سرفصل های فصل اول پایان نامه روانشناسی(کلیات پژوهش)
فصل اول همانطور که از عنوان آن بر می آید، کلیاتی در مورد پژوهش است. بخش های اصلی این فصل شامل مقدمه، بیان مساله، اهمیت و ارزش پژوهش، اهداف و فرضیه ها، کلیات روش تحقیق و نگاهی به فصل های آتی می باشد.
در ادامه تلاش شده این بخش ها معرفی شوند و بیان شود که هر بخش چگونه نگارش می شود. همانطور که از عناوین این فصل برمی آید، فصل اول تقریبا همان پروپوزال است، با این تفاوت که پروپوزال قبل از انجام تحقیق نگاشته شده و فصل اول بعد از انجام تحقیق نوشته می شود. مثلا اگر در پروپوزال می گفتیم در این پژوهش از پرسشنامه کلر و همافر (2001) استفاده خواهد شد، در فصل باید بگوئیم از پرسشنامه کلر و همافر (2001) استفاده شد.
1-1- مقدمه: مقدمه فصل به نوعی دیباچه فصل است و باید ذهن خواننده را برای مطالعه آن فصل و اینکه قرار است در آن فصل به چه مواردی پرداخته شود، آماده کند. در مقدمه فصل اول ابتدا کلیاتی در مورد موضوع مورد مطالعه و اهمیت آن ذکر می شود (در حدود یک پاراگراف 10-8 خطی) و در انتهای پاراگراف باید هدف پژوهش بیان شود. سپس در پاراگراف دیگری سرفصل های فصل اول (با استفاده از افعال ماضی نقلی مهول مانند بررسی شده است و بیان شده است) بیان می شود.
نکته: مقدمه از زبان پژوهشگر است و نباید از هیچ گونه منبعی در آن استفاده شود.
1-2- بیان مساله: در این بخش باید خواننده با پیش زمینه موضوع مورد مطالعه و هدف اصلی پژوهش آشنا شود. لذا ابتدا کمی در مورد متغیر وابسته پژوهش و اهمیت آن توضیح داده می شود تا خواننده با اهمیت انجام این پژوهش آشنایی بدست بیاورد (یک پارگراف به این امر اختصاص می یابد). سپس عوامل موثر بر متغیر وابسته توضیح داده می شود که متغیر/های مستقل مدنظر این پژوهش نیز جزء آنها می باشد (یک پارگراف به این امر اختصاص می یابد). سپس متغیر/های مستقل توضیح داده شده و همچنین نحوه تاثیرگذاری آن/ها بر متغیر وابسته مفصلا تشریح می شود (یک پارگراف به این امر اختصاص می یابد). در نهایت با ذکر مختصر اهمیت این موضوع در سازمان یا بازاری که قرار است موضوع کار شود، به بیان هدف پژوهش پرداخته می شود. در صورتی که در پژوهش مورد نظر قرار است یک مدل مفهومی تدوین و بررسی شود. در انتهای مقدمه/بیان مساله، مدل مفهومی آورده شود. در صورتی که این مدل مفهومی از منبع دیگری ذکر می شود باید به آن منبع داده شود و در صورتی که محقق ساخته است نیازی به منبع دادن نخواهد بود.
نکته: بخش بیان مساله را می توانید از همان بیان مساله پروپوزال کپی کنید.
1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق: در این بخش باید به اهمیت و ضرورت انجام این مطالعه پرداخته شود. بسیاری از افراد مرتکب این اشتباه می شوند که در این بخش به اهمیت متغیرهای پژوهش می پردازند، در حالی که پرداختن به این امر فقط یکی از بخش های اهمیت و ضرورت پژوهش است و باید به اهمیت موضوع مورد مطالعه پرداخته شود. مثلا وقتی که موضوع بررسی پسایندهای وابستگی به برند است، خیلی نباید در مورد اهمیت وابستگی به برند و پسایندهای آن توضیح داد، بلکه باید به این موضوع پرداخت که بررسی شناسایی و مطالعه پسایندهای وابستگی به برند چه مزیت هایی می تواند برای شرکت ها خصوصا شرکت مورد مطالعه در دنیای رقابتی داشته باشد.
نکته: پیشنهاد می شود برای نگارش صحیح یک اهمیت و ضرورت پژوهش، ابتدا اهمیت و ضرورت پژوهش از زبان نویسندگان پیشین و بر اساس مرور ادبیات پژوهش نوشته شود (با ذکر منبع) که در مورد همه شرکت ها صادق است و سپس در پاراگراف دیگری به بیان اهمیت و ضرورت پژوهش از زبان پژوهشگر پرداخته شود (بدون ذکر منبع) که مختص پژوهش حاضر خواهد بود و باید خطاب به مدیران شرکت مورد مطالعه باشد.
1-4- اهداف و فرضیه ها (یا سوالات) تحقیق: در این بخش اهداف و فرضیه های پژوهش بر اساس هدف اصلی پژوهش (عنوان پژوهش) نوشته می شود. به این منظور ابتدا باید هدف/اهداف اصلی نوشته شوند و سپس اهداف فرعی بیان شوند. در نوشتن اهداف فرعی باید توجه داشت که اهداف فرعی مربوط به هر هدف اصلی باید مشخص باشند. به عبارت دیگر باید معلوم باشد که هر هدف فرعی مربوط به کدام هدف اصلی می شود، مثلا هدف فرعی 2-3 یعنی هدف فرعی دوم مربوط به هدف اصلی سوم و همینطور هدف فرعی 3-5 یعنی هدف فرعی سوم مربوط به هدف اصلی پنجم. فرضیه ها نیز بر اساس اهداف تدوین می شوند. به این منظور باید به تعداد اهداف اصلی و فرعی، فرضیه های اصلی و فرعی داشته باشیم که دقیقا دارای همان ترتیب و شماره گذاری هستند. قالب صحیح فرضیه نویسی به این صورت است: متغیر مستقل (x) بر متغیر وابسته (y) تاثیر معنی داری دارد.
1-5- کلیات روش تحقیق: این بخش در بر گیرنده بخش های فرعی است که شامل نوع پژوهش، قلمرو پژوهش، جامعه و نمونه آماری، روش جمع آوری داده ها، روش تجزیه و تحلیل داده های پژوهش می باشد. هریک از این بخش های فرعی در ادامه توضیح داده شده است.
نوع پژوهش: در این بخش فرعی باید نوع پژوهش حاضر باید بر اساس هدف (بنیادی، توسعه ای، کاربردی) روش جمع آوری داده های پژوهش (اکتشافی، توصیفی، علی) و زمان (طولی، مقطعی) بیان شود.
قلمرو پژوهش: در این بخش باید به قلمرو موضوعی پژوهش (پژوهش حاضر در چه حوزه مطالعاتی قرار می گیرد؟)، قلمرو زمانی (پژوهش حاضر در چه بازه زمانی انجام شده است؟) و قلمرو مکانی (پژوهش حاضر در چه کشور، شهر و یا چه شرکتی انجام شده است؟) اشاره می شود.
جامعه و نمونه آماری: در این بخش فرعی باید اشاره شود که جامعه آماری پژوهش حاضر چه کسانی (مشتریان یا کارکنان شرکت x) هستند؟ در چه مکانی (کشور و شهر) حضور دارند؟ و در چه زمانی (سال یا ماه) می باشند؟ سپس باید به حجم نمونه (و یا روش تعیین حجم نمونه در پژوهش اعم از فرمول، جدول، قاعده سرانگشتی)، روش انتخاب اعضای نمونه (روش احتمالی... یا غیراحتمالی...) اشاره شود.
روش جمع آوری داده ها: در این بخش فرعی باید روش جمع آوری داده های پژوهش که شامل دو روش زیر است ذکر شود: مطالعات کتابخانه ای (که برای مرور ادبیات پژوهش استفاده می شود) و روش میدانی (که منظور همان پرسشنامه است و برای گردآوری داده های میدانی از پاسخ دهندگان استفاده می شود). در صورت استفاده از پرسشنامه باید ذکر شود که این پرسشنامه از نوع استاندارد یا محقق ساخته است و در صورت استاندارد بودن منبع آن ذکر شود و همچنین باید ذکر شود که این پرسشنامه از چه بخش هایی تشکیل شده است (مانند سوالات مربوط به متغیرهای جمعیت شناختی و سوالات مربوط به متغیرهای اصلی پژوهش).
روش تجزیه و تحلیل داده ها: در این بخش فرعی باید روش تجزیه و تحلیل داده های پژوهش ذکر شود. این روش ها دارای دو دسته روش های توصیفی و استنباطی است که در اغلب پژوهش ها از این دو دسته روش ها استفاده می شود. بهرحال باید ذکر شود که از کدامیک از روش های توصیفی و استنباطی و به چه منظوری استفاده شده است. بعلاوه ذکر نرم افزار مورد استفاده برای تجزیه و تحلیل داده های پژوهش و آزمون فرضیه ها الزامی است.
1-6- تعریف واژگان کلیدی: در این بخش باید تعریف مفهومی و عملیاتی کلیدواژه ها آورده شود. به این منظور ابتدا تعریف مفهومی و سپس نعریف عملیاتی هر کلیدواژه آورده می شود. تعریف مفهومی باید در یک جمله انجام شود و بتواند مفهوم کلیدواژه موردنظر را به خواننده انتقال دهد.
نکته: تعاریف عملیاتی کیدواژه ها واقعا باید عملیاتی باشند و از زبان پژوهشگر بیان شوند. در انتهای هر تعریف عملیاتی باید گفته شود که کدام سوالات پرسشنامه این عامل را مورد سنجش قرار می دهند.
1-7- نگاهی به فصل های آتی: شامل چهار پاراگراف که هر پاراگراف به یک فصل (فصل های 2، 3، 4 و 5) مربوط می شود و در آن گفته می شود در فصل مربوط به چه مواردی پرداخته شده است (با افعال ماضی نقلی مجهول).
نکات نگارشی مورد توجه در تدوین فصل اول پایان نامه
1. سعی کنید از کلمه "پژوهش" بجای کلمه "تحقیق" استفاده کنید.
2. برای نوشتن متن باید از فونت های مدنظر دانشگاه استفاده شود.
3. فونت موارد پر رنگ (بلد) شده، یک شماره کوچک تر باشد.
4. فونت مطالب انگلیسی باید بر اساس فرمت دانشگاه باشد.
5. کلیه نوشته های زیرنویس دارای فونت 10 باشند.
6. از سر هم نوشتن افعال و کلمات (میدهند/ جایگزینهای) خودداری شود و این افعال و کلمات به صورت جداگانه (می دهند/ جایگزین های) نوشته شوند.
7. مطالب نوشته شده باید از سمت چپ و راست جاستیفای (Justify) شوند.
8. کلیه واژگان کلیدی و واژگان خاص که در متن استفاده می شوند، باید در زمان اولین استفاده برگردان لاتین آنها در زیرنویس آورده شود.
9. کلیه اسامی انگلیسی که برای اولین بار در متن استفاده می شوند، باید برگردان آنها در زیرنویس آنها شود.
10. اصطلاحات خاص که برای خواننده ممکن است مفهوم نباشد، باید در اولین بار استفاده از چنین اصطلاحی، برگردان لاتین آن در زیرنویس آورده شود.
11. در صورتی که تعداد نویسندگان بیش از دو نفر باشد، باید از اصطلاح "و همکاران" بجای نویسندگان دوم به بعد استفاده شود. لذا بجای (همتی، عقیقی، حسینی و حسنی، 1389: 36)، می گوئیم (همتی و همکاران، 1389: 36).
12. برای آوردن برگردان لاتین نویسندگان بیشتر از دو نفر در زیرنویس، از اصطلاح "et al." برای "و همکاران" استفاده خواهد شد.
13. همیشه مواردی مانند نقطه، ویرگول، دونقطه، پرانتز و موارد مشابه دیگر باید به کلمه قبل از خود بچسبد و با کلمه بعد از خود فاصله داشته باشد.
14. وقتی می خواهید برگردان لاتین اصطلاحی را در زیرنویس بیاورید، اصطلاح موردنظر را در داخل متن جستجو کرده و اولین باری که به اصطلاح موردنظر اشاره شده است، زیرنویس لاتین آن را بیاورید.
15. تعاریف عملیاتی کیدواژه ها واقعا باید عملیاتی باشند و از زبان پژوهشگر بیان شوند.