گردآوري داده های آماری در پایان نامه نویسی تابع روش های مخصوص به خود است این داده ها می تواند شامل مدارك كتبی، يا تصويری باشند.
گردآوری داده ای آماری موجود، مدارك كتبی ( متون، اعلامیه ها،...) یا تصویری ( عكسها، آفیش ها،...)، بدون آنكه از مقوله مشاهدة مستقیم باشند مسائل خاصی دارند كه در آخرین مبحث همین مرحله ( گردآوری داده های موجود) عنوان خواهد شد.
برعكس، مشاهده غیر مستقیم، با استفاده از پرسشنامه یا راهنمای( دستورالعمل) مصاحبه، باید بر مقاومت طبیعی یا بر بی میلی افراد فایق شود. تدوین یك پرسشنامه یا راهنمای مصاحبه خوب كافی نیست، باید آن را به طرزی به كار برد كه درصد كافی پاسخ، برای آنكه تحلیل داده ها معتبر باشد، به دست آورد. اشخاص لزوماً تمایلی به پاسخگویی ندارند مگر آنكه مزایایی در آن بیابند ( مثلاً دست كشیدن از كار برای چند دقیقه گفت و شنود)، یا اینكه فكر كنند نظراتشان ممكن است در بهبود وضعیتی كه برایشان اهمیت دارد، مؤثر باشد.
بنابراین، محقق باید مخاطبش را متقاعد كند «تا كالایش را بفروشد». روی همین اصل، ترجیح داده می شود به جای ارسال پستی پرسشنامه برای پاسخگویان، چنانچه هزینه اش خیلی زیاد نباشد، آنها را به پرسشگری مجرب تحویل دهند. نقش پرسشگر این است كه در شخص پرسش شونده ایستاری موافق ایجاب كند، او را به دادن پاسخهای صریح و منطبق با واقع ترغیب كرده و سرانجام پرسشنامه ای كه صحیح تكمیل شده است عودت دهد.
اگر قرار باشد پرسشنامه از طریق پست ارسال شود، باید سعی كرد كه شكل ظاهرش بازدارنده نباشد و نامه ای توضیحی، كوتاه و روشن خطاب به پاسخگو ضمیمه آن باشد. پیش از آنكه در صفحات آینده به بحث پیرامون چشم انداز سنخهای عمده روشهای گردآوری داده ها بپردازیم، جا دارد دربارة پیش بینی پافشاری كنیم. پیش بینی عملی از عملیات مشاهده به معنای خاص كلمه نیست، اما محقق باید در جریان ساختن ابزار مشاهده اش لحظه ای ازآن غافل نشود.
در مرحله بعدی یعنی تحلیل اطلاعات، داده های مشاهده شده طی عملیات گوناگون آماری پردازش می شود تا به آنها صورتی كه در فرضیه های تحقیق پیش بینی شده است داده شود. به همین دلیل جا دارد تأكید شود كه انتخاب ابزار مشاهده و گردآوری داده ها باید با مجموعه هدفها و تدابیر روش شناختی تحقیق هماهنگی داشته باشد.
انتخاب یك روش بررسی پرسشنامه ای در یك جمعیت نمونه چند صد نفری اجازه نمی دهد كه پاسخهای فردی را بتوان جداگانه خارج از چارچوب پیش بینی شده محققان تعبیر و تفسیر كرد. بنابراین بهتر این است كه از همان آغاز دانست كه داده های گردآوری شده در این وضعیت جز به صورت پردازش منحصراً كمی شان[ شامل مقایسه پاسخهای طبقه بندی شده و مطالعه همبستگیها یشان]، معنای دیگری ندارد.
برعكس، شیوه های دیگری از گردآوری داده ها وجود دارد كه امكان هر گونه پردازش كمی را از بین برده و ایجاب می كند از فنون دیگری[ مثلاً تحلیل محتوا] برای تحلیل اطلاعات گردآوری شده استفاده كرد. انتخاب روشهای گردآوری اطلاعات تأثیر باز هم مستقیم تری در نتایج كار تحقیق دارد: روشهای گردآوری اطلاعات و روشهای تحلیل اطلاعات غالباً مكمل یكدیگرند و باید مجموعاً به تبع هدفها و فرضیه های تحقیق انتخاب شوند.
اگر بررسیهای پرسشنامه ای با روشهای تحلیل كمی همراهند، بررسیهای مصاحبه ای بیشتر با روشهای تحلیل محتوا متناظرند كه اغلب امانه لزوماً، روشهای كیفی اند. خلاصه كلام، محقق باید بركارش اشراف داشته باشد، و شیوة كار هیچ یك از این مراحل تحقیق را بدون پرسش دربارة پیامدهای بعدیش پیش بینی نكند.
علاوه براین باید اضافه كنیم كه پرسشهای مندرج در ابزار مشاهده (پرسشنامه یا راهنمای مصاحبه)، نوع اطلاعاتی را كه تحصیل خواهد شد و استفاده ای را كه از آنها در وقت تحلیل داده ها به عمل خواهد آمد، تعیین می كند. اگر به عنوان مثال، خواسته باشیم دربارة موفقیت تحصیلی دانش آموزان تحقیق كنیم، سه سطح از لحاظ دقت در اطلاعات را می توان در مد نظر گرفت: ردی یا قبولی [ در امتحانات] ، رده ( نفر اول، دوم، سوم،...، آخرین) و درصد نمرات دریافتی نسبت به كل.
اطلاعات جمع آوری شده به پرسشی كه در ابزار مشاهده درج شده است بستگی خواهد داشت. وقت تحلیل، داده های كیفی( ردی- قبولی) به همان صورت داده های ترتیبی (رده) یا داده های كمی(درصد) پردازش نمی شود. در این مثال، بار دیگر، وابستگی متقابل میان مشاهده و تحلیل داده ها ملاحظه می شود.
بنابراین، باید برای هر پاسخ احتمالی پیش بینی كرد: «آیا پرسشی كه مطرح می كنم، اطلاعات و درجه دقتی را كه در مرحله بعدی[ تحلیل اطلاعات] نیاز دارم به من خواهد داد؟» یا اینكه « این اطلاعات چه مصرفی خواهد داشت و چگونه می توانم آنرا بسنجم و با اطلاعات دیگر مقایسه كنم؟».