کلمه انگیزه از نظر دستور زبان فارسی به معنی « سبب و علت » است. واژۀ انگیزش از مصدر برانگیختن است و در لغت نامه ی دهخدا به معنای « جنباندن و به تحرک درآوردن » آمده است. به طور خلاصه انگیزه یک حالت درونی و انگیزش حالتی است که بر اثر انگیزه در انسان بوجود می آید. مثلا کمبود مواد غذایی در بدن، انگیزه و احساس گرسنگی و تشنگی انگیزش ناشی از آن است. انگیزش باعث بروز رفتار در انسان می شود. انگيزش علت و عامل اصلي رفتار است، چه آن را شرايط موجود در محيط ايجاد كرده، چه از تظاهرات رفتاري، فيزيولوژيكي و گزارش شخصي استنباط شده باشد، انگيزش را مي توان به عنوان عامل نيرو دهنده و هدايت كننده رفتار تعريف كرد(گيج و برلاينز ، 1984).
انگیزش را به بیان ساده جهت و شدت تلاش فرد تعریف کرده اند. منظور از جهت تلاش روشی است که در آن فرد قصد دستیابی به موقعیت های خاصی را دارد، و منظور از شدت تلاش مقدار کوششی است که از فرد سرمی زند(وینبرگ و گوآلد ، 1995: 108).
به نظر پِروين (2005) مفهوم انگيزش به طور سنتي براي تبيين و جهت فعاليت افراد به كار مي رود. برخی انگیزش را ایجاد انگیزه در افراد می دانند و معتقدند انگیزه مجموعه پیچیده ای از نیروها، میل ها و نیازها، حالات تنشی و یا سایر مکانیزم های روانی است که سبب شروع فعالیت و ادامه ی آن به سوی میل به هدف های مشخصی می شود (شاملو، 1384). انگیزش حالت فرضی در درون ارگانیسم است که رفتار را برمی انگیزد و ارگانیسم را به طرف یک هدف سوق می دهد(راتوس، 1380).
انگیزش را می توان به عنوان عامل نیرودهنده، هدایت کننده و نگهدارنده رفتار تعریف کرد. هم چنین انگیزش یک تمایل یا گرایش به عمل کردن به طریقی خاص است. و انگیزه، نیاز یا خواست ویژه ای است که انگیزش را موجب می شود(سیف،1380). انگیزش از پر اهمیتترین پیشنیازهای آموزش و یادگیری و از متغیرهای عمدهای است كه بر فرایند آموزش، بازده یادگیری و عملكرد دانشآموز كارساز میافتد. مبحث انگیزش پیشرفت به انگیزههای اجتماعی مربوط میشود و متناسب با دستهبندی بالا، عمدتاً یك انگیزه درونی محسوب میگردد. موری نیاز به پیشرفت را غلبه كردن بر موانع، رسیدن به استانداردهای عالی، رقابت با دیگران و پیشیگرفتن از آنها تعریف نمود(بک، 1983، به نقل از زارع، 1373).
اتكینسون و راینر دو نوع انگیزه پیشرفت را مطرح میكنند. یكی انگیزه پیشرفت و دیگری انگیزه گریز از شكست(فرانكن ، 2002). کورمن انگیزه پیشرفت را عبارت از آرزو برای پیشی گرفتن در یک رفتار ویژه می داند که آن رفتار ویژه به صورت ملاک یا معیار در آمده باشد(1977، ترجمه شکر کن1370، به نقل از محمد زاده1384).