ها برای کمک به خواننده در ارزیابی محتوای یک مدرک و ارتباط احتمالی آن مورد استفاده قرار می گیرند. (داورپناه، 1381)

کلیوند ویژگی های یک چکیده خوب را اینگونه بیان می کند:

1- باید بیان کند که اثر در مورد چیست (موضوع).

2- باید اطلاعات غیر ضروری و غیر مفید نداشته باشد.

3- عاری از اشتباهات نگارشی و محتوایی باشد.

4- باید خلاصه و قابل خواندن باشد (کلیوند و کلیوند، 1385)

 

اهداف چکیده نویسی

هدف چکیده کمک به خواننده در ارزیابی مدرک و ارتباط بالقوه آن با موضوع یا موضوعات مورد نظر او می باشد.

این مدرک ممکن است یک گزارش، مجله، مقاله، رساله یا کتاب باشد.

در واقع هدف چکیده این است که متون پالایش شده در هر رشته را در دسترس پژوهشگران آن قرار دهد.(کلیوند و کلیوند، 1385)

به طور کلی هدف ها و موارد استفاده چکیده ها را به شرح زیر می توان خلاصه کرد:

افزایش خدمات آگاهی رسانی جاری: افراد تحصیل کرده و دانش پژوه همیشه سعی می کنند اطلاعات خود را به روز نگه دارند و با توجه به تعداد زیاد مقالات منتشر شده، مطالعه همه مقالات میسر و ممکن نیست.

چکیده ها در این خصوص نقش مهمی را ایفا می کنند.

 

صرفه جویی در وقت:

حجم کم و ساختار منسجم چکیده خواننده را قادر می سازد مطلب را در وقت کمتر و با سرعت جذب بیشتری مطالعه کند.

غلبه بر مانع زبان:

مقالات علمی به زبان های متعددی منتشر می شوند در حالی که یک محقق ممکن است به یک یا دو زبان مسلط باشد.

چکیده های مطبوعات معمولا به یک زبان بین المللی (معمولا انگلیسی) ترجمه می شوند و در کنار چکیده زبان اصلی و یا در پایان مقالات ارائه می گردند.

سهولت انتخاب:

راحت ترین راه انتخاب یک مقاله، موضوع آن است، ولی چون موضوع معمولا به صورت یک عبارت کوتاه ذنوشته می شود ممکن است مبهم باشد.

چکیده در عین کوتاهی، اطلاعات دقیقی را در بردارد که در انتخاب موثر است. (شفیع پور فومنی، 1386)

 

روش های چکیده نویسی

برای تهیه چکیده پنج مرحله مجزا پیشنهاد می شود:

1- در مرحله اول مدارک را به درستی می خوانیم تا درک درستی از محتوای آن بدست آوریم.

اکثر نکات مهم در پاراگراف های آخر نهفته اند. پاراگراف های ابتدایی اغلب به جهت یابی چکیده نویسی کمک می کنند.

2- در مرحله دوم از نکات مهم و اصلی یادداشت برداری می کنیم.

3- در مرححله سوم به تهیه پیش نویس خام چکیده از یادداشت های ثبت شده در مرحله ی دوم می پردازیم.

4- در مرحله چهارم پیش نویس چکیده را برای نقطه گذاری، املای کلمات، ضبط صحیح مطالب حذف و تلخیص کنترل می کنیم.ضبط صحیح مطالب در این مرحله بسیار مهم است.

5- در مرحله پنجم چکیده نهایی را می نویسیم. در زمینه تهیه چکیده باید توجه خاصی به موضوعات نظری بعمل آید، زیرا درک مطالب نظری معمولا مشکل تر از مطالب تجربی است.

به طور کلی یک متن چکیده باید موارد کلیدی را رعایت نماید:

افکار و عقاید شخصی نباید در چکیده دخالت داده شود، در صورتی که نوشته ای دارای تصویر یا جدول باشد باید در پایان چکیده به آن اشاره شود.

توضیحات کلی در صورت نیاز در قسمت آخر بیان گردد؛ به شکل نسبی، موضوعات مستقل از هم جدا گردد.

مطالب نظری از تجربی جدا شود؛ از زبان محاوره ای استفاده گردد و از اختصارات مورد قبول استفاده شود (شفیع پور فومنی، 1386)

 

استاندارد های معروف در حوزه چکیده نویسی

استاندارد ایزو 214:دکومانتاسیون-چکیده هایی برای انتشارات و دکومانتاسیون این استاندارد که در سال 1976 به دو زبان انگلیسی و فرانسه منتشر شد، رهنمود هایی برای تهیه چکیده های مدارک ارائه می کند.

این استاندارد برای چکیده های آماده شده توسط نویسندگان مدارک دست اول و انتشارات آنها به کار می رود، زیرا چنین چکیده هایی هم برای خوانندگان این مدارک مفید هستند و هم با کمترین تغییرات در خدمات و انتشارات دست دوم قابل تکثیر هستند.

رهنمود های اصلی همچنین برای آماده سازی چکیده ها به وسیله اشخاصی به غیر از نویسندگان سودمند هستند (ایزو، 1976)

 

استاندارد ایزو 5122: دکومانتاسیون

کار برگه های چکیده در انتشارات ادواری این استاندارد در سال 1979 به دو زبان انگلیسی و فرانسه تدوین شد و قواعدی برای ارائه یک کار برگ چکیده در یک نشریه یا انتشارات ادواری دیگر تعیین می کند. چنین کار برگ های چکیده، توصیف دقیقی از هر مقاله فراهم می کند و موارد ضروری برای کاربرگ نویسی را ارائه می دهد.

استاندارد اطلاعاتی در زمینه متن، ظاهر فیزیکی و زبان های کار برگ یک چکیده ارائه می دهد، همچنین یک نمونه از هر کار برگه چکیده را به زبان انگلیسی نشان می دهد (ایزو 5122) استاندارد انسی/ نیزو 14/39 این استاندارد در سال 1979 تدوین شد و با توصیف اجزاء چکیده، شکل ها و سبک های مناسب در تهیه چکیده های سودمند به نویسندگان و ویراستاران کمک می کند.

این استاندارد دارای مثال های بسیاری است و علاوه بر ارائه آموزش ها، نحوه کار با موارد خاص را نیز نشان می دهد. (انسی/ نیزو، 1997)

 

نمونه چکیده پایان نامه:

 چکیده پایان نامه کارشناسی ارشد روانشناسی

نمونه چکیده مقاله علمی

نمونه چکیده مقاله علمی پژوهشی روانشناسی