یکی از حوزه های بانفوذ و مورد علاقه ی محققان در روان شناسی شناختی مطالعات مربوط به حافظه است ( کرمی نوری، 1390). اصطلاح حافظه مفهومی کلی دارد و به آن گروه از جریانات روانی که فرد را به ذخیره کردن تجارب و ادراکات و یادآوری مجدد آن ها قادر می سازد، اطلاق می شود ( سولسو ، 1991).
حافظه روندی است که به وسیله ی آن اطلاعات کد گذاری، ذخیره، و بعداً یادآوری می شود ( توماس و کندل، 2002). در واقع بدون در اختیار داشتن حافظه و مهارت های آن زندگی با سرعت فزاینده ای از هم می پاشید و زیر بنای تمام تفکرات و ایده ها و اساس آن چیزی است که یادگرفته ایم ( ساعد، 1389).
قدیمی ترین تعریف از حافظه به دیدگاه افلاطون بر می گردد. وی حافظه را به قفس پرندگان تشبیه کرد: ورود پرنده ی جدید به قفس مانند ورود اطلاعات جدید به حافظه است و گرفتن یک پرنده از قفس به مثابه به یادآوردن اطلاعات جدید از حافظه است. به نظر افلاطون یادآوری اطلاعات به سه دلیل دچار وقفه می شود: اول آن که پرنده ی مورد نظر از همان ابتدا در قفس جای نگرفته باشد، یعنی هیچ گونه بازنمایی از حادثه ( ماده ی یادگیری ) مورد نظر در حافظه موجود نباشد.
در این صورت ناتوانی یادآوری به عدم یادگیری اولیه مربوط می شود. دوم آنکه ممکن است پرنده در هنگام اقامت در قفس مرده باشد در اینجا ناتوانی یادآوری به مرحله ی نگهداری اطلاعات مربوط می شود. سوم آن که ممکن است پرنده در قفس یکی از هزاران پرنده ای باشد که در قفس است، ولی در موقعیت خاص قادر به گرفتن آن نیستم، هرچند که در زمان دیگری ممکن است موفق به گرفتن آن شویم؛ در این-جا ناتوانی در یادآوری به مشکلات مرحله ی بازیابی اشاره می کند ( گالوو و آیزنک ، 1996).
این استعاره افلاطون هرچند از یک منظر مکانیکی و فضایی به حافظه می نگرد که امروزه مورد قبول محققان حافظه نیست، ولی این امکان را فراهم ساخت که تمایز مهمی بین سه مرحله ی یادگیری اطلاعات، نگهداری اطلاعات و بازیابی اطلاعات شناسایی می شود، تمایزی که در سه دهه ی گذشته محور اصلی مطالعات مربوط به حافظه بوده است (کرمی نوری، 1390). ا