انواع خطای نمونه گیری در انجام فصل چهارم پایان نامه ارشد روانشناسی مسئله ای است که دانشجو در هنگام جمع آوری داده ها باید به آن توجه ویژه ای داشته باشد.
1ـ انتخاب نمونه در دسترس:
یکی از اشتباهات رایج و معمول در تحقیق عبارتست از انتخاب افرادی جهت نمونه تنها بدین دلیل که در دسترس محقق هستند. به عنوان مثال یک محقق ممکن است همه دانش آموزان یک مدرسه را انتخاب کند صرفاً بدین دلیل که اطمینان دارد سؤالات مدرسه اجازه تحقیق را به او می دهند. در این شرایط تعمیم از یک مدرسه به مدرسۀ دیگر و یا از یک گروه به گروه دیگر مخاطره امیز است مگر این که آزمودنی ها با روش مناسب و درستی انتخاب شوند.
2ـ انتخاب نمونه ای که در جامعه نیست:
محقق در چنین شرایطی صرفاً به علت سهولت کار مبادرت به نمونه گیری می کند. برای مثال در بسیاری از مطالعاتی که در زمینۀ کارایی روش های کاربردی مختلف روان شناسی انجام می شود از دانشجویان به عنوان نمونه تحقیق استفاده می شود.
3ـ سوگیری در انتخاب گروه گوده و آزمایش:
سوگیری در این گونه شرایط می تواند به علت سن، جنس، علاقه، انگیزه و عدم مشارکت آزمودنی ها تا پایان مطالعه باشد.
4ـ انجام راه میان بر:
در برخی موارد تعیین و شناسایی یک نمونه مناسب مستلزم صرف وقت و هزینه مناسب است. بدین دلیل عده ای سعی می کنند این عمل را از راهی کوتاه یا میان بر انجام دهند. مثلاً نیاز پژوهش با افراد بالای هوشبهر 140 که اجرای آزمون نیاز به وقت و هزینه دارد اما درخواست از سوی معلم برای معرفی کردن دانش آموزان سرآمد (آزمایش ترمن).
5ـ خطای نمونه گیری:
بین ویژگی های یک نمونه و ویژگی های جامعه ای که نمونه از آن انتخاب می شود تفاوت وجود دارد این تفاوت برای نمونه تصادفی قابل برآورد است و به آن خطای نمونه گیری گفته می شود.خطای نمونه گیری تابع اندازۀ حجم نمونه است؛ هر اندازه حجم نمونه کوچک تر باشد خطای نمونه اندازه گیری زیادتر است.
بنابراین انتخاب نمونه با اندازه کافی به منظور جمع آوری اطلاعات معتبر از اهمیت برای برخوردار است حجم نمونه بایستی به انداز ای باشد تا نتایج حاصل به طور عینی با نتایج همان مطالعه در جامعۀ مورد نظر برابر باشد.