دستکاری روانی یا اعمال نفوذ چیست؟ دستکاری عمل استفاده از تاکتیک های غیر مستقیم برای کنترل رفتار، احساسات و روابط است.

دستکاری چیست؟

اکثر مردم درگیر دستکاری دوره ای می شوند. به عنوان مثال، گفتن اینکه به یک آشنا که واقعاً افسرده هستید، احساس «خوبی» دارید، از نظر فنی، نوعی دستکاری است، زیرا ادراک و واکنش‌های آشنا را نسبت به شما کنترل می‌کند.

دستکاری همچنین می تواند عواقب موذیانه تری داشته باشد، اما اغلب با سوء استفاده عاطفی ، به ویژه در روابط صمیمی همراه است. اغلب مردم به دستکاری نگاه منفی می کنند، به خصوص زمانی که به سلامت جسمی، عاطفی یا روانی فرد دستکاری شده آسیب می رساند.

در حالی که افرادی که دیگران را دستکاری می کنند اغلب این کار را انجام می دهند زیرا احساس نیاز به کنترل محیط و محیط اطراف خود دارند، تمایلی که اغلب از ترس یا اضطراب عمیق ناشی می شود ، این یک رفتار سالم نیست. درگیر شدن در دستکاری ممکن است مانع از ارتباط دستکاری کننده با خود واقعی خود شود و دستکاری شدن می تواند باعث شود که فرد طیف گسترده ای از اثرات نامطلوب را تجربه کند.

اثرات دستکاری سلامت روان

در صورت عدم توجه، دستکاری می تواند منجر به پیامدهای بد سلامت روان برای افرادی شود که دستکاری می شوند. دستکاری مزمن در روابط نزدیک نیز ممکن است نشانه ای باشد که سوء استفاده عاطفی در حال وقوع است، که در برخی موارد، می تواند تأثیری مشابه تروما داشته باشد - به ویژه زمانی که قربانی دستکاری احساس گناه یا شرمندگی کند .

قربانیان دستکاری مزمن ممکن است:

احساس افسردگی کنید
ایجاد اضطراب
الگوهای مقابله ای ناسالم را ایجاد کنید
دائماً سعی کنید فرد دستکاری کننده را راضی نگه دارید
در مورد احساسات خود دروغ بگویند
نیازهای شخص دیگری را بر نیازهای او مقدم می‌دارند
اعتماد به دیگران برایتان سخت است
در برخی موارد، دستکاری می تواند آنقدر فراگیر باشد که باعث شود قربانی درک خود از واقعیت را زیر سوال ببرد. فیلم کلاسیک Gaslight یکی از این داستان‌ها را به تصویر می‌کشد که در آن شوهر یک زن به طرز ماهرانه‌ای او را دستکاری می‌کرد تا زمانی که او دیگر به برداشت‌های خود اعتماد نداشت. برای مثال، شوهر مخفیانه چراغ‌های گاز را خاموش کرد و همسرش را متقاعد کرد که نور کم‌نور تماماً در سر او بود.

دستکاری و سلامت روان

در حالی که اکثر مردم هر از گاهی دستکاری می کنند، یک الگوی مزمن دستکاری می تواند نشان دهنده یک نگرانی اساسی در زمینه سلامت روان باشد.

دستکاری به ویژه در تشخیص اختلال شخصیت مانند شخصیت مرزی (BPD) و شخصیت خودشیفته (NPD) رایج است . برای بسیاری از مبتلایان به BPD، دستکاری ممکن است وسیله ای برای برآوردن نیازهای عاطفی یا به دست آوردن اعتبار باشد، و اغلب زمانی رخ می دهد که فرد مبتلا به BPD احساس ناامنی یا رها شدن می کند. همانطور که بسیاری از افراد مبتلا به BPD شاهد یا تجربه سوء استفاده بوده اند، دستکاری ممکن است به عنوان یک مکانیسم مقابله ای برای برآورده کردن نیازها به طور غیرمستقیم ایجاد شده باشد.

افراد با شخصیت خودشیفته (NPD) ممکن است دلایل مختلفی برای درگیر شدن در رفتارهای دستکاری داشته باشند. از آنجایی که افراد مبتلا به NPD ممکن است در ایجاد روابط نزدیک با مشکل مواجه شوند، ممکن است برای "حفظ" شریک زندگی خود در رابطه به دستکاری متوسل شوند. ویژگی‌های دستکاری خودشیفتگی ممکن است شامل شرمساری، سرزنش کردن، بازی با "قربانی"، مسائل کنترلی، و روشن کردن گاز باشد.

سندرم مونچاوزن توسط پروکسی که در طی آن یک مراقب فرد دیگری را برای جلب توجه یا محبت بیمار می کند، یکی دیگر از شرایطی است که با رفتارهای دستکاری مشخص می شود.

دستکاری در روابط

دستکاری طولانی مدت می تواند اثرات جدی در روابط نزدیک ، از جمله روابط بین دوستان، اعضای خانواده و شرکای عاشقانه داشته باشد. دستکاری می تواند سلامت یک رابطه را بدتر کند و به سلامت روانی افراد حاضر در رابطه یا حتی از بین رفتن رابطه منجر شود.

در یک ازدواج یا شراکت، دستکاری می تواند باعث شود که یکی از شرکا احساس آزار ، انزوا یا بی ارزشی کند. حتی در روابط سالم، یکی از طرفین ممکن است به طور ناخواسته طرف دیگر را دستکاری کند تا از رویارویی اجتناب کند یا حتی سعی کند شریک خود را از احساس فشار دور نگه دارد.

بسیاری از مردم حتی ممکن است بدانند که در رابطه خود مورد دستکاری قرار می گیرند و ترجیح می دهند آن را نادیده بگیرند یا آن را کم اهمیت جلوه دهند. دستکاری در روابط صمیمانه می تواند اشکال مختلفی داشته باشد، از جمله اغراق، احساس گناه، هدیه دادن یا ابراز محبت انتخابی، رازداری و پرخاشگری منفعلانه.

والدینی که فرزندان خود را دستکاری می کنند ممکن است فرزندان خود را در معرض احساس گناه، افسردگی، اضطراب، مسائل مربوط به غذا خوردن و سایر شرایط سلامت روان قرار دهند. یک مطالعه همچنین نشان داد که والدینی که به طور مرتب از تاکتیک های دستکاری روی فرزندان خود استفاده می کنند، ممکن است احتمال استفاده از رفتارهای دستکاری را در فرزندانشان افزایش دهند.

نشانه های دستکاری در رابطه والد-کودک ممکن است شامل ایجاد احساس گناه در کودک، عدم مسئولیت پذیری از سوی والدین، کم اهمیت جلوه دادن دستاوردهای کودک و نیاز به درگیر شدن در بسیاری از جنبه های زندگی کودک باشد.

اگر افراد بخشی از دوستی سمی شده باشند، ممکن است احساس کنند دستکاری شده اند. در دوستی های دستکاری، ممکن است یک نفر از دیگری برای برآورده کردن نیازهای خود به قیمت دوستش استفاده کند. یک دوست دستکاری ممکن است از احساس گناه یا اجبار برای جلب لطف استفاده کند، مانند قرض دادن پول، یا ممکن است فقط زمانی به سراغ آن دوست برود که نیازهای عاطفی خود را برآورده کند و ممکن است زمانی که دوستش در رابطه نیاز دارد بهانه بیابد.

نمونه هایی از رفتار دستکاری

گاهی اوقات، افراد ممکن است به طور ناخودآگاه دیگران را دستکاری کنند، بدون اینکه کاملاً از کاری که انجام می دهند آگاه باشند، در حالی که دیگران ممکن است فعالانه روی تقویت تاکتیک های دستکاری خود کار کنند. برخی از علائم دستکاری عبارتند از:

رفتار تهاجمی منفعلانه
تهدیدهای ضمنی
بی صداقتی
پنهان کردن اطلاعات
منزوی کردن یک فرد از عزیزان
روشنایی گاز
توهین کلامی
استفاده از رابطه جنسی برای رسیدن به اهداف
از آنجایی که انگیزه های پشت دستکاری می تواند از ناخودآگاه تا مخرب متفاوت باشد، شناسایی شرایط دستکاری که در حال وقوع است مهم است. در حالی که قطع کردن چیزها ممکن است در موقعیت‌های سوء استفاده حیاتی باشد، یک درمانگر ممکن است به دیگران کمک کند تا یاد بگیرند که با رفتارهای دستکاری شده دیگران برخورد کنند یا با آنها مقابله کنند.

چگونه با افراد دستکاری رفتار کنیم

وقتی دستکاری سمی می شود، برخورد با رفتار دیگران می تواند خسته کننده باشد. نشان داده شده است که دستکاری در محل کار باعث کاهش عملکرد می شود و رفتار دستکاری از جانب عزیزان می تواند واقعیت را مشکوک به نظر برساند. اگر احساس می‌کنید که در هر نوع رابطه‌ای مورد دستکاری قرار می‌گیرید، ممکن است مفید باشد:

رها کردن. اگر کسی در تلاش است تا پاسخ احساسی خاصی از شما دریافت کند، آن را به او ندهید. به عنوان مثال، اگر یک دوست دستکاری‌کننده قبل از درخواست لطف بیش از حد به شما چاپلوسی می‌کند، با هم بازی نکنید، بلکه مودبانه پاسخ دهید و مکالمه را پیش ببرید.
اعتماد به نفس داشته باشید. گاهی اوقات، دستکاری ممکن است شامل تلاش‌های یک فرد برای ایجاد شک در توانایی‌ها، شهود یا حتی واقعیت شخص دیگری باشد. اگر این اتفاق بیفتد، ممکن است کمک کند که به داستان خود بمانید. با این حال، اگر این اغلب در یک رابطه نزدیک اتفاق می افتد، زمان آن رسیده است که آن را ترک کنید.
به وضعیت رسیدگی کنید. رفتار دستکاری شده را همانطور که در حال وقوع است صدا بزنید. به جای شروع با یک بیانیه اتهامی، تمرکز بر اینکه چگونه اعمال شخص مقابل شما را تحت تأثیر قرار می دهد، ممکن است به شما کمک کند تا به یک راه حل برسید و در عین حال تأکید کنید که تاکتیک های دستکاری آنها روی شما کارساز نخواهد بود.
در موضوع بمانید وقتی به رفتاری اشاره می‌کنید که باعث می‌شود احساس کنید دستکاری شده‌اید، فرد مقابل ممکن است سعی کند با مطرح کردن مسائل دیگر به عنوان عاملی که باعث حواس‌پرتی می‌شود، موقعیت را به حداقل برساند یا اوضاع را به هم بزند. نکته اصلی خود را به خاطر بسپارید و به آن پایبند باشید.


پرداختن به دستکاری در درمان

درمان و درمان برای رفتارهای دستکاری ممکن است تا حد زیادی به این بستگی داشته باشد که چه مسائلی باعث این رفتار شده است. به عنوان مثال، اگر دستکاری به دلیل یک مشکل زمینه ای سلامت روانی ایجاد شده باشد، درمان فردی ممکن است به فرد کمک کند تا بفهمد چرا رفتارش برای خودش و اطرافیانش ناسالم است. یک مشاور همچنین ممکن است بتواند به فرد دستکاری کمک کند تا مهارت‌های تعامل با دیگران را یاد بگیرد و در عین حال به مرزهای آنها احترام بگذارد و ناامنی‌های اساسی را که ممکن است در این رفتار نقش دارند، برطرف کند.

برخی از مسائل مربوط به سلامت روان مانند شخصیت مرزی ممکن است باعث شود افراد در روابط احساس اضطراب کنند و باعث شود آنها برای احساس امنیت دستکاری کنند. در این موارد، یک درمانگر ممکن است به فرد کمک کند تا به مشکل سلامت روان خود رسیدگی کند، که به نوبه خود می تواند اضطراب او را کاهش دهد و به او کمک کند در روابط خود احساس امنیت کند.