نحوه نوشتن پیشینه تحقیق در پروپوزال پایان نامه

پیشینه تحقیق یکی از بخش های پروپوزال و پایان نامه است که معمولا دانشجویان و محققان با همه جنبه های آن آشنا نیستند. در این مقاله به زبان ساده به همراه نمونه ای از پیشینه تحقیق به بیان آن پرداخته ایم.

پیشینه تحقیق همه پژوهش ها و تحقیقات مرتبطی است که در گذشته دور و نزدیک در ارتباط موضوع پژوهش شما نوشته شده است.

مسائلی که در دنیای علم و پژوهش مطرح می شود و محقق در آن باره دست به تحقیق می زند ممکن است به اشکال مختلف برای دیگر محققان نیز اتفاق افتاده باشد.

حال اگر شما نیز بتوانید به آن تحقیقات دسترسی داشته باشید و با مطالعه و داشتن تفکر انتقادی به بررسی و موشکافی مراحل آن بحث بپردازید در حقیقت به غنای بحث خود افزوده اید و گاه باعث می شود راه رفته را تکرار نکنید.

پیشینه تحقیق چه نام های دیگری دارد؟

پیشینه تحقیق سوابق تحقیق یا مرور ادبیات تحقیق نیز نامیده می شود.

فواید پیشینه تحقیق:

1- به محقق کمک می کند تا دریابد که دیگران در این حوزه چه کرده اند و چه راه هایی را رفته اند.

2- سبب اصلاح خطاهای احتمالی در مسئله تحقیق می شود و محقق با استفاده از نتایج دیگران مسئله تحقیق خود را پرورش می دهد .

3- بیان درست تفاوت مسئله تحقیق خود با دیگر مسائل و اشاره به جدید بودن مسئله با استناد به تحقیقات انجام شد.

4- کمک به تدوین بهتر فرضیه های پژوهش

5- عدم تکرار اشتباهات دیگر پژوهشگران که با بررسی کار آن ها به آن پی می بریم.

6- استفاده بهتر از پیشنهادات مطرح شده دیگر محققان.

7- آشنایی با منابع مختلف علمی و ارتقای قدرت کتابشناسی

8- آشنایی با روش ها و ابزارهای تحقیق بیشتر

9- پرداختن همه جانبه به پیشینه تحقیق نشان می دهد که محقق در کار خود تلاش زیادی کرده است و همه تحقیقات انجام شده در آن زمینه را مورد بررسی قرار داده و برآن اشراف دارد.

10- پرداخت درست و همه جانبه به پیشینه، ضرورت تحقیق پیش رو را اثبات خواهد کرد.

روش پرداختن به پیشینه تحقیق:

از اینکه چگونه به پیشینه تحقیقات انجام شده بپردازید لازم است مراحل زیر را طی کنید:

1- ابتدا مقداری درباره مسئله تحقیق خود بیندیشید و جملاتی نیز بنویسید.

2- مهم ترین کلید واژه های تحقیق خود را بیابید و رایج ترین معادل علمی آن را در زبان های خارجی مرتبط مانند انگلیسی پیدا کنید.

3- به پایگاه های علمی معتبر داخلی و خارجی، اساتید، کتابخانه ها، چکیده مقالات و پایان نامه ها و... رجوع کنید و به شکل های مختلف و با ترکیب این کلمات کلیدی به دنبال مقالات و منابع بگردید.

4- پس از یافتن منابع و مقالات لازم به دقت آن ها را بررسی نمایید. همه بخش های آن مهم است اما بیان مسئله و نیز نتیجه آن ها از بقیه ساختارها مهم تر است.

5- در بررسی سوابق تحقیق محقق باید به دنبال آن باشد که خلأهای لازم را بیابد و در بیان مسئله تحقیق خود از آن بهره جوید.

نحوه نوشتن پیشینه تحقیق:

نوشتن پیشنه تحقیق به دو شکل مستقیم و غیر مستقیم اتفاق می افتد.

استفاده غیر مستقیم از پیشینه تحقیق: همانطور که در سطرهای بالا نیز گفته شد در نوشتن بیان مسئله، اهمیت و ضرورت، جنبه های نوآورانه و... از تحقیقات انجام شده در این زمینه استفاده می شود که این همان استفاده پراکنده، بنیادین و غیر مستقیم از سوابق انجام شده است.

نوشتن مستقیم پیشینه تحقیق: اما در بخشی مجزا و ویژه با رعایت اصول زیر به پیشینه تحقیقات انجام شده اشاره می گردد:

1- در یک بند به ترتیب با ذکر نام محقق یا محققان ، سال انتشار در داخل پرانتز، و عنوان تحقیق شروع به ارائه گزارش می شود. مثلا می گوییم فلانی (1989) در تحقیقی به عنوان «.......»

2- در ادامه همان بند به مسئله تحقیق، و نتیجه آن در حد دو سطر اشاره می شود.

3- بهتر است این مسئله و نتیجه مورد نقد نیز قرار بگیرد و محقق تحلیل خود را در آن باره بیاورد.

در اینجا برای آموزش بهتر نمونه ای از پیشینه تحقیق در پروپوزال کارشناسی ارشد روانشناسی را آورده ایم:

پیشینه تحقیق:

موضوع پروپوزال: پیش بینی کیفیت زندگی براساس راهبردهای تنظیم هیجان و طرحواره های ناسازگار اولیه در زنان شاغل

بهرامی، بهرامی، مشهدی و کارشکی (1394) پژوهشی به منظور بررسی نقش راهکارهای کنترل شناختی هیجان در کیفیت زندگی بیماران سرطانی انجام داده اند. در این مطالعه توصیفی همبستگی، نمونه پژوهش شامل 75 بیمار سرطانی مراجعه کننده به کلینیک درمانی رضا و بیمارستان امام رضا مشهد در سال 90 بودند که با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و فرم کوتاه نسخه فارسی پرسشنامه نظم جویی شناختی هیجان و فرم کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی را تکمیل نمودند. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون انجام شد. نتایج نشان داد که راهکار های تمرکز مجدد مثبت، ارزیابی مجدد مثبت و دیدگاه گیری با کیفیت زندگی رابطه مثبت معنادار داشتند. در حالیکه بین راهکار ملامت دیگران و کیفیت زندگی رابطه معنادار منفی برقرار بود. در بررسی نقش پیش بینی کنندگی تک تک راهکار ها، نتایج نشان داد که فقط راهکار ارزیابی مجدد مثبت قادر به پیش بینی کیفیت زندگی می باشد و سایر راهکار ها پیش بینی کننده معناداری نمی باشند.

دهقانی و همکاران (1393) در پژوهشی به بررسی نقش واسطه‏ای راهبرد‏های مقابله با استرس در رابطه‏ی بین طرح‌واره‏های ناسازگار اولیه در حوزه‏ی طرد و بریدگی و کیفیت زندگی روانی انجام دادند روش پژوهش از نوع توصیفی- همبستگی بود. جامعه‏ی پژوهش مردان و زنان 20 تا 35 ساله‏ی ساکن شهر اصفهان در سال 1390 بودند که از این میان 245 نفر به‌عنوان نمونه و با استفاده از روش نمونه‏گیری در‏ دسترس انتخاب شدند. آزمودنی‏ها فرم کوتاه پرسش‌نامه‏ی طرح‌واره‏های ناسازگار اولیه‏ی یانگ (YSQ-SF)، پرسش‌نامه‏ی مقابله با شرایط پر ‏استرس (CISS) و فرم کوتاه پرسش‌نامه‏ی کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی را تکمیل کردند. داده‏ها با استفاده از روش تحلیل مسیر و نرم‏افزار های18 SPSS و 8.5 LISREL مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج تحلیل مسیر نشان داد مقابله‏ی هيجان‏مدار در رابطه‏ی بين طرح‌واره‏ی محروميت هیجانی و كيفيت زندگي رواني (11/0- = اثر مسقيم، 07/0- = اثر غيرمستقيم، 05/0< P) و رابطه‏ی ميان طرح‌واره‏ی رهاشدگي و كيفيت زندگي رواني (09/0- = اثر مستقيم، 04/-0= اثر غير مستقيم، 05/0< P) نقش واسطه‏ای دارد.

ابوالقاسمی، صادقی، و شهری (1392) به تعیین ارتباط ابعاد شخصیت، تنظیم و بازشناسی هیجان با کیفیت زندگی در بیماران مبتلا به کمردرد مزمن پرداختند. این پژوهش از نوع همبستگی است. نمونه ی پژوهش شامل 80 بیمار مبتلا به کمردرد مزمن بود که از میان بیماران مراجعه کننده به کلینیکهای شهر اردبیل انتخاب شد. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه مقیاس تنظیم شناختی هیجان، آزمون بازشناسی حالات چهره ای، فرم کوتاه پرسشنامه ی شخصیتی نئو و فرم کوتاه پرسشنامه کیفیت زندگی (SF -36) استفاده شد. داده های پژوهش با روش های ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چند گانه تجزیه و تحلیل شدند. نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان می دهد که بین تنظیم هیجانی مثبت (459/0r= - )، تنظیم هیجانی منفی (374/0r= )، برونگرایی (251/0r= )، گشودگی (226/0r= )، با وجدان بودن (221/0r= ) و بازشناسی هیجانی (240/0-r= ) با کیفیت زندگی رابطه دارند (01/0> p). نتایج تحلیل گرسیون چندگانه نشان داد که حدود 22 درصد واریانس کیفیت زندگی توسط متغیرهای مورد مطالعه تبیین می شود. این یافته ها نشان می دهند که عاملهای شخصیتی و هیجانی نقش مهمی در پیش بینی کیفیت زندگی بیماران مبتلا به کمردرد مزمن دارند.

یوسف نژاد شیروانی و همکاران (1390) پژوهشی با هدف تعیین رابطه رضایت از زندگی با طرحواره‌های ناسازگار اولیه در دانشجویان انجام دادند. پژوهش از نوع همبستگی و جامعه آماری دانشجویان دانشگاههای شهر بابل بودند که از بین آنها 300 نفر از رشته‌های مختلف (150 دختر و 150 پسر) به روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای انتخاب شدند. ابزارهای سنجش شامل فرم کوتاه پرسشنامه طرحواره‌های ناسازگار اولیه (YSQ-SF) (یانگ، 2005) و پرسشنامه رضایت از زندگی (داینر و همکاران، 1985) بود. داده‌ها از طریق ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل رگرسیون چندگانه (شیوه گام به گام) و آزمون t گروههای مستقل تحلیل شد. یافته‌ها نشان داد بین ِمحرومیت هیجانی، انزوای اجتماعی، نقص / شرم، شکست، وابستگی/ بی‌کفایتی، آسیب‌پذیری نسبت به ضرر یا بیماری، اطاعت، از خودگذشتگی، بازداری هیجانی، معیارهای سرسختانه / عیب‌جویی افراطی، خویشتن‌داری و خودانضباط ناکافی با رضایت از زندگی رابطه منفی معنادار وجود دارد (05/0 > P و 01/0>P). تحلیل رگرسیون نشان داد محرومیت هیجانی، نقص/ شرم و وابستگی/ بی‌کفایتی با رضایت از زندگی دارای رابطه چندگانه معنادار هستند (01/0 > P ). آزمون t گروههای مستقل نشان داد بین دانشجویان دختر و پسر در خرده‌مقیاس‌های بی‌اعتمادی/ بدرفتاری، شکست، آسیب‌پذیری نسبت به ضرر یا بیماری و معیارهای سرسختانه / عیب‌جویی افراطی تفاوت معناداری وجود دارد.

شهامت (1389) پژوهشی با هدف پيش بيني علائم سلامت روان با استفاده از طرحواره هاي ناسازگار اوليه انجام داد. به اين منظور دو پرسشنامه فرم کوتاه طرحواره يانگ (YSQ-SF) در چارچوب نظريه درماني مبتني بر طرحواره جفري يانگ و پرسشنامه سلامت عمومی (GHQ) بر 159 دانشجوي دانشگاه فردوسي مشهد اجرا گرديد. تحليل نتايج اين پژوهش با استفاده از نسخه 17 نرم افزار SPSS با روش تحليل رگرسيون چندگانه صورت گرفت. نتايج بيانگر رابطه معنادار طرحواره هاي ناسازگار اوليه و علائم سه گانه جسماني سازي، اضطراب و افسردگي بود. در اين ميان طرحواره نقص/ شرم به طرز معناداري (P<0.01) هر سه علامت را پيش بيني کرد. از طرفي بخشي از واريانس هر اختلال توسط طرحواره هاي خاصي به صورت معنادار پيش بيني شد. کریوولویکا، امریوب و فولچیری (2014) پژوهشی با هدف بررسی رابطه بین راهبردهای تنظیم هیجان و کیفیت زندگی در بیماران پوستی انجام دادند. نتایج تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که بین راهبردهای تنظیم هیجان و کیفیت زندگی ارتباط وجود دارد. و از بین راهبردهای های نه گانه ارزیابی مجدد مثبت بیشترین ارتباط را دارا بودند.

بیدادیان و همکاران (2011) پژوهشی با هدف بررسی نقش طرحواره های ناسازگار اولیه در کیفیت زندگی انجام دادند.برای این منظور 60 نفر از افراد مبتلا به چاقی را در کلنیک کاهش وزن بیمارستان سینا انتخاب کردند. تمام شرکت کنندگان فرم کوتاه پرسشنامه طرحواره ناسازگار اولیه را تکمیل نمودند. نتایج تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که جنبه های از کیفیت زندگی با طرحواره های ناسازگار اولیه رابطه منفی دارند. نتایج تجزیه و تحلیل رگرسیون نشان داد که طرحواره های ناسازگار اولیه مانند محرومیت عاطفی، بی اعتمادی/سوءاستفاده، کنترل و انضباط می تواند نمره کیفیت زندگی کل را پیش بینی نمایند.